Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą na Festiwalu Filmowym w Cannes

Nagroda za pierwszoplanową rolę kobiecą (fr. Prix d'interprétation féminine) − nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszej roli kobiecej spośród filmów konkursu głównego. Nagroda została przyznana po raz pierwszy już podczas pierwszej edycji imprezy w 1946[1]. Wyróżnienie przyznaje międzynarodowe jury konkursu głównego. Nagrody nie przyznano w następujących edycjach festiwalu: 1947, 1954, 1968 i 2020.

Statystyki

Vanessa Redgrave, dwukrotna zdobywczyni nagrody.
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Isabelle Huppert, jedna z czterech podwójnych laureatek nagrody.
Krystyna Janda, laureatka za rolę w filmie Przesłuchanie (1990).
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Bérénice Bejo, laureatka za rolę w filmie Przeszłość (2013).
Julianne Moore, laureatka za rolę w filmie Mapy gwiazd (2014).

Najczęściej, jak do tej pory, nagradzane były role aktorek amerykańskich (21 wyróżnień) i francuskich (15). W czterech przypadkach jury przyznało nagrody dla aktorskiego kolektywu (od trzech aktorek wzwyż), a dotyczyło to filmów: Wielka rodzina (1955, sześć nagrodzonych aktorek), U progu życia (1958, trzy aktorki), Świat na uboczu (1988, trzy aktorki) oraz Volver (2006, pięć aktorek).

Dotychczas czterem aktorkom udało się zdobyć nagrodę dwukrotnie. W kolejności chronologicznej były to:

Barbara Hershey jest jedyną aktorką, która otrzymała nagrodę rok po roku[2], a Isabelle Adjani - jedyną zdobywczynią nagrody za role w dwóch różnych filmach (1981). Pierwszą czarnoskórą laureatką była pochodząca z RPA niezawodowa aktorka Linda Mvusi (1988). Najmłodszą zdobywczynią nagrody była Angielka Jodhi May (1988) - miała skończonych zaledwie 12 lat[3]. Najstarszą laureatką była 75-letnia Hiszpanka Chus Lampreave (2006).

Francuzka Juliette Binoche i Amerykanka Julianne Moore to jedyne aktorki, które zdobyły nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: Puchar Volpiego na MFF w Wenecji, Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie oraz nagrodę dla najlepszej aktorki na MFF w Cannes[4]. Pięć ról nagrodzonych w Cannes przyniosło ich laureatkom również Oscara dla najlepszej aktorki (Shirley Booth, Simone Signoret, Sophia Loren, Sally Field i Holly Hunter).

Nagrodę otrzymały dwukrotnie polskie aktorki: Jadwiga Jankowska-Cieślak (1982) i Krystyna Janda (1990)[5].

