Nagroda Literacka m.st. Warszawy

Nagroda Literacka m.st. Warszawy – nagroda literacka, po raz pierwszy przyznana w 1926 roku, reaktywowana w 2008 roku.

Historia

Pierwszym laureatem nagrody został Władysław Mickiewicz, publicysta, tłumacz i wydawca, najstarszy syn Adama Mickiewicza. Przyznawana regularnie co roku nagroda cieszyła się dużym prestiżem, rosnącym z latami dzięki pozycji, jaką w literaturze zajmowali jej kolejni laureaci. Byli to między innymi: Wacław Sieroszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Wacław Berent, Tadeusz Boy-Żeleński, Pola Gojawiczyńska, Roman Kołoniecki, Maria Kuncewiczowa oraz Leopold Staff, ostatni laureat przed wojną (1938).

Po wojnie warszawska nagroda literacka przyznawana była pisarzom i publicystom nieregularnie i pod różnymi nazwami. Pierwszym laureatem został w 1948 roku Kazimierz Brandys^[1], ostatnimi zaś Miron Białoszewski i Jerzy Waldorff (w roku 1980). Wyróżniono także między innymi Władysława Broniewskiego, Stefana Wiecheckiego, Hannę Januszewską, Juliusza Wiktora Gomulickiego, Ernesta Brylla i Jerzego Stefana Stawińskiego.

Reaktywacja

28 sierpnia 2008 roku Rada Miasta Stołecznego Warszawy przyjęła uchwałę reaktywującą Nagrodę Literacką m. st. Warszawy. Zgodnie z jej regulaminem powołano jury w składzie: prof. Andrzej Z. Makowiecki oraz Tomasz Burek, Tadeusz Górny (sekretarz), Grzegorz Leszczyński, Andrzej S. Kowalczyk, Marek Wawrzkiewicz i Tomasz Wroczyński. Kadencja jury trwa trzy lata. Od roku 2015 jury obraduje w składzie: Janusz Drzewucki (przewodniczący), Grażyna Borkowska, Anna Maria Czernow, Karolina Głowacka (sekretarz), Anna Romaniuk, Krzysztof Masłoń, Rafał Skąpski. W latach 2015–2017 członkinią jury była Joanna Kulmowa. Inicjatorami powrotu do dobrej tradycji byli m.in. Rafał Skąpski, prezes Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, Włodzimierz Paszyński, zastępca prezydenta m. st. Warszawy, a także Ewa Malinowska-Grupińska, wydawca, przewodnicząca Rady Miasta.

Nagroda przyznawana jest w czterech kategoriach^[2]:

• warszawski twórca – 100 tys. zł,
• literatura piękna dla dorosłych – 20 tys. zł,
• literatura piękna dla dzieci i młodzieży – 20 tys. zł,
• edycja o tematyce warszawskiej – 20 tys. zł.

Dyplomy i medale otrzymują także wydawcy nagrodzonych książek.

Laureaci roku 2008

14 listopada 2008 roku, w Salach Redutowych Opery Narodowej w Warszawie, prezydent m.st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, w obecności przewodniczącej Rady Miasta, Ewy Malinowskiej–Grupińskiej wręczyła pamiątkowe medale i nagrody pieniężne laureatom pierwszej po latach przerwy edycji nagrody. Decyzją jury, w regulaminowych kategoriach: „Warszawski twórca”, „Literatura piękna”, „Literatura dla dzieci i młodzieży” oraz „Edycja warszawska” zostali nimi:

• Tadeusz Konwicki – nagroda główna, „za wszystko co stworzył o Warszawie, dla Warszawy i w Warszawie”
• Julia Hartwig – za tom Poezje wybrane. Selected Poems, Wydawnictwo Literackie 2008
• Joanna Kulmowa – za tom Kulmowa dzieciom, Poznańska Oficyna Wydawnicza G&P 2007
• Tomasz Pawłowski i Jarosław Zieliński – za książkę Żoliborz. Przewodnik historyczny, wydaną z inicjatywy Rady Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy przez Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy

Laureaci roku 2009

Wręczenie nagród odbyło się 24 września 2009 roku w Galerii Skwer. Nagrody, które wręczyła prezydent m. st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, otrzymali:

