Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes

Nagroda za pierwszoplanową rolę męską (fr. Prix d'interprétation masculine) − nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes dla najlepszej roli męskiej spośród filmów konkursu głównego. Nagroda została przyznana po raz pierwszy już podczas pierwszej edycji imprezy w 1946[1]. Wyróżnienie przyznaje międzynarodowe jury konkursu głównego. Nagrody nie przyznano w następujących edycjach festiwalu: 1947, 1954, 1956, 1960, 1968 i 2020.

Statystyki

Marcello Mastroianni, dwukrotny laureat nagrody.
(c) photo by Alan Light, CC BY 2.0
Jack Lemmon, jeden z trzech dwukrotnych zdobywców nagrody.
(c) Angela George, CC BY-SA 3.0
Javier Bardem, laureat za rolę w filmie Biutiful (2010).
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Jean Dujardin, laureat za rolę w filmie Artysta (2011).
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Bruce Dern, laureat za rolę w filmie Nebraska (2013).

Najczęściej, jak do tej pory, nagradzane były role aktorów amerykańskich (26 wyróżnień) i francuskich (16). W czterech przypadkach jury przyznało nagrody dla aktorskiego kolektywu (od trzech aktorów wzwyż), a dotyczyło to filmów: Wielka rodzina (1955, dziesięciu nagrodzonych aktorów), Bez emocji (1959, trzej nagrodzeni), U kresu dnia (1962, trzej nagrodzeni) oraz Dni chwały (2006, pięciu nagrodzonych).

Dotychczas trzem aktorom udało się zdobyć nagrodę dwukrotnie[2]. W kolejności chronologicznej byli to:

Portorykańczyk Benicio del Toro był jedynym zdobywcą nagrody za role w dwóch różnych filmach (2008), chociaż grał w nich tę samą postać i stanowiły one fabularnie jedną całość. Turek Mehmet Emin Toprak jako jedyny zdobył nagrodę pośmiertnie (2003) - zginął w wypadku samochodowym niemal pół roku przed canneńską premierą filmu[3]. Pierwszym czarnoskórym laureatem był amerykański aktor John Kitzmiller (1957)[4]. Najmłodszym zdobywcą nagrody był Japończyk Yūya Yagira (2004) - miał skończonych zaledwie 14 lat[5]. Najstarszym laureatem był 76-letni Amerykanin Bruce Dern (2013)[6].

Amerykanie Jack Lemmon i Sean Penn to jedyni aktorzy, którzy zdobyli nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie, Puchar Volpiego na MFF w Wenecji oraz nagrodę dla najlepszego aktora na MFF w Cannes. Pięć ról nagrodzonych w Cannes przyniosło ich laureatom również Oscara dla najlepszego aktora pierwszo- lub drugoplanowego (Ray Milland, Jon Voight, William Hurt, Christoph Waltz i Jean Dujardin).

Żadnemu polskiemu aktorowi nie udało się jak dotychczas zdobyć tej nagrody.