Laureatki nagrody

RokAktorkaTytuł polskiTytuł oryginalny
1946 Michèle MorganSymfonia pastoralnaLa symphonie pastorale
1947
Nagrody nie przyznano.
1949Włochy Isa MirandaMury MalapagiAu-delà des grilles
1951Stany Zjednoczone Bette DavisWszystko o EwieAll About Eve
1952Stany Zjednoczone Lee GrantOpowieści o detektywieDetective Story
1953Stany Zjednoczone Shirley BoothWróć, mała SheboCome Back, Little Sheba
1954
Nagrody nie przyznano.
1955 Ija Ariepina
Jelena Dobronrawowa
Wiera Kuzniecowa
Łarisa Kronberg
Kłara Łuczko
Jekatierina Sawinowa
Wielka rodzinaБольшая семья
Bolszaja siemja
1956Stany Zjednoczone Susan HaywardJutro będę płakaćI'll Cry Tomorrow
1957Włochy Giulietta MasinaNoce CabiriiLe notti di Cabiria
1958Szwecja Bibi Andersson
Szwecja Eva Dahlbeck
Szwecja Barbro Hiort af Ornäs
Szwecja Ingrid Thulin
U progu życiaNära livet
1959Francja Simone SignoretMiejsce na górzeRoom at the Top
1960Grecja Melina MercouriNigdy w niedzielęΠοτέ την Κυριακή
Pote tin Kyriaki
Francja Jeanne MoreauModerato CantabileModerato cantabile
1961Włochy Sophia LorenMatka i córkaLa ciociara
1962Stany Zjednoczone Katharine HepburnU kresu dniaLong Day’s Journey into Night
Wielka Brytania Rita TushinghamSmak mioduA Taste of Honey
1963Francja Marina VladyApe ReginaL'Ape Regina
1964Stany Zjednoczone Anne BancroftZjadacz dyńThe Pumpkin Eater
Stany Zjednoczone Barbara BarrieCzarne i białeOne Potato, Two Potato
1965Wielka Brytania Samantha EggarKolekcjonerThe Collector
1966Wielka Brytania Vanessa RedgraveMorgan: przypadek do leczeniaMorgan!
1967Szwecja Pia DegermarkMiłość Elwiry MadiganElvira Madigan
1968
Festiwal odwołany w związku z wydarzeniami maja '68.
1969Wielka Brytania Vanessa RedgraveIsadoraIsadora
1970Włochy Ottavia PiccoloMetelloMetello
1971Stany Zjednoczone Kitty WinnNarkomaniThe Panic in Needle Park
1972Wielka Brytania Susannah YorkObrazyImages
1973Stany Zjednoczone Joanne WoodwardBezbronne nagietkiThe Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds
1974Francja Marie-José NatSkrzypce na baluLes violons du bal
1975Stany Zjednoczone Valerie PerrineLennyLenny
1976Francja Dominique SandaDziedzictwo FerramontichL'eredità Ferramonti
Węgry Mari TörőcsikGdzie pani jest, Déry?Déryné, hol van?
1977Stany Zjednoczone Shelley DuvallTrzy kobiety3 Women
Kanada Monique MercureJ.A. Martin fotografJ.A. Martin Photographe
1978Stany Zjednoczone Jill ClayburghNiezamężna kobietaAn Unmarried Woman
Francja Isabelle HuppertViolette NozièreViolette Nozière
1979Stany Zjednoczone Sally FieldNorma RaeNorma Rae
1980Francja Anouk AiméeSkok w pustkęSalto nel vuoto
1981Francja Isabelle AdjaniKwartet
Opętanie
Quartet
Possession
1982Polska Jadwiga Jankowska-CieślakInne spojrzenieEgymásra nézve
1983 Hanna SchygullaHistoria PieryStoria di Piera
1984Wielka Brytania Helen MirrenCalCal
1985Argentyna Norma AleandroWersja oficjalnaLa historia oficial
Stany Zjednoczone CherMaskaMask
1986 Barbara SukowaRóża LuksemburgRosa Luxemburg
Brazylia Fernanda TorresKochaj mnie zawsze albo wcaleEu Sei Que Vou Te Amar
1987Stany Zjednoczone Barbara HersheyCisi ludzieShy People
1988Stany Zjednoczone Barbara Hershey
Wielka Brytania Jodhi May
Południowa Afryka Linda Mvusi
Świat na uboczuA World Apart
1989Stany Zjednoczone Meryl StreepKrzyk w ciemnościA Cry in the Dark
1990Polska Krystyna JandaPrzesłuchaniePrzesłuchanie
1991Szwajcaria Irène JacobPodwójne życie WeronikiLa double vie de Véronique
1992Szwecja Pernilla AugustDobre chęciDen goda viljan
1993Stany Zjednoczone Holly HunterFortepianThe Piano
1994Włochy Virna LisiKrólowa MargotLa Reine Margot
1995Wielka Brytania Helen MirrenSzaleństwo króla JerzegoThe Madness of King George
1996Wielka Brytania Brenda BlethynSekrety i kłamstwaSecrets & Lies
1997Wielka Brytania Kathy BurkeNic doustnieNil by Mouth
1998Francja Élodie Bouchez
Belgia Natacha Régnier
Wyśnione życie aniołówLa vie rêvée des anges
1999Belgia Séverine CaneeleLudzkośćL’humanité
Belgia Émilie DequenneRosettaRosetta
2000Islandia BjörkTańcząc w ciemnościachDancer in the Dark
2001Francja Isabelle HuppertPianistkaLa pianiste
2002Finlandia Kati OutinenCzłowiek bez przeszłościMies vailla menneisyyttä
2003Kanada Marie-Josée CrozeInwazja barbarzyńcówLes invasions barbares
2004Hongkong Maggie CheungCzystaClean
2005Izrael Hanna LasloFree ZoneFree Zone
2006Hiszpania Penélope Cruz
Hiszpania Carmen Maura
Hiszpania Lola Dueñas
Hiszpania Chus Lampreave
Hiszpania Blanca Portillo
Hiszpania Yohana Cobo
VolverVolver
2007Korea Południowa Jeon Do-yeonSekretne światło밀양
Milyang
2008Brazylia Sandra CorveloniLinha de PasseLinha de Passe
2009Francja Charlotte GainsbourgAntychrystAntichrist
2010Francja Juliette BinocheZapiski z ToskaniiCopie conforme
2011Stany Zjednoczone Kirsten DunstMelancholiaMelancholia
2012Rumunia Cristina Flutur
Rumunia Cosmina Stratan
Za wzgórzamiDupă dealuri
2013Francja Bérénice BejoPrzeszłośćLe passé
2014Stany Zjednoczone Julianne MooreMapy gwiazdMaps of the Stars
2015Francja Emmanuelle BercotMoja miłośćMon roi
Stany Zjednoczone Rooney MaraCarolCarol
2016Filipiny Jaclyn JoseMama RosaMa' Rosa
2017Niemcy Diane KrugerW ułamku sekundyAus dem Nichts
2018Kazachstan Samał JesliamowaAjkaАйка
Ajka
2019Wielka Brytania Emily BeechamKwiat szczęściaLittle Joe
2020
Festiwal odwołany z powodu pandemii koronawirusa.
2021Norwegia Renate ReinsveNajgorszy człowiek na świecieVerdens verste menneske
2022 Zar Amir EbrahimiHoly SpiderHoly Spider