• Józef Hen – nagroda główna w kategorii „Warszawski twórca”
• Anna Piwkowska – za tomik Farbiarka (Znak) – w kategorii „Literatura piękna dla dorosłych”
• Maciej Wojtyszko – za utwór Bromby i Fikandra wieczór autorski (Ezop) – w kategorii „Literatura dla dzieci i młodzieży”
• Marek Kwiatkowski – za książkę Gawędy warszawskie (PIW) w kategorii „Edycja o tematyce warszawskiej”

Laureaci roku 2010

• Marek Nowakowski – nagroda główna w kategorii „Warszawski twórca”
• Ryszard Przybylski – za Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina (Znak) – w kategorii „Literatura piękna”
• Paweł Beręsewicz – za Warszawa. Spacery z Ciumkami (Skrzat) – w kategorii „Literatura dla dzieci i młodzieży”
• Stanisław Milewski – za Codzienności niegdysiejszej Warszawy (Iskry) – w kategorii „Edycja o tematyce warszawskiej”

Laureaci roku 2011

• Janusz Głowacki – nagroda główna w kategorii „Warszawski twórca”
• Eustachy Rylski – za książkę Na grobli (Świat Książki) – w kategorii „Literatura piękna – proza”
• Jarosław Mikołajewski – za tom Zbite szklanki (Wydawnictwo Literackie) – w kategorii „Literatura piękna – poezja”
• Joanna Papuzińska – za książkę Asiunia (wyd. Literatura i Muzeum Powstania Warszawskiego; ilustracje: Maciej Szymanowicz) – w kategorii „Literatura dziecięca”
• Magdalena Stopa, Jan Brykczyński – za książkę Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy (Dom Spotkań z Historią) – w kategorii „Edycja warszawska”^[3]

Laureaci roku 2012

Wręczenie nagród odbyło się 22 kwietnia 2012 roku w Teatrze na Woli. Nagrody, za książki wydane w drugiej połowie 2011 r., otrzymali:

• prof. Janusz Tazbir – za książkę Romans literatury i historii – nagroda w kategorii „Warszawski twórca”
• Jarosław Mikołajewski – za książkę Rzymska komedia (Wydawnictwo Agora) – w kategorii „Literatura piękna – proza”
• Jacek Łukasiewicz – za tomik Stojąca na ruinie (Biuro Literackie) – w kategorii „Literatura piękna – poezja”
• Małgorzata Strzałkowska – za książkę Leśne głupki i coś i ilustracje (Bajka) – w kategorii „Książka dla dzieci”
• Ewa Morycińska-Dzius – za książkę Rozsypane fotografie (Świat Książki) – w kategorii „Edycja warszawska”^[4]

Laureaci roku 2013

• Joanna Kulmowa – w kategorii „Warszawski twórca”
• Kazimierz Orłoś – za książkę Dom pod Lutnią – w kategorii „Literatura piękna – proza”
• Krzysztof Karasek – za tom Dziennik rozbitka – w kategorii „Literatura piękna – poezja”
• Dorota Sidor, Aleksandra i Daniel Mizielińscy – za książkę Gdzie jest wydra? – czyli śledztwo w Wilanowie – w kategorii „Literatura dziecięca, tekst i ilustracje”
• Tomasz Mościcki – za książkę Teatry Warszawy 1944–1945 – w kategorii „Edycja warszawska”

Laureaci roku 2014

• Wiesław Myśliwski – w kategorii „Warszawski twórca”^[5]
• Przemysław Wechterowicz – za książkę Proszę mnie przytulić z ilustracjami Emilii Dziubak (wyd. Agencja Edytorska Ezop) – w kategorii „Pisanie dla dzieci”
• Ignacy Karpowicz – za Ości (Wydawnictwo Literackie) – w kategorii „Proza”
• Tadeusz Dąbrowski – za Pomiędzy (Wydawnictwo a5) – w kategorii „Poezja”
• Joanna Rolińska – za zbiór wywiadów Rozmowy o dzieciństwie (wyd. G+J Książki) – w kategorii „Edycja warszawska”

