Nagroda Peryklesa
Nagroda Peryklesa – nagroda przyznawana od roku 2009 przez Stowarzyszenie na Rzecz Demokracji współtwórcom odrodzenia wolności i demokracji w Polsce.
Stowarzyszenie
Prezesem stowarzyszenia jest Marcin Święcicki. Skarbnikiem jest Marek Chimiak (działacz KSS „KOR”, członek Kolegium Niezależnej Oficyny Wydawniczej), a sekretarzem – Ryszard Bill. Członkami są Stanisław Pietrzak i Zbigniew Sieszycki. Stowarzyszenie zostało powołane w celu (§ 7 statutu):
- promocji wartości demokratycznych i obywatelskich,
- działania na rzecz otwartego społeczeństwa obywatelskiego,
- promocji idei społecznej gospodarki rynkowej,
- działania na rzecz wspierania rozwoju gospodarczego,
- działania na rzecz praworządności,
- promocji wiedzy na temat integracji europejskiej i członkostwa Polski w Unii Europejskiej,
- prowadzenia działalności edukacyjnej dotyczącej, w szczególności: demokracji, praw człowieka, problematyki społecznej, spraw międzynarodowych oraz problemów gospodarczych,
- promocji idei społeczeństwa kulturalnego,
- ochrony i powstrzymywania degradacji środowiska naturalnego,
- ochrony równości oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezpośrednie lub pośrednie zróżnicowanie praw i obowiązków obywateli.
Przyznawanie
Nagroda przyznawana jest w rocznice powołania pierwszego demokratycznego Rządu III Rzeczypospolitej (12 września 1989 roku). Jej pomysłodawcą był Bronisław Geremek. Przy przyznawaniu nagrody stowarzyszeniu przyświeca cytat z Peryklesa:
W naszym życiu państwowym kierujemy się zasadą wolności.
W życiu prywatnym nie wglądamy z podejrzliwą ciekawością w zachowanie się naszych współobywateli, nie odnosimy się z niechęcią do sąsiada, jeśli się zajmuje tym, co mu sprawia przyjemność. I nie rzucamy w jego stronę owych pogardliwych spojrzeń, które wprawdzie nie wyrządzają szkody, ale ranią.
Kierując się wyrozumiałością w życiu prywatnym, szanujemy prawa w życiu publicznym; jesteśmy posłuszni (...) prawom, zwłaszcza tym niepisanym, które bronią pokrzywdzonych, i których przekroczenie przynosi powszechną hańbę.
Kochamy piękno, ale z prostotą, kochamy wiedzę, (...) bogactwem się nie chwalimy, lecz używamy go w potrzebie; przyznanie się do ubóstwa nie przynosi nikomu ujmy, jednakże jest ujmą, jeśli ktoś nie stara się z niego wydobyć[1].
Statuetka
Przyznawana laureatom statuetka Peryklesa jest kopią znajdującego się w Muzeach Watykańskich (Museo Pio-Clementino) marmurowego popiersia Peryklesa będącego rzymską kopią greckiego oryginału z ok. 430 roku p.n.e.
Laureaci
2009
Pierwszymi laureatami nagrody byli:
Nagrody wręczano na Zamku Królewskim w Warszawie. W czasie uroczystości Lech Wałęsa powiedział, że demokracja składa się z trzech elementów: zespołu praw, nastawienia ludzi i chęci korzystania z ustanowionego prawa. Trzecim elementem są pieniądze. Na podstawie tych trzech elementów można ocenić stan demokracji w Polsce: prawo pozwala, ludzie nie do końca korzystają ze swoich praw, a najgorzej jest z pieniędzmi.
Tadeusz Mazowiecki natomiast przypomniał słowa Jana Pawła II: demokracja nie jest czymś danym, ale także zadanym. Mazowiecki podkreślał, że demokracja i wolność zawierają w sobie możliwości autodestrukcji oraz wypaczenia, dlatego trzeba je ciągle doskonalić[2].