Przypisy

  1. Alexis Thibault: September 1946: the first Cannes Film Festival (ang.). Numéro, 2020-04-16. [dostęp 2020-11-21].
  2. Annette Insdorf: 'A World Apart' Looks Anew At Apartheid (ang.). "The New York Times", 1988-06-19. [dostęp 2020-11-19].
  3. Emma Bartholomew: This week in history: Dalston schoolgirl Jodhi May, 12, wins best actress award at the Cannes Film Festival (ang.). "Hackney Gazette", 2018-05-22. [dostęp 2020-11-19].
  4. Julianne Moore to Star in ‘When You Finish Saving The World’ (ang.). Dan's Papers, 2020-05-02. [dostęp 2020-11-21].
  5. Ewa Hevelke: Lata osiemdziesiąte. Jadwiga Jankowska-Cieślak i Krystyna Janda (pol.). "Dialog", 2019-10. [dostęp 2020-11-19].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Flag of Greece (1822-1978).svg
Flaga Grecji (1822-1970 i 1974-1978)
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Vanessa Redgrave (1972).tif
Imagem do Fundo Correio da Manhã.
Bérénice Bejo Cannes 2013 2.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Bérénice Bejo au festival de Cannes
Julianne Moore Cannes 2014 3 crop.JPG
Autor: Georges Biard, Licencja: CC BY-SA 3.0
Julianne Moore
Flag of Italy (1946–2003).svg
Flag of Italy from 1946 to 2003, when exact colors were specified.
Isabelle Huppert Cannes 2.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Isabelle Huppert au festival de Cannes.
Flag of Brazil (1968–1992).svg
Flag of Brazil (1968-1992)