Namiestnicy ziemi kłodzkiej
Namiestnicy ziemi kłodzkiej – lista osób sprawujących funkcję namiestnicze na ziemi kłodzkiej w imieniu panujących tutaj książąt i królów czeskich, a potem hrabiów kłodzkich.
Wprowadzenie
Ziemia kłodzka jako całość pojawiła się w źródłach na początku XII w. jako Provincia Kladsko, a następnie: w 1290 r. jako Terra Glacensis, 1344 r. Districtus Glacensis, 1348 r. Glacense dominium, a w 1378 Glatzer Land. Terytorium to od zawsze zajmowało szczególną rolę w czeskiej konfederacji krajów związkowych[1]. W 1549 r. ziemia kłodzka została podniesiona przez króla czeskiego Jerzego I z Podiebradów do rangi hrabstwa. Od tej pory określana była terminem hrabstwa kłodzkiego[2]. W 1477 r. obszar hrabstwa został powiększony o tzw. państewko homolskie, obejmujące zachodnią część ziemi kłodzkiej z ośrodkiem mieszczącym się na zamku Homole[3].
Początkowo władzę namiestniczą na ziemi kłodzkiej sprawowali w imieniu władcy kasztelanowie, którzy pod koniec XIII w. przyjęli tytuł burgrabiego[4], rezydując w Kłodzku na zamku położonym na górującej nad miastem Górze Fortecznej (Zamkowej).
W połowie XIV w. urzędnik ten przyjął tytuł starosty krajowego (z niem.: Landeshauptmanna). Był powoływany przez monarchę, reprezentując jego interesy za zgodą stanów kłodzkich zgromadzonych w sejmiku krajowym. Stany te złożone były z trzech grup: rycerstwa, duchowieństwa i wolnych sędziów.
Po zdobyciu ziemi kłodzkiej przez Prusy w 1742 r. została dokonana reforma administracji państwowej zakończona ostatecznie w 1818 r., w trakcie której zlikwidowano m.in. funkcje starosty krajowego, podporządkowując wszystkie regiony państwa rządowi centralnemu. Przedstawicielem panującego był landrat[5].
Lista namiestników ziemi kłodzkiej
Kasztelanowie i burgrabiowie kłodzcy
Lp. | Lata rządów | Imię i nazwisko | Tytuł |
---|---|---|---|
1. | 1169 | Hronzata Kędzierzawy (Crispus) | kasztelan |
2. | 1175–1177 | Riwinus | prefectus |
3. | 1177 | Witko | kasztelan |
4. | 1179–1189 | Bogusza Brodaty | kasztelan |
5. | 1195 | Hermann | kasztelan |
6. | 1196 | Ratibor | kasztelan |
7. | 1211 | Smil | kasztelan |
8. | 1213 | Zbysław Willehalmus | kasztelan |
9. | 1222 | Budziwoj | kasztelan |
10. | 1234? | Gotszalk i Meinward, bracia de Galz | kasztelan |
11. | 1252 | Gotszalk II, syn Meinwarda i jego bratanek N.N. | kasztelan |
12. | 1252–1253 | Gaweł z Lemberku | kasztelan |
13. | 1262 | Czcibor Hlava | kasztelan |
14. | 1278 | Ryszard von Dahme Młodszy | kasztelan |
15. | 1283 | Henryk Schenk von Apolda zwany „de Polonia” | burgrabia |
16. | po 1289-przed 1290 | Zdzisław ze Sternberg | kasztelan |
17. | 1295 | Konrad de Reno | burgrabia |
18. | 1302–1305 | Benesz z Wartenberka | burgrabia |
19. | 1328 | Albert von Pack | starosta |
20. | 1337 | Peregryn von Peterswalde | starosta |
Starostowie kłodzcy
Lp. | Lata rządów | Imię i nazwisko | Tytuł |
---|---|---|---|
1. | 1341–1345 | Wolfram von Pannwitz | starosta (Landeshauptmann) |
2. | 1346–1350 | Albert von Crenwicz | starosta, burgrabia, pan zastawny |
3. | 1350 | Mikołaj II, książę opawski | starosta |
4. | 1351 | Henryk von Muschin | starosta, burgrabia |
5. | po 1351-przed 1352 | Hanusz von Wustehube | starosta, burgrabia |
6. | 1352–1353 | Hugo von Donyrstein | starosta, burgrabia |
7. | 1353 | Hanko von Knoblauchsdorf | starosta |
8. | 1353 | Jeszko | starosta, burgrabia |
9. | 1355–1356 | Jeszko Horczicz | starosta, burgrabia |
10. | 1353–1358 | Benesz z Chusnik | starosta |
11. | 1359–1363 | Wolfhard von Czedelicz | starosta, burgrabia |
12. | 1360 | Hanko von Knoblauchsdorf | sędzia |
13. | 1365–1366 | Piotr | starosta |
14. | 1366–1375 | Puta II z Czastolowic | burgrabia |
15. | 1379–1382 | Hanusz z Lichtenburka | starosta |
16. | 1382–1384 | Benesz von Wartenberg | starosta |
17. | 1384–1387 | Friedrich von Czirchaw | starosta |
18. | 1388–1397 | Stefan Poduška z Martinic | starosta |
19. | 1397–1422 | Jan Przemyślida | starosta, pan zastawny |
* | 1398–1400 | Andrzej de Turkaw | podstarości |
* | 1414–1421 | Bernard von Glaubitz ze Szczerby | starosta |
20. | 1421–1434 | Puta z Czastolowic młodszy | starosta, pan zastawny |