2010
Laureatami nagrody w 2010 roku byli:
- Bronisław Geremek (pośmiertnie)
- Jerzy Borowczak
- Jerzy Regulski.
W czasie uroczystości przyznawanie statuetki Bronisławowi Geremkowi Tadeusz Mazowiecki mówił: „Strajk w Stoczni był dla Bronisława Geremka wielkim przeżyciem, które zaważyło na życiu Geremka i moim. Podziwialiśmy niezwykłą samoorganizację robotników. Bronek byłby szczególnie zadowolony, że otrzymuje nagrodę razem z Jerzym Borowczakiem. Czuł sentyment do tamtych chwil wspólnoty inteligencji i robotników, która była czymś wielkim. (...) Odmowa złożenia kolejnego oświadczenia lustracyjnego była walką o poszanowanie godności człowieka – tej godności Bronisława Geremka oddajemy dziś hołd”[3].
Andrzej Celiński wygłosił laudację dla Jerzego Borowczaka, a Jerzy Stępień – dla Jerzego Regulskiego.
2011
W 2011 roku nagrody otrzymali:
2012
W tym roku laureatami nagrody zostali:
Uroczystość wręczenia odbyła się 22 września 2012 roku w sali konferencyjnej Naczelnej Rady Adwokackiej w Alejach Ujazdowskich 49 w Warszawie.
W roku 2013 nagrody nie przyznano.
2014
W tym roku laureatem nagrody został:
Uroczystość wręczenia odbyła się 26 października 2014 roku.
2015
W 2015 roku laureatem nagrody został:
Uroczystość wręczenia statuetki odbyła się 12 września 2015 roku.
2016
2017
Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 9 września 2017 roku, laudacje wygłosili profesorowie: Marek Safjan i Andrzej Friszke.
2018
Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 8 września 2018 roku, laudacje wygłosili: Stefan Niesiołowski i Teresa Bogucka.
2019
Uroczystość wręczenia statuetek odbyła się 8 września 2019 roku, laudacje wygłosili: Jarosław Kurski i Róża Thun. Podczas uroczystości przemawiała również wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska[7][8].
Przypisy
- ↑ Fragmenty mowy Peryklesa o demokracji, w: Tukidydes: Wojna peloponeska. Kazimierz Feliks Kumaniecki (tłum.). Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1957.
- ↑ Warszawa: Wałęsa i Mazowiecki otrzymali statuetki Peryklesa, 12 września 2009 [dostęp 2012-09-11].
- ↑ Marek Chimiak, Perykles dla wybiegających przed szereg, „Gazeta Wyborcza”, 13 września 2010 [dostęp 2012-09-11].
- ↑ Gratulacje dla Waldemara Kuczyńskiego laureata Nagrody Peryklesa. prezydent.pl, 2014-10-26. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ Bronisław Komorowski uhonorowany nagrodą dla współtwórców wolności i demokracji. onet.pl, 2015-09-12. [dostęp 2015-09-12].
- ↑ Adam Strzembosz i Henryk Wujec laureatami Nagrody Peryklesa, „Więź”, www.wiez.com.pl, 10 września 2017.
- ↑ Danuta Starzyńska-Rosiecka, Bogdan Borusewicz i Ewa Kulik-Bielińska laureatami nagrody „Peryklesa”, www.dzieje.pl, 8 września 2019 [dostęp 2019-09-09].
- ↑ "Musimy na nowo walczyć o wolność". Borusewicz i Kulik-Bielińska laureatami nagrody "Peryklesa", www.polsatnews.pl, 8 września 2019 [dostęp 2019-09-09].
Bibliografia
- Strona Stowarzyszenia na Rzecz Demokracji. [dostęp 2012-09-11].
Media użyte na tej stronie
Bust of Pericles bearing the inscription “Pericles, son of Xanthippus, Athenian”. Marble, Roman copy after a Greek original from ca. 430 BC.