Laureaci roku 2015

• Jarosław Marek Rymkiewicz (odmówił przyjęcia nagrody) – w kategorii „Warszawski twórca roku”
• Andrzej Stasiuk – kategoria „proza”, za książkę Wschód
• Urszula Kozioł – w kategorii „poezja”, za tom Klangor
• Anna Piwkowska i Emilia Bojańczyk – kategoria „literatura dziecięca”, za książkę Franciszka
• Elżbieta Markowska i Katarzyna Naliwajek-Mazurek – kategoria „edycja warszawska”, za pracę Warszawa 1939–1945. Warszawskie losy muzyków^[6]

Laureaci roku 2016

• Eustachy Rylski – w kategorii „Warszawski twórca”
• Anna Janko – w kategorii „proza” za książkę Mała zagłada
• Piotr Matywiecki – w kategorii „poezja” za tom Którędy na zawsze
• Justyna Bednarek i Daniel de Latour – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za książkę Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)
• Magdalena Kicińska – w kategorii „edycja warszawska” za książkę Pani Stefa^[7]

Laureaci roku 2017

• Hanna Krall – w kategorii „Warszawski twórca”
• Stanisław Aleksander Nowak – w kategorii „proza” za książkę Galicyanie
• Jerzy Kronhold – w kategorii „poezja” za tom Skok w dal
• Marcin Szczygielski i Magdalena Wosik – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za książkę Klątwa dziewiątych urodzin
• Grzegorz Piątek – w kategorii „edycja warszawska” za książkę Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego^[8]

Laureaci roku 2018

• Ernest Bryll – w kategorii „Warszawski twórca”
• Jakub Żulczyk – w kategorii „proza” za książkę Wzgórze psów
• Maria Bigoszewska – w kategorii „poezja” za tom Wołam cię po imieniu
• Magdalena Tulli i Alicja Rosé – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za książkę Ten i tamten las
• Anna Bikont – w kategorii „edycja warszawska” za książkę Sendlerowa. W ukryciu^[9]

Laureaci roku 2019

• Kazimierz Orłoś – w kategorii „Warszawski twórca” za całokształt twórczości
• Wiesław Myśliwski – w kategorii prozatorskiej za powieść Ucho igielne
• Krystyna Dąbrowska – w kategorii poetyckiej za tom Ścieżki dźwiękowe (wyd. a5)
• Cezary Harasimowicz – w kategorii „literatura dziecięca” za Mirabelkę (Zielona Sowa)
• Andrzej Żor – w kategorii „edycja warszawska” za książkę Dom. Historia przytułku św. Franciszka Salezego^[10]

Laureaci roku 2020

• Łukasz Orbitowski – w kategorii prozatorskiej za powieść Kult
• Ewa Lipska – w kategorii poetyckiej za tom Miłość w trybie awaryjnym
• Wojciech Mikołuszko i Małgorzata Dmitruk – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za książkę Wojtek
• Arkadiusz Szaraniec – w kategorii „edycja warszawska” za książkę Warszawa dzika
• Piotr Wojciechowski – w kategorii „Warszawski twórca” za całokształt twórczości^[11]

Laureaci roku 2021

• Joanna Rudniańska – w kategorii „Warszawska twórczyni”
• Zyta Rudzka – w kategorii „proza” za książkę Tkanki miękkie
• Radosław Jurczak – w kategorii „poezja” za książkę Zakłady holenderskie
• Aleksandra i Daniel Mizielińscy – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych
• Grzegorz Piątek – w kategorii „Książka o tematyce warszawskiej” za Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949^[12]

Laureaci roku 2022

• Piotr Sommer – w kategorii „Warszawski twórca”
• Andrzej Stasiuk – w kategorii prozatorskiej za Przewóz
• Tomasz Bąk – w kategorii poetyckiej za książkę O, tu jestem
• Katarzyna Jackowska-Enemuo (tekst), Marianna Sztyma (ilustracje) – w kategorii „literatura dziecięca – tekst i ilustracje” za książkę Tkaczka chmur
• Błażej Brzostek – w kategorii „Książka o tematyce warszawskiej” za książkę Wstecz. Historia Warszawy do początku
• Wanda Hagedorn (tekst), Ola Szmida (ilustracje) – w kategorii „komiks i powieść graficzna” za książkę Twarz, brzuch, głowa^[13]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. kulturalna.warszawa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-13)].