21. | 1423–1425 | Rafael | starosta |
22. | 1434–1440 | Markward Trhlik z Międzylesia | starosta |
23. | 1436–1437 | Hasso z Waldsteinu | starosta |
24. | 1440 | Jan Täczige | starosta |
25. | 1441–1454 | Hynek Krušina z Lichtenburka | starosta |
26. | 1454–1474 | Jan z Warmsdorf | starosta |
27. | 1474–1477 | Hans von Bernstein | starosta |
28. | 1477–1482 (1501) | Hans Pannwitz von Rengersdorf | starosta |
29. | 1482 | Simon von Schirnow | burgrabia |
30. | 1484 | Jakub Stanko | starosta, burgrabia |
31. | 1493 | Jan Bartoszewsky z Lubanin | starosta |
32. | 1502–1504 | Johannes Sockolik z Duby | starosta |
33. | 1506–1513 | Georg von Breitenstein | starosta |
34. | 1514 | Goltz z Wiednia | starosta |
35. | 1515–1521 | Hans Betsch von Falkenau | starosta |
36. | 1522–1523 | Johannes Rastelwitz | starosta |
37. | 1523–1524 | Heinrich von Tschischwitz auf Ullersdorf | starosta, burgraf |
38. | 1524–1526 | Heinrich Hund z Grodkowa | starosta, burgraf |
39. | 1526–1527 | Melchior von Reinwald | starosta |
40. | 1527–1529 | Hans Betsch von Falkenau | starosta |
41. | 1529 | Melchior von Reinwald | starosta |
42. | 1530 | Siegmund von Zharassau | starosta, sędzia krajowy |
43. | 1532–1533 | Philipp von Pubschütz auf Knignitz | starosta |
44. | 1533–1535 | Bernhard von Boraw | starosta |
45. | 1537–1551 | Hans Prag von Wellnitz | starosta, burgraf |
46. | 1552–1556 | Hans Schaffmann von Hamerles | starosta |
47. | 1559–1561 | Albrecht Schellendorf von Hornisberg | starosta |
48. | 1561–1572 | Christoph Muchek von Buckau auf Wossek | starosta |
49. | 1572–1575 | Hans von Pubschütz | starosta |
* | 1575–1583 | Christoph von Schellendorf und Adelsdorf auf Saatz und Kuna | wyższy urzędnik cesarski, radca wojskowy |
* | 1584–1588 | Hans von Pannwitz und Mechwitz | radca wojskowy |
50. | 1589–1601 | Melchior von Rechenberg | starosta |
51. | 1601–1607 | Heinrich Log | starosta |
52. | 1607–1619 | Niklas von Gersdorf und Walschwitz auf Großhorka und Rokythal | starosta |
53. | 1620–1622 | David Heinrich Freiherr von Tschirnhaus | starosta |
54. | 1622–1625 | Philipp Rudolph Graf zu Liechtenstein-Kastelkorn | starosta |
55. | 1626 | Adam Gottfried Berka von Duba und Leipa | starosta |
56. | 1628–1633 | Karl Fuchs | starosta |
57. | 1633–1644 | Johann Arbogast von Annenberg | starosta |
58. | 1645–1646 | Christoph Ferdinand Popel von Lobkowitz | starosta |
59. | 1646–1648 | Melchior Ferdinand von Gaschin | starosta |
60. | 1649–1653 | Johann Heinrich von Bubna | starosta |
61. | 1653–1679 | Johann Georg von Götzen | starosta |
62. | 1680–1685 | Michael Wenzel von Althann | starosta |
* | 1686–1690 | wakat | |
63. | 1691–1695 | Franz Adam von Bubna | starosta |
64. | 1696–1707 | Johann Friedrich von Herberstein | starosta |
65. | 1707–1714 | Maximilian Mitrowsky | starosta |
66. | 1715–1724 | Konrad Freiherr von Sternberg und Rudelsdorf | starosta |
67. | 1725–1741 | Leopold Wilhelm von Waldstein | starosta |
68. | 1741–1742 | Franz Anton von Haugwitz | starosta |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 9.
- ↑ K. Bartkiewicz, Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław 1977, s. 161.
- ↑ A. Herzig, M. Ruchniewicz, op. cit., s. 82.
- ↑ M. Cetwiński, Wykazy władców i władz. Średniowiecze, [w:] Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 218.
- ↑ A.i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, Wrocław 2000, s. 147.
Bibliografia
- Herzig A., Ruchniewicz M., Dzieje Ziemi Kłodzkiej, DOBU Veralg/Oficyna Wydawnicza „Atut”, Hamburg-Wrocław 2006.
- Bartkiewicz, K., Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Ossolineum, Wrocław-Kraków-Warszawa 1977.
- Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Muzeum Ziemi Kłodzkiej, Kłodzko 1998.
- Landes-Hauptleute der Graffschaft Glatz”, opracowane na podstawie rękopisu kroniki Josepha Köglera, [w:] „Vierteljahrsschrift für Geschichte und Heimatkunde der Grafschaft Glatz, t. 2: 1882-1883, s. 166–170.
- Sedláček P., Vztahy mezi Kladskem a Frankenšteijnskem ve 14. a 15. stoleti (W:) „Kladský Sborník 2 (1998)”, s. 117–123.
Media użyte na tej stronie
Historical map of the County of Kladsko