Nagroda Brunona Kreiskiego

Bruno-Kreisky-Preis für Verdienste um die Menschenrechte – nagroda przyznawana co dwa lata przez fundację Bruno Kreisky Stiftung. Jej celem jest uhonorowanie osób oraz organizacji szczególnie zasłużonych dla ochrony praw człowieka oraz działających na rzecz pokoju, tolerancji, wzajemnego zrozumienia i dialogu na różnych płaszczyznach.

Utworzona w październiku 1976, z okazji 65. rocznicy urodzin Brunona Kreiskiego. Laureaci nagradzani są za osiągnięcia na polu walki o prawa człowieka, otrzymując przy tym również nagrodę pieniężną w wysokości od 3500 do 15 000 euro. Zwycięzcy wybierani są przez międzynarodowy skład sędziowski.

Laureaci

2013

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 10 czerwca. Laureatami zostali:

Bogaletch Gebre, Etiopia
Mazen Darwish, Syria
Cecily Corti, Austria

2011

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 16 października. Laureatami zostali^[1]:.

ASPIS, Austria
ESRA, Austria
Hemayat, Austria
West-Eastern Divan Orchestra i Daniel Barenboim, Izrael/Palestyna

2007

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 14 września. Laureatami zostali:

Gao Zhisheng, Chiny
Jovan Mirilo, Serbia
ZARA, Austria
Manfred Nowak – austriacki prawnik zajmujący się kwestiami praw człowieka
Kofi Annan (nagroda honorowa)

2005

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 4 kwietnia. Laureatami zostali:

Nadja Lorenz i Georg Bürstmayr z Wiednia – „za obronę poszukujących azylu oraz praw imigrantów w Austrii”
Andrej Sannikau z Białorusi – „za pracę na rzecz obrony praw człowieka”

2002

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 27 września. Laureatami zostali:

kardynał Franz König, Austria – „za jego pracę na rzecz wzajemnego zrozumienia, pojednania oraz budowania mostów między religiami i kulturami”
Ute Bock, Wiedeń, „za jej bezkompromisowe zaangażowanie na rzecz imigrantów w Wiedniu”
Amira Hass, Tel Awiw/Ramallah, Raji Sourani i założone przez nich Palestyńskie Centrum dla Praw Człowieka w Gazie za działalność na rzecz obrony praw człowieka podczas konfliktu izraelsko-palestyńskiego

2000

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 16 października. Podczas 10. edycji przyznawania nagród Brunona Kreiskiego jury zdecydowało się do ograniczenia liczby nagradzanych osób oraz organizacji do maksymalnej liczby czterech^[2]. Laureatami zostali:

Radhika Coomaraswamy, Sri Lanka
Belgradzkie Centrum dla Praw Człowieka, Jugosławia
NGO-Projekt „Antydyskryminacyjne prawo w Austrii”
Karlheinz Böhm, Austria/Etiopia i organizacja Ludzie dla ludzi (niem. „Menschen für Menschen”)

1997

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 27 listopada. Laureatami zostali:

Abbas Amir Entezam, irański polityk opozycyjny i więzień polityczny
Emily Lau, aktywistka na rzecz praw człowieka z Hongkongu
Uri Awneri, izraelski działacz na rzecz pokoju oraz praw człowieka
Ivan Zvonimir Čičak, chorwacki dziennikarz oraz obrońca praw człowieka
Otto Tausig, austriacki aktor i humanista, nagrodzony za „projekt pomocy humanitarnej dla dzieci z krajów Trzeciego Świata
Willi Resetarits, austriacki artysta, nagrodzony za „walkę z ksenofobią
Austriacka Sieć Przeciwko Ubóstwu (niem. Das österreichische Netzwerk gegen Armut)

1995

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 29 września. Laureatami zostali:

Sumaya Farhat-Naser, palestyńska biolog i aktywistka
Siergiej Kowaliow, rosyjski rosyjski działacz praw człowieka
Ken Saro-Wiwa, nigeryjski pisarz i działacz na rzecz praw obywatelskich (nagrodę w jego imieniu odebrał jego syn, Ken Saro-Wiwa junior)
Leyla Zana, turecka polityk walcząca o prawa Kurdów
Uri Awneri
Manfred Nowak, Ludwig Boltzmann Institut für Menschenrechte (BIM)

Nagrody przyznane w ramach specjalnego uznania dla Austriaków oraz organizacji działających na rzecz praw człowieka na świecie:

Komitet Obrony Praw Człowieka w Iranie
World University Service w Grazu
Instytut Ludwiga Boltzmanna dla Praw Człowieka
schronisko dla bezdomnych „Gryft”
Centrum dla uchodźców Poysdorf
ojciec August Janisch

1993

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 11 czerwca. Podczas tej edycji podzielono przyznawane Nagrody Brunona Kreiskiego na dwie kategorie: praw człowieka oraz uznanie zasług. Zgodnie z tematem, który był akcentowany w poprzednich latach, krwawe konflikty, które towarzyszyły podziałowi Jugosławii skupiały coraz większą uwagę międzynarodowego jury. Jednocześnie w centrum uwagi były przestępstwa dokonywane przez wojskowe dyktatury w Nigerii^[3].

