Nadstopie

Odnóże pająka. Nadstopie oznaczone numerem 6
Tylne odnóża pszczół. Nadstopie oznaczone literą P

Nadstopie[1], pięta[2], przedstopie[3][a] (łac. metatarsus) – człon odnóży niektórych stawonogów.

U pajęczaków nadstopie jest szóstym z kolei członem odnóża, poprzedzającym stopę[3]. Wyróżnia się go m.in. u kosarzy[1], pająków[3][2] i tępoodwłokowców[3].

U kosarzy z rodziny Trogulidae nadstopia są wtórnie podzielone na dwa człony: pęcinę (astragralus) i piętę (calcaneus). Pierwszy z nich położony jest nasadowo i dłuższy, drugi zaś położony wierzchołkowo, krótszy i nieco odchylony[1].

U niektórych błonkówek, np. grzebaczowatych czy pszczołowatych, nadstopiem lub nastopkiem (łac. metatarsus lub basitarsus) określa się pierwszy człon stopy, większy od jej kolejnych członów[4][5]. U pszczół nadstopie pierwszej pary odnóży zaopatrzone jest w strigilus – specyficzne zagłębienie wchodzące w skład aparatu czyszczącego czułki[5]. Nadstopie trzeciej pary odnóży samic pszczół może z kolei być wydłużone w odsiebny wyrostek, sięgający za podstawę drugiego członu stopy i niekiedy zwieńczony penicillusem[6].

Uwagi

  1. ↑ W obu tomach Zoologii Błaszaka element położony bardziej dosiebnie niż stopa (łac. metatarsus, dosł. zastopie) nazywa się przedstopiem. Nazwa ta jednak jest stosowana również dla członu położonego bardziej odsiebnie niż stopa, zwanego po łac. praetarsus, czyli właśnie przedstopiem

Przypisy

  1. ↑ a b c Wojciech Staręga: Fauna Polski tom 5: Opiliones – Kosarze (Arachnida). Warszawa: PWN, 1975, s. 13.
  2. ↑ a b Paweł Cieślak: Ptaszniki. Hodowla w terrarium. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Egros”, s. 13-14, seria: Hobby.
  3. ↑ a b c d Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 3, 53, 64, 72, 79, 100, 109, 126, 233.
  4. ↑ Jan Noskiewicz, Wojciech Puławski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 67. Grzebaczowate — Sphecidae. Polski Związek Entomologiczny, PWN, 1960, s. 10.
  5. ↑ a b Tadeusz Pawliskowski, Waldemar Celary: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 68a. Pszczołowate — Apidae. Wstęp i podrodzina lepiarkowate — Colletinae. Polski Związek Entomologiczny, PWN, 2003, s. 8-9.
  6. ↑ Charles Duncan Michener: The Bees of the World. Baltimore, London: Johns Hopkins University Press, 2000, s. 52.

Bibliografia

  • Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 312.

Media użyte na tej stronie