Nagowie (mitologia)
Naga, Nagowie (sanskryt: नाग nāga) – w mitologii hinduskiej wężokształtne bóstwa wodne. Prawdopodobnie pochodzenia przedaryjskiego.
Mieszkają w podziemnym mieście Bhogawati, gdzie strzegą skarbów ukrytych w ziemi, czasami dzieląc się nimi ze śmiertelnikami. Mogą przyjmować formę zupełnie ludzką. Wiele dynastii starożytnych wywodziło swoje pochodzenie od związku jakiegoś herosa i nagini[1]. W starożytnych tekstach Nagami nazywano również mało znane plemiona, którym przypisywano nadnaturalne właściwości. Również w dobie obecnej w górach Asamu żyją prymitywne plemiona (do niedawana łowców głów), określane mianem „Naga”.
Ikonografia
Nagów reprezentowano zwykle z górną częścią ludzką, a dolną wężową, bądź z wężami wychodzącymi z ramion lub pasa. Stanowią częsty motyw w sztuce Tajlandii – wizerunki nagów często umieszcza się po obu stronach wejścia do świątyń. Innym klasycznym motywem jest ptak Garuda trzymający w szponach dwa węże (nagi).
Buddyzm
W tradycji buddyjskiej uważane są za szczodre i hojne, ale często niebezpieczne i złośliwe istoty będące wierzchowcami bogów. Nagowie były śmiertelnymi wrogami ptaków Garuda, wierzchowca Wisznu/Buddy. Od tego czasu stały się strażnikami dharmy. Istoty te również znane są z tego, że przechowują termy, czyli ukryte nauki Buddy.
Hinduizm
Kult
- W kulcie hinduistycznym węże symbolizują nieśmiertelność, moc regeneracji i reinkarnacji. Modlitwy do nich kierują kobiety pragnące płodności i potomstwa[2] .
- Indyjskie wiejskie bóstwa chtoniczne gramadewata, prawdopodobnie przedaryjskie, zazwyczaj ujmowane są w ikonografii form kultowych jako naga[3].
Święto nagów w hinduizmie to nagapańćami, intencjonalne tablice z wizerunkiem nagów to nagakal.
Współczesna kultura
We współczesnych utworach i grach fantastycznych pojawiają się istoty w mniejszym lub większym stopniu wzorowane na mitologicznych nagach.
Nagowie
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Arthur Llewellyn Basham , Indie, Zygmunt Kubiak (tłum.), Maria Krzysztof Byrski, Warszawa: Państ. Instytut Wydawniczy, 2000, s. 322, ISBN 83-06-02738-8, OCLC 749363289 .
- ↑ Zwierzęta w hinduizmie. Absolutna ochrona i krwawa ofiara. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 109, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8.
- ↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red.nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 313. ISBN 83-7132-370-0.
Bibliografia
- Roy C Craven , A Concise History of Indian Art, New York: Praeger Pub, 1976, ISBN 0-275-85620-8, OCLC 2197985 .
Linki zewnętrzne
- Edyta Wittchen: Ex Oriente. Nagi. Władcy podwodnych i podziemnych światów. www.sztuka.pl/, 01 grudzień, 2008. [dostęp 2010-01-10].
- Krishnaraj.S: 'Naga' Worship in India and South East Asia. PUTHETTU SARPPAKKAVU (Chandakadavu, Kottayam). [dostęp 2010-03-28]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Paul Brockmeyer from Chicago, USA, Licencja: CC BY 2.0
Temple Facade: Garuda and Nagas at the Ubosot of Wat Phra Kaeo, Bangkok.
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY 3.0
Stupa w Gompie Drophan Ling w Darnkowie, Naga
Autor: Alcyon, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pagode Vat Phra Kèo à Vientiane : rampes d'escaliers, constituées de dragons