Nalot dywanowy

Rotterdam po niemieckim nalocie dywanowym w maju 1940

Nalot dywanowy – atak powietrzny samolotów bombowych, mający na celu całkowite zniszczenie wybranego obszaru bez wybierania konkretnych celów. Taktyka stosowana głównie podczas nalotów w drugiej wojnie światowej. Określenie „dywanowy” wzięło się od skojarzenia z dywanem z bomb spadającym na cały bombardowany teren[1].

Samoloty w trakcie tego typu nalotów leciały blisko siebie na podobnej wysokości, tworząc zwartą „powierzchnię bombardującą” o bardzo dużym rozmiarze (nawet do 15 000 m²). Zrzut bomb następował równocześnie, co gwarantowało równomierne pokrycie bombami wyznaczonego obszaru. W taktyce lotniczej prowadzenie dużych formacji było możliwe dzięki nawigatorom – przewodnikom formacji, pozostałe samoloty formacji zrzucały bomby na sygnał.

Geneza, zastosowanie, skutki

Taktykę nalotu dywanowego zapoczątkował Legion Condor w czasie wojny domowej w Hiszpanii, później wykorzystała ją Luftwaffe w trakcie ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku (bombardując 25 września Warszawę, w niemieckim nalocie na stolicę Polski uczestniczyło wówczas ponad 400 samolotów[2]). Kolejnymi znanymi nalotami Luftwaffe był atak powietrzny na Rotterdam (maj 1940) już po kapitulacji armii holenderskiej wobec Niemiec, zmasowane naloty na Londyn (zapoczątkowane 7 września 1940), nalot na Coventry 14 listopada 1940 i naloty na Belgrad 6 i 7 kwietnia 1941 w czasie agresji na Bałkany.

Pierwszym nalotem dywanowym RAF był nalot na Lubekę 28 marca 1942. Od roku 1943 RAF i USAAF rozpoczęły ofensywę powietrzną na Trzecią Rzeszę siłami nawet ponad 1000 samolotów w jednym nalocie. Samoloty RAF-u z reguły prowadziły naloty nocne (bombowce brytyjskie były przystosowane do nalotów nocnych), natomiast siły USAAF-u naloty dzienne.

Nalot dywanowy z największą liczba ofiar (i w ogóle najbardziej niszczycielski atak lotniczy w historii) miał miejsce nocą z 9 na 10 marca 1945 roku nad Tokio, gdzie 329 samolotów B-29 Superfortress zrzuciło blisko dwa tysiące ton bomb, z czego większość (1667 ton) stanowiły bomby zapalające M-69. Intensywne pożary przekształciły się w burzę ogniową. Zginęło i zmarło od oparzeń około 100 000 osób[3].

Najbardziej niszczycielski nalot dywanowy w Europie przeprowadziły brytyjskie siły powietrzne w nocy z 13 na 14 lutego 1945 roku, bombardując Drezno. 770 bombowców Avro Lancaster i 600 bombowców B-17 Flying Fortress doprowadziło do śmierci około 25–30 tysięcy ludzi (mieszkańców i uchodźców). I tu, podobnie jak w Tokio, w czasie nalotu i w burzy ogniowej zniszczona została duża część miasta.

Powojenne szacunki aliantów podawały, że jedna trzecia ludności Niemiec ucierpiała bezpośrednio wskutek bombardowań, około 14 milionów ludzi straciło majątek, ponad 20 milionów zostało na jakiś czas pozbawionych elektryczności, gazu lub wody, 5 milionów musiało się ewakuować. Zniszczeniu uległa jedna czwarta mieszkań. Zginęło około 305 tysięcy osób[4][5]

Miasta – ofiary nalotów dywanowych

MiastoSprawcy nalotu dywanowegoDataKonflikt
 Guernica III Rzesza (Legion Condor)26 kwietnia 1937Hiszpańska wojna domowa
II Rzeczpospolita Wieluń III Rzesza1 września 1939II wojna światowa
II Rzeczpospolita Frampol III Rzesza13 września 1939
II Rzeczpospolita Warszawa III Rzesza25 września 1939
Holandia Rotterdam III Rzesza14 maja 1940
Wielka Brytania Coventry III Rzesza14 listopada 1940
Belgrad III Rzesza6–8 kwietnia 1941
III Rzesza Lubeka Wielka Brytania28–29 marca 1942
III Rzesza Kolonia Wielka Brytania31 maja 1942
III Rzesza Hamburg Wielka Brytania
 Stany Zjednoczone
lipiec – sierpień 1943
III Rzesza Drezno Wielka Brytania
 Stany Zjednoczone
13–14 lutego 1945
III Rzesza Pforzheim Wielka Brytania23 lutego 1945
Osaka Stany Zjednoczone1945
Tokio Stany Zjednoczone10 marca 1945
Yokohama Stany Zjednoczone29 maja 1945
Shizuoka Stany Zjednoczone19 czerwca 1945
Korea Północna Sinŭiju[6] Stany Zjednoczone1950-11-03 3 listopada 1950(dts)Wojna koreańska
Korea Północna Kanggye[6] Stany Zjednoczone1950-11-05 5 listopada 1950(dts)

Zobacz też

Przypisy

  1. The Unpleasant Facts About Carpet Bombing | History News Network, historynewsnetwork.org [dostęp 2020-01-28].
  2. Sokoły Stalina nad Warszawą. Focus.pl, Historia, 22 maja 2011. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-03)]. (pol.).
  3. 70. rocznica nalotu na Tokio, w którym zginęło 100 tys. osób. dzieje.pl, 2015-03-09. [dostęp 2017-11-18].
  4. United States Strategic Bombing Survey, t. 4, New York/London 1976, s. 7–10 (ang.).
  5. Ian Kershaw: Hitler. 1941-1945 Nemesis. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2003, s. 516, przypis 34. ISBN 83-7301-324-5. Por też: United States Strategic Bombing Survey wersja elektroniczna (jęz. ang.).
  6. a b Taewoo Kim. Limited War, Unlimited Targets: US Air Force Bombing of North Korea during the Korean War 1950–1953. „Critical Asian Studies”. 44 (3), 2012. DOI: 10.1080/14672715.2012.711980. (ang.). 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Spain (1931–1939).svg
Autor: SanchoPanzaXXI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Flag of Spain during the Second Spanish Republic (1931-1939).
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of the United States (1912-1959).svg
US Flag with 48 stars. In use for 47 years from July 4, 1912, to July 3, 1959.
Flag of Japan (1870–1999).svg
Variant version of a flag of Japan, used between January 27, 1870 and August 13, 1999 (aspect ratio 7:10).
Rotterdam, Laurenskerk, na bombardement van mei 1940.jpg
"The German ultimatum ordering the Dutch commander of Rotterdam to cease fire was delivered to him at 10:30h on 14 May 1940. At 13:22h, German bombers set the whole inner city of Rotterdam ablaze, killing 814 of its inhabitants." The photo was taken after the removal of all debris.