Namiestnicy ziemi kłodzkiej

Namiestnicy ziemi kłodzkiej – lista osób sprawujących funkcję namiestnicze na ziemi kłodzkiej w imieniu panujących tutaj książąt i królów czeskich, a potem hrabiów kłodzkich.

Wprowadzenie

Ziemia kłodzka jako całość pojawiła się w źródłach na początku XII w. jako Provincia Kladsko, a następnie: w 1290 r. jako Terra Glacensis, 1344 r. Districtus Glacensis, 1348 r. Glacense dominium, a w 1378 Glatzer Land. Terytorium to od zawsze zajmowało szczególną rolę w czeskiej konfederacji krajów związkowych[1]. W 1549 r. ziemia kłodzka została podniesiona przez króla czeskiego Jerzego I z Podiebradów do rangi hrabstwa. Od tej pory określana była terminem hrabstwa kłodzkiego[2]. W 1477 r. obszar hrabstwa został powiększony o tzw. państewko homolskie, obejmujące zachodnią część ziemi kłodzkiej z ośrodkiem mieszczącym się na zamku Homole[3].

Początkowo władzę namiestniczą na ziemi kłodzkiej sprawowali w imieniu władcy kasztelanowie, którzy pod koniec XIII w. przyjęli tytuł burgrabiego[4], rezydując w Kłodzku na zamku położonym na górującej nad miastem Górze Fortecznej (Zamkowej).

W połowie XIV w. urzędnik ten przyjął tytuł starosty krajowego (z niem.: Landeshauptmanna). Był powoływany przez monarchę, reprezentując jego interesy za zgodą stanów kłodzkich zgromadzonych w sejmiku krajowym. Stany te złożone były z trzech grup: rycerstwa, duchowieństwa i wolnych sędziów.

Po zdobyciu ziemi kłodzkiej przez Prusy w 1742 r. została dokonana reforma administracji państwowej zakończona ostatecznie w 1818 r., w trakcie której zlikwidowano m.in. funkcje starosty krajowego, podporządkowując wszystkie regiony państwa rządowi centralnemu. Przedstawicielem panującego był landrat[5].

Lista namiestników ziemi kłodzkiej

Hrabstwo kłodzkie z podziałem na dystrykty na początku XVIII wieku

Kasztelanowie i burgrabiowie kłodzcy

Lp.Lata rządówImię i nazwiskoTytuł
1.1169Hronzata Kędzierzawy (Crispus)kasztelan
2.11751177Riwinusprefectus
3.1177Witkokasztelan
4.11791189Bogusza Brodatykasztelan
5.1195Hermannkasztelan
6.1196Ratiborkasztelan
7.1211Smilkasztelan
8.1213Zbysław Willehalmuskasztelan
9.1222Budziwojkasztelan
10.1234?Gotszalk i Meinward, bracia de Galzkasztelan
11.1252Gotszalk II, syn Meinwarda i jego bratanek N.N.kasztelan
12.12521253Gaweł z Lemberkukasztelan
13.1262Czcibor Hlavakasztelan
14.1278Ryszard von Dahme Młodszykasztelan
15.1283Henryk Schenk von Apolda zwany „de Polonia”burgrabia
16.po 1289-przed 1290Zdzisław ze Sternbergkasztelan
17.1295Konrad de Renoburgrabia
18.13021305Benesz z Wartenberkaburgrabia
19.1328Albert von Packstarosta
20.1337Peregryn von Peterswaldestarosta