Laureaci nagrody

RokAktorTytuł polskiTytuł oryginalny
1946Stany Zjednoczone Ray MillandStracony weekendThe Lost Weekend
1947
Nagrody nie przyznano.
1949Stany Zjednoczone Edward G. RobinsonDom ludzi obcychHouse of Strangers
1951Wielka Brytania Michael RedgraveWersja BrowningaThe Browning Version
1952Stany Zjednoczone Marlon BrandoViva Zapata!Viva Zapata!
1953Francja Charles VanelCena strachuLe salaire de la peur
1954
Nagrody nie przyznano.
1955 Boris Andriejew
Aleksiej Batałow
Boris Bitiukow
Nikołaj Gricenko
Pawieł Kadocznikow
Boris Kokowkin
Siergiej Kuriłow
Siergiej Łukjanow
Wadim Miedwiediew
Nikołaj Siergiejew
ŻurbinowieБольшая семья
Bolszaja siemja
Stany Zjednoczone Spencer TracyCzarny dzień w Black RockBad Day at Black Rock
1956
Nagrody nie przyznano.
1957Stany Zjednoczone John KitzmillerDolina pokojuDolina miru
1958Stany Zjednoczone Paul NewmanDługie, gorące latoThe Long, Hot Summer
1959Stany Zjednoczone Bradford Dillman
Stany Zjednoczone Dean Stockwell
Stany Zjednoczone Orson Welles
Bez emocjiCompulsion
1960
Nagrody nie przyznano.
1961Stany Zjednoczone Anthony PerkinsŻegnaj ponownieGoodbye Again
1962Stany Zjednoczone Jason Robards
Wielka Brytania Ralph Richardson
Stany Zjednoczone Dean Stockwell
U kresu dniaLong Day’s Journey into Night
Wielka Brytania Murray MelvinSmak mioduA Taste of Honey
1963Irlandia Richard HarrisSportowe życieThis Sporting Life
1964Węgry Antal PágerSkowronekPacsirta
Włochy Saro UrzìUwiedziona i porzuconaSedotta e abbandonata
1965Wielka Brytania Terence StampKolekcjonerThe Collector
1966Szwecja Per OscarssonGłódSult
1967Izrael Oded KotlerTrzy dni i dzieckoשלושה ימים וילד
Shlosha Yamim Veyeled
1968
Festiwal odwołany w związku z wydarzeniami maja '68.
1969Francja Jean-Louis TrintignantZZ
1970Włochy Marcello MastroianniDramat zazdrościDramma della gelosia
1971Włochy Riccardo CucciollaSacco i VanzettiSacco e Vanzetti
1972Francja Jean YanneNie zestarzejemy się razemNous ne vieillirons pas ensemble
1973Włochy Giancarlo GianniniMiłość i anarchiaFilm d’amore e d'anarchia
1974Stany Zjednoczone Jack NicholsonOstatnie zadanieThe Last Detail
1975Włochy Vittorio GassmanZapach kobietyProfumo di donna
1976Hiszpania José Luis GómezPascual DuartePascual Duarte
1977Hiszpania Fernando ReyElizo, życie mojeElisa, vida mía
1978Stany Zjednoczone Jon VoightPowrót do domuComing Home
1979Stany Zjednoczone Jack LemmonChiński syndromThe China Syndrome
1980Francja Michel PiccoliSkok w pustkęSalto nel vuoto
1981Włochy Ugo TognazziTragedia człowieka śmiesznegoLa tragedia di un uomo ridicolo
1982Stany Zjednoczone Jack LemmonZaginionyMissing
1983Włochy Gian Maria VolontèŚmierć Maria RicciegoLa mort de Mario Ricci
1984Hiszpania Alfredo Landa
Hiszpania Francisco Rabal
Niewinni święciLos santos inocentes
1985Stany Zjednoczone William HurtPocałunek kobiety pająkaKiss of the Spider Woman
1986Francja Michel BlancStrój wieczorowyTenue de soirée
Wielka Brytania Bob HoskinsMona LisaMona Lisa
1987Włochy Marcello MastroianniOczy czarneOci ciornie
1988Stany Zjednoczone Forest WhitakerBirdBird
1989Stany Zjednoczone James SpaderSeks, kłamstwa i kasety wideoSex, Lies, and Videotape
1990Francja Gérard DepardieuCyrano de BergeracCyrano de Bergerac
1991Stany Zjednoczone John TurturroBarton FinkBarton Fink
1992Stany Zjednoczone Tim RobbinsGraczThe Player
1993Wielka Brytania David ThewlisNadzyNaked
1994 Ge YouŻyć!活著
Huo zhe
1995Wielka Brytania Jonathan PryceCarringtonCarrington
1996Francja Daniel Auteuil
Belgia Pascal Duquenne
Ósmy dzieńLe huitième jour
1997Stany Zjednoczone Sean PennJak jej nie kochaćShe's So Lovely
1998Wielka Brytania Peter MullanJestem JoeMy Name Is Joe
1999Francja Emmanuel SchottéLudzkośćL’humanité
2000Hongkong Tony Leung Chiu WaiSpragnieni miłości花樣年華
Fa yeung nin wa
2001Francja Benoît MagimelPianistkaLa pianiste
2002Belgia Olivier GourmetSynLe fils
2003Turcja Muzaffer Özdemir
Turcja Mehmet Emin Toprak
UzakUzak
2004Japonia Yūya YagiraDziecięcy świat誰も知らない
Dare mo shiranai
2005Stany Zjednoczone Tommy Lee JonesTrzy pogrzeby Melquiadesa EstradyThe Three Burials of Melquiades Estrada
2006Francja Jamel Debbouze
Francja Samy Naceri
Francja Roschdy Zem
Francja Sami Bouajila
Francja Bernard Blancan
Dni chwałyIndigènes
2007Rosja Konstantin ŁawronienkoWygnanieИзгнание
Izgnanije
2008Portoryko Benicio del ToroChe. Rewolucja
Che. Boliwia
The Argentine
Guerrilla
2009Austria Christoph WaltzBękarty wojnyInglourious Bastards
2010Hiszpania Javier BardemBiutifulBiutiful
Włochy Elio GermanoNasze życieLa nostra vita
2011Francja Jean DujardinArtystaThe Artist
2012Dania Mads MikkelsenPolowanieJagten
2013Stany Zjednoczone Bruce DernNebraskaNebraska
2014Wielka Brytania Timothy SpallPan TurnerMr. Turner
2015Francja Vincent LindonMiara człowiekaLa loi du marché
2016 Shahab HosseiniKlientفروشنده
Forushande
2017Stany Zjednoczone Joaquin PhoenixNigdy cię tu nie byłoYou Were Never Really Here
2018Włochy Marcello FonteDogmanDogman
2019Hiszpania Antonio BanderasBól i blaskDolor y gloria
2020
Festiwal odwołany z powodu pandemii koronawirusa.
2021Stany Zjednoczone Caleb Landry JonesNitramNitram
2022Korea Południowa Song Kang-hoBaby Broker브로커
Beu-ro-keo

