Nagórzanka (Buczacz)

Nagórzanka

część Buczacza
Nagórzanka na mapie von Miega
Państwo	Ukraina
Obwód	tarnopolski
Miasto	Buczacz
Rejon	buczacki
W granicach Buczacza	1965
Strefa numeracyjna	03544
Kod pocztowy	48400
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego Nagórzanka
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Nagórzanka
49°04′24″N 25°22′30″E/49,073278 25,374917
Portal Ukraina

Nagórzanka (ukr. Нагірянка, Nahirianka) – część miasta Buczacza, siedziby rejonu buczackiego w obwodzie tarnopolskim na Ukrainie (do 17 lipca 2020), do 1965 roku oddzielna wieś. Obok Nagórzanki przepływa rzeka Strypa. Przez Nagórzankę przechodzi droga terytorialna T 2006 łącząca Buczacz m.in. z Zarwanicą.

Historia

Pod nadzorem greckokatolickiej konsystorii we Lwowie w latach 1862^[1], 1863^[2], 1864^[3], 1865 miałaby działać w Nagórzance szkoła trywialna, która wchodziła w skład buczackiego szkolnego dystryktu, jednak posada nauczyciela była opróżniona^[4].

Około 1890 bracia hr. Emil, Oskar i Artur Potoccy nabyli część dóbr tabularnych Nagórzanka od Sabiny Niewiadomskiej^[5].

W 1901 działała w Nagórzance gorzelnia Mosesa Izraela Premingera^[6]. 10 kwietnia 1904 w czytelni Kółka rolniczego we wsi odbył się obchód kościuszkowski^[7].

W II Rzeczypospolitej miejscowość stanowiła początkowo samodzielną gminę jednostkową. 1 sierpnia 1934 roku w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej została włączona do zbiorowej gminy wiejskiej Podzameczek w powiecie buczackim, w województwie tarnopolskim^[8]. W 1921 roku gmina Nagórzanka liczyła 2984 mieszkańców (1579 kobiet i 1405 mężczyzn) i znajdowało się w niej 525 budynków mieszkalnych. 1728 osób deklarowało narodowość polską, 1254 – ukraińską (rusińską), 2 – żydowską. 1426 osób deklarowało przynależność do wyznania greckokatolickiego, 1326 – do rzymskokatolickiego, 232 – do mojżeszowego. Dodatkowo obszar dworski Nagórzanki liczył 27 mieszkańców (14 kobiet i 13 mężczyzn) i znajdowało się w nim 5 budynków mieszkalnych. Wszystkie 27 osób deklarowało narodowość polską. 21 osób deklarowało przynależność do wyznania rzymskokatolickiego, 5 – do mojżeszowego, 1 – do greckokatolickiego^[9].

W 1965 wieś została włączona w obręb Buczacza.

Zabytki

Most na drodze T 2006 oraz wejście do tunelu

• cerkiew pw. św. Michała Archanioła
• cmentarz Nagórzański
• tunel kolejowy z 1884

Ludzie

• Longin Kornaszewski – nauczyciel kierujący, spensjonowany w 1924^[10]
• Mieczysław Jużak – nauczyciel, w 1933 mianowany kierownikiem 2-klasowej szkoły we wsi^[11]
• Andrij Łuciów – wójt gminy Nagórzanka^[12]
• Józef Schandler, profcsor 4-klasowej szkoły w Nagórzance^[13]

Przypisy

Bibliografia

• Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów: Drukarnia Gazety narodowej, 1882. [dostęp 2017-07-31].
• Mykoła Kozak, Dmytro Łogusz, Wiktor Unijat: Нагірянка w Ternopilszczyna. Istorija mist i sił. T. 1 : А — Й. Tarnopol : ТзОВ «Терно-граф», 2014, s. 588. ISBN 978-966-457-228-3. (ukr.)

Linki zewnętrzne

• Nagórzanka 1.) wś, pow. buczacki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 874 .