Starostowie kłodzcy

Lp.Lata rządówImię i nazwiskoTytuł
1.13411345Wolfram von Pannwitzstarosta (Landeshauptmann)
2.13461350Albert von Crenwiczstarosta, burgrabia, pan zastawny
3.1350Mikołaj II, książę opawskistarosta
4.1351Henryk von Muschinstarosta, burgrabia
5.po 1351-przed 1352Hanusz von Wustehubestarosta, burgrabia
6.13521353Hugo von Donyrsteinstarosta, burgrabia
7.1353Hanko von Knoblauchsdorfstarosta
8.1353Jeszkostarosta, burgrabia
9.13551356Jeszko Horcziczstarosta, burgrabia
10.13531358Benesz z Chusnikstarosta
11.13591363Wolfhard von Czedeliczstarosta, burgrabia
12.1360Hanko von Knoblauchsdorfsędzia
13.13651366Piotrstarosta
14.13661375Puta II z Czastolowicburgrabia
15.13791382Hanusz z Lichtenburkastarosta
16.13821384Benesz von Wartenbergstarosta
17.13841387Friedrich von Czirchawstarosta
18.13881397Stefan Poduška z Martinicstarosta
19.13971422Jan Przemyślidastarosta, pan zastawny
*13981400Andrzej de Turkawpodstarości
*14141421Bernard von Glaubitz ze Szczerbystarosta
20.14211434Puta z Czastolowic młodszystarosta, pan zastawny
21.14231425Rafaelstarosta
22.14341440Markward Trhlik z Międzylesiastarosta
23.14361437Hasso z Waldsteinustarosta
24.1440Jan Täczigestarosta
25.14411454Hynek Krušina z Lichtenburkastarosta
26.14541474Jan z Warmsdorfstarosta
27.14741477Hans von Bernsteinstarosta
28.14771482 (1501)Hans Pannwitz von Rengersdorfstarosta
29.1482Simon von Schirnowburgrabia
30.1484Jakub Stankostarosta, burgrabia
31.1493Jan Bartoszewsky z Lubaninstarosta
32.15021504Johannes Sockolik z Dubystarosta
33.15061513Georg von Breitensteinstarosta
34.1514Goltz z Wiedniastarosta
35.15151521Hans Betsch von Falkenaustarosta
36.15221523Johannes Rastelwitzstarosta
37.15231524Heinrich von Tschischwitz auf Ullersdorfstarosta, burgraf
38.15241526Heinrich Hund z Grodkowastarosta, burgraf
39.15261527Melchior von Reinwaldstarosta
40.15271529Hans Betsch von Falkenaustarosta
41.1529Melchior von Reinwaldstarosta
42.1530Siegmund von Zharassaustarosta, sędzia krajowy
43.15321533Philipp von Pubschütz auf Knignitzstarosta
44.15331535Bernhard von Borawstarosta
45.15371551Hans Prag von Wellnitzstarosta, burgraf
46.15521556Hans Schaffmann von Hamerlesstarosta
47.15591561Albrecht Schellendorf von Hornisbergstarosta
48.15611572Christoph Muchek von Buckau auf Wossekstarosta
49.15721575Hans von Pubschützstarosta
*15751583Christoph von Schellendorf und Adelsdorf auf Saatz und Kunawyższy urzędnik cesarski, radca wojskowy
*15841588Hans von Pannwitz und Mechwitzradca wojskowy
50.15891601Melchior von Rechenbergstarosta
51.16011607Heinrich Logstarosta
52.16071619Niklas von Gersdorf und Walschwitz auf Großhorka und Rokythalstarosta
53.16201622David Heinrich Freiherr von Tschirnhausstarosta
54.16221625Philipp Rudolph Graf zu Liechtenstein-Kastelkornstarosta
55.1626Adam Gottfried Berka von Duba und Leipastarosta
56.16281633Karl Fuchsstarosta
57.16331644Johann Arbogast von Annenbergstarosta
58.16451646Christoph Ferdinand Popel von Lobkowitzstarosta
59.16461648Melchior Ferdinand von Gaschinstarosta
60.16491653Johann Heinrich von Bubnastarosta
61.16531679Johann Georg von Götzenstarosta
62.16801685Michael Wenzel von Althannstarosta
*16861690wakat
63.16911695Franz Adam von Bubnastarosta
64.16961707Johann Friedrich von Herbersteinstarosta
65.17071714Maximilian Mitrowskystarosta
66.17151724Konrad Freiherr von Sternberg und Rudelsdorfstarosta
67.17251741Leopold Wilhelm von Waldsteinstarosta
68.17411742Franz Anton von Haugwitzstarosta

Zobacz też

Przypisy

  1. A. Herzig, M. Ruchniewicz, Dzieje Ziemi Kłodzkiej, Hamburg-Wrocław 2006, s. 9.
  2. K. Bartkiewicz, Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław 1977, s. 161.
  3. A. Herzig, M. Ruchniewicz, op. cit., s. 82.
  4. M. Cetwiński, Wykazy władców i władz. Średniowiecze, [w:] Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 218.
  5. A.i A. Galasowie, Dzieje Śląska w datach, Wrocław 2000, s. 147.

Bibliografia

  • Herzig A., Ruchniewicz M., Dzieje Ziemi Kłodzkiej, DOBU Veralg/Oficyna Wydawnicza „Atut”, Hamburg-Wrocław 2006.
  • Bartkiewicz, K., Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Ossolineum, Wrocław-Kraków-Warszawa 1977.
  • Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Muzeum Ziemi Kłodzkiej, Kłodzko 1998.
  • Landes-Hauptleute der Graffschaft Glatz”, opracowane na podstawie rękopisu kroniki Josepha Köglera, [w:] „Vierteljahrsschrift für Geschichte und Heimatkunde der Grafschaft Glatz, t. 2: 1882-1883, s. 166–170.
  • Sedláček P., Vztahy mezi Kladskem a Frankenšteijnskem ve 14. a 15. stoleti (W:) „Kladský Sborník 2 (1998)”, s. 117–123.

Media użyte na tej stronie

County of Kladsko map.jpg
Historical map of the County of Kladsko