Przypisy

  1. Alexis Thibault: September 1946: the first Cannes Film Festival (ang.). Numéro, 2020-04-16. [dostęp 2020-11-24].
  2. Antonio Banderas receives the male interpretation award for Pain and Glory in Cannes (ang.). Tienda Gourmet, 2019-05-26. [dostęp 2020-11-24].
  3. Fiachra Gibbons: Death in Yenice (ang.). "The Guardian", 2004-05-06. [dostęp 2020-11-24].
  4. U.S.MOVIE TAKES TOP CANNES PRIZE; 'Friendly Persuasion' Wins Award--John Kitzmiller Is Named Best Actor Other Awards Listed (ang.). "The New York Times", 1957-05-18. [dostęp 2020-11-24].
  5. Japanese Teenager Wins Best Actor Award at Cannes (ang.). "The Japan Times", 2004-05-24. [dostęp 2020-11-24].
  6. Scott Feinberg: Oscars: Why 'Nebraska's' Bruce Dern Should Go for Supporting Nom (ang.). "The Hollywood Reporter", 2013-08-23. [dostęp 2020-11-24].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Israel.svg
Flag of Israel. Shows a Magen David (“Shield of David”) between two stripes. The Shield of David is a traditional Jewish symbol. The stripes symbolize a Jewish prayer shawl (tallit).
Bruce Dern Cannes 2013.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Bruce Dern at the Cannes film festival
Marcello Mastroianni 02.jpg
Autor: Gorup de Besanez, Licencja: CC BY-SA 3.0
L'attore Marcello Mastroianni alla Mostra del Cinema di Venezia del 1990
Jean Dujardin Cannes 2011.jpg
(c) Georges Biard, CC BY-SA 3.0
Jean Dujardin au festival de Cannes
Jack Lemmon 1988 ArM.jpg
(c) photo by Alan Light, CC BY 2.0
Jack Lemmon taken at the 40th Emmy Awards, August 1988
JavierBardemHWOFNov2012 cropped.jpg
(c) Angela George, CC BY-SA 3.0
Javier Bardem at a ceremony to receive a star on the Hollywood Walk of Fame.