Naram-Sin z Akadu

Naram-Sin
— Bóg Akadu, król Akadu, król Sumeru, król czterech stron świata, król wszechświata —
Król Imperium Akadyjskiego
Okres	od ok. 2254 p.n.e. do ok. 2218 p.n.e.
Poprzednik	Manisztusu
Następca	Szar-kali-szarri
Dane biograficzne
Dynastia	akadyjska
Ojciec	Manisztusu
Dzieci	Szar-kali-szarri, Bin-kali-szarri, Lipit-ili, Ukin-Ulmasz, Nabi-Ulmasz, Tuta-napszum, Enmenana, Szumszani, Me-Ulmasz, Tar'am-Agade

(c) Rama, CC BY-SA 3.0 fr

Stela Naram-Sina, upamiętniająca zwycięstwo akadyjskiego władcy nad Lulubejami

Naram-Sin, także Narām-Sîn lub Naram-Suen (akad. 𒀭𒈾𒊏𒄠𒀭𒂗𒍪 Na-ra-am Sin, co oznacza „umiłowany przez boga Księżyca Sina”^[1]) – władca Imperium Akadyjskiego, który panował prawdopodobnie około lat 2254–2218 p.n.e. Był wnukiem Sargona Wielkiego. Pod jego rządami państwo akadyjskie osiągnęło największy w swojej historii rozwój terytorialny. Był pierwszym znanym władcą mezopotamskim, który domagał się oddawania sobie boskiej czci. Tytułował się mianem „króla czterech stron świata” (pierwszy wprowadził ten tytuł) oraz „króla wszechświata”.

Życiorys

Wzmianki odnoszące się do Naram-Sina są dość liczne zarówno w źródłach literackich, jak i w różnego rodzaju wróżbach i przypowieściach. Dotrwały do naszych czasów również liczne inskrypcje tego władcy. Naram-Sin prowadził bardzo aktywną politykę zagraniczną, naznaczoną wieloma kampaniami militarnymi, w tym poza Mezopotamią. Walczył na terenie Asyrii, o czym świadczą znaleziska archeologiczne w Niniwie (głowa Naram-Sina z brązu). Na północy walczył z Hurytami, a na północnym wschodzie wtargnął do gór w dzisiejszym Kurdystanie (o czym świadczy jego stela tamże odkryta), gromiąc tamtejszych górali. Prawdopodobnie to on właśnie przyczynił się do upadku znaczącego ośrodka handlowego i politycznego w Ebli, jak również złupił Mari. Stelę tego władcy znaleziono również na granicy Armenii, co świadczy, że i tam dotarł podczas swych licznych wypraw. Być może właśnie ów imperializm przyczynił się do upadku Naram-Sina i całej dynastii semickiej, gdyż inskrypcje świadczą o licznych powstaniach miast na terenie Sumeru i Akadu (Kisz, Uruk, Sippar). Według jednego z poematów sumeryjskich złupienie przez Naram-Sina świątyni Ekur, sanktuarium boga Enlila w Nippur spowodowało gniew obrażonego boga, który doprowadził do najazdu na Mezopotamię hord Gutejów. Sam Naram-Sin poniósł dotkliwą klęskę z rąk zjednoczonych plemion na zachodzie. Wydaje się jednak, że mimo iż najazdy Gutejczyków istotnie mogły już zaznaczyć się za panowania Naram-