Nagrody za działalność na rzecz praw człowieka

Abe J. Nathan, izraelski aktywista na rzecz pokoju i praw człowieka
Gani Fawehinmi, nigeryjski prawnik, specjalista z zakresu praw człowieka i przywódca opozycji
Nicolae Gheorghe, Rumunia
ojciec Georg Sporschill SJ, za zaangażowanie w pomoc dla „dzieci ulicy” w Bukareszcie
Christine Hubka and Gertrud Hennefeld „za ich zaangażowanie w pomoc dla uchodźców w Austrii”
nagroda dla miejscowej ludności z Canela w Maranhão (Brazylia) w celu „wsparcia ich w ich długiej walce o kulturowe i etniczne przetrwanie”

Nagrody w uznaniu szczególnych zasług

Kemal Kurspahić i Zlatko Dizdarević z czasopisma „Oslobodjenje Sarajevo”
Tanja Petovar, Belgrad
Projekt dla Chorwacko-Muzumańsko-Serbskiego Dialogu z Wiednia
„Ruch na rzecz pamięci” (ang. „Memorial movement”) w Rosji
Rudolf Pichlmayr, niemiecki chirurg-transplantolog
Martha Kyrle z austriackiego UNICEF
grupa SOS Mitmensch „za konsekwentną walkę z rasizmem i ksenofobią w Austrii”

1991

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 18 stycznia, była to pierwsza uroczystość wręczenia nagród po śmierci Brunona Kreiskiego (zm. 29 lipca 1990 w Wiedniu). Laureatami zostali:

Południowoafrykański Kongres Związków Zawodowych „za wieloletni nacisk na walkę z apartheidem”
Austriacki Ruch przeciwko Apartheidowi
Horst Kleinschmidt, sekretarz generalny Międzynarodowego Funduszu Ochrony i Pomocy dla Afryki Południowej z Londynu (ang. International Defence and Aid Fund for South Africa)
Ja’el Dajan, Faisal Husseini, Międzynarodowe centrum na rzecz pokoju na Bliskim Wschodzie (Izrael / Palestyna) oraz Felicia Langer – za działania na rzecz pokoju na Bliski Wschodzie
Tureckie stowarzyszenie na rzecz praw człowieka (Insan Haklari Dernegi) oraz Dżalal Talabani – za walkę o prawa człowieka w Turcji oraz prawa Kurdów Ceremonia wręczania nagród odbyła się na tle I wojny w Zatoce Perskiej. Zarówno Faisal Husseini jak Dżalal Talabani musieli odwołać obecność na ceremonii^[4].
Paulinho Paiakan przywódca rdzennej ludności w Kayapoo oraz biskup Altamiry, Erwin Kräutler – za działalność na rzecz rdzennej ludności Ameryki Środkowej i Ameryki Południowej
Stały komitet na rzecz narodowego dialogu w Salwadorze oraz kolumbijski specjalista ds. praw człowieka, dyplomata oraz polityk Alfredo Vázquez Carrizosa
Bärbel Bohley – „za długoletnią walkę przeciwko nadużyciom praw człowieka” w Niemieckiej Republice Demokratycznej i „jej zaangażowanie w sprawach ofiar sądowego prześladowania przez przestępców ze Stasi”
Poznańskie Centrum Praw Człowieka
Komitee Cap Anamur, Pomoc społeczna z lotniska w Schwechat, Komitet pomocy dla uchodźców w Austrii, Stowarzyszenie solidarności kobiet oraz dziennikarka Liesl Frankl – za aktywną działalność w celu poprawy ochrony praw człowieka w stosunku do imigrantów z Europy
Towarzystwo dla zagrożonych ludzi w Wiedniu (ang. the Society for Endangered Peoples Vienna), CARE Austria, Austriacki Czerwony Krzyż, Sciencestore

1998

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 8 lipca. Laureatami zostali:

Frei Betto, brazylijski dominikanin
Izraelsko-Palestyńska osada Neve Shalom / Wahat al-Salam, Latif Dori z Komitetu na rzecz dialogu izraelsko-palestyńskiego oraz Komitet społecznej i medycznej pomocy dla Palestyńczyków
studentka Claudia Vilanek „za jej charytatywną pracą w Indiach i Austrii”
austriackimi zdobywcami nagrody byli: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, austriacka Społeczna Akademia Katolicka, Towarzystwo Przyjaciół Centrum Medycznego Chaima Sheby, Towarzystwo ds. Stosunków Austriacko-Arabskich, Greenpeace Austria oraz Stowarzyszenie dla historii ruchu robotniczego (ang. the Association for the History of the Labour Movement)
Anton Lubowski, namibijski prawnik, specjalista ds praw człowieka, niezależny aktywista^[5].
Benazir Bhutto – przywódczyni Pakistańskiej opozycji
„Justitia et Pax”, Koreańska Komisja ds Praw Człowieka
biskup Leonidas Eduardo Proaño Villalba z Ekwadoru, gwatemalska Organizacja Praw Człowieka (GAM), nikaraguański pisarz i polityk Sergio Ramírez Mercado oraz Unidad Nacional de Trabajadores Salvadorenos (UNTS)

1996

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 22 stycznia. Laureatami zostali:

Wiedeński Instytut dla Rozwoju i Współpracy (ang. the Vienna Institute for Development and Cooperation)
Austriacki Instytut Badań nad Pokojem i Edukacją
Fundacja Brunona Kreiskiego
Erich Weisbier
Międzynarodowa Konferencja Historyków Ruchu Pracowniczego (ang. International Conference of Historians of the Labour Movement)
ambasador Herbert Amry (nagrodzony pośmiertnie)
Austriackie „Kuratorium” dla pomocy uchodźcom (ang. Austrian Kuratorium for Refugee Aid)
Gwatemalska Komisja Praw Człowieka oraz Komitet dla matek i krewnych więźniów politycznych, „zaginionych” oraz zamordowanych w Salwadorze (ang. Committee of Mothers and Kindred of Political Prisoners, the „Disappeared” and Murdered in El Salvador)
Żydowsko-Arabski Dom w Beth Berl oraz Izraelska Federacja Związków Zawodowych Histadrut działające na rzecz „większego zrozumienia między żydowską większością a arabską mniejszością w Izraelu”

1984

Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 23 listopada. Laureatami zostali:

Luiz Inácio Lula da Silva, „za odważną działalność w czasie wojskowej dyktatury w Brazylii” oraz Vicaría de la Solidaridad za prowadzenie działalności wspierającej więźniów politycznych i ich rodziny w Chile.
Yolanda Urízar Martínez de Aguilar, gwatemalski prawnik, działaczka na rzecz praw człowieka^[6]
Asutriacki Komitet Pomocy dla Nikaragui – za „ambitną pracę przy odbudowie Nikaragui”
Marianella García Villas (nagrodzona pośmiertnie), prawniczka z Salwadoru, działająca na rzecz praw człowieka, zamordowana w 1983
Union of Concerned Scientists (UCS), „grupa międzynarodowych naukowców, którzy orędowali za wszechstronnie pojmowaną wspólną ekologiczną, społeczną i pokojową polityką bezpieczeństwa”; nagroda została im przyznana „za ich konsekwentne żądanie nuklearnego rozbrojenia” oraz Raymond G. Hunthausen (katolicki biskup Seattle), który nagrodę otrzymał za „wzywanie do nuklearnego rozbrojenia”
Muzaffer Saraç turecki opozycjonista; nagroda przyznana przez Fundację Kreiskiego miała wspomóc jego pracę na rzecz praw człowieka i demokracji oraz ochronić go przed dalszymi represjami za strony władz tureckich^[7]
Austriacka Liga dla Praw Człowieka – założona w 1926 była jedną ze 105 organizacji wchodzących w skład Międzynarodowej federacji na rzecz praw człowieka (fr. Fédération internationale des droits de l’homme) z siedzibą główną w Paryżu. Liga otrzymała nagrodę za „wybitny wkład w rozprzestrzenianie świadomości na temat praw człowieka w Austrii”
Leopold Ungar – wieloletni kierownik austriackiego Caritasu. Inni Austriacy oraz austriackie organizacje uhonorowane Nagrodą Kreiskiego to: Austriacki Komitet Pomocy dla Nikaragui, Towarzystwo Przyjaciół Uniwersytetu w Tel Awiwie w Austrii, the Austrian Volkshilfe and Oswald Amstler
Szulammit Alloni – aktywistka na rzecz dialogu izraelsko-palestyńskiego, późniejsza izraelska minister

1981