Napój sojowy

Napój sojowy sprzedawany pod marką Yeo’s

Napój sojowy, także mleko sojowe – tradycyjny chiński napój otrzymywany poprzez namaczanie w wodzie nasion soi, popularny szczególnie na południu Chin i w kuchni kantońskiej. Z Chin napój sojowy trafił także do innych krajów Dalekiego Wschodu.

Za wynalazcę mleka sojowego jest uważany Liu An, który miał technikę jego produkcji opracować w 164 r. n.e., za panowania dynastii Han. Liu An miał także odkryć, że napój sojowy poddaje się koagulacji i tym samym wynalazł twarożek sojowy (tofu).

Pierwsze oficjalne wzmianki o mleku napoju sojowym pochodzą z 1365 roku z Chin. W Wietnamie napój pojawił się w 1790 r., a w Japonii około 1900 r. W Stanach Zjednoczonych o mleku sojowym napisano po raz pierwszy w renomowanym czasopiśmie medycznym, American Journal of Pharmacy, w 1896 r., a w 1897 roku Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) określił ten produkt oficjalnie jako mleko sojowe. W 1909 roku zaczęły powstawać pierwsze preparaty dla niemowląt na bazie soi[1].  

Napój sojowy zawiera podobną ilość protein, co mleko krowie – ok. 3,5% białka, a także 2% tłuszczu, 2,9% węglowodanów.

Po chińsku mleko sojowe nazywa się dòujiāng (豆漿; dosł. „płyn sojowy”), aczkolwiek nazwa dòunǎi (豆奶; lit. „mleko sojowe”) jest również spotykana. Nazwa japońska to tounyū (豆乳).

Dziewczynki karmione w niemowlęctwie mlekiem sojowym (zawierającym genisteinę) częściej mają bolesne miesiączki jako młode dorosłe[2].

Przygotowanie

Nasiona soi lub mąkę sojową moczy się w wodzie przez co najmniej trzy godziny (im woda chłodniejsza, tym proces musi trwać dłużej) w proporcjach wagowych 10:1 (woda:soja). Po namoczeniu nasiona uciera się razem z wodą, aby mleko uzyskało odpowiednią gęstość. W tradycji chińskiej uzyskany płyn filtruje się i gotuje przez 15-20 minut, aby poprawić jego wartości odżywcze i zabić ewentualne mikroorganizmy. W tradycji japońskiej filtracja następuje dopiero po wygotowaniu, przez co chińskie tofu jest nieco rzadsze od japońskiego. Żeby powstrzymać płyn z roztartymi nasionami od pienienia się, w kuchni japońskiej dodaje się do niego substancje, które ograniczają powstawanie piany podczas gotowania.

Regulacje

Decyzją Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2017 termin "mleko" co do zasady zarezerwowany jest wyłącznie dla mleka pochodzenia zwierzęcego, tak samo ma się sytuacja w wypadku pojęć: śmietana, śmietanka, chantilly, masło, ser i jogurt z pojedynczymi wyjątkami[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. Mleko sojowe, które wybrać? Czy jest zdrowe i jak wpływa na organizm? - Zdrowie, zdrowie.radiozet.pl, 1558 [dostęp 2020-11-08] (pol.).
  2. Kristen Upson i inni, Soy-based infant formula feeding and menstrual pain in a cohort of women aged 23–35 years, „Human Reproduction”, 34 (1), 2018, s. 148–154, DOI10.1093/humrep/dey303.
  3. Komunikat prasowy nr 63/17. Wyrok w sprawie C-422/16 Verband Sozialer Wettbewerb eV / TofuTown.com GmbH, Luksemburg, 14 czerwca 2017 [dostęp 2019-02-14].

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Soymilk can and glass 2.jpg
Autor: Stu Spivack, GeeJo, Licencja: CC BY-SA 2.0
Brightened version of the Wikimedia photo, the old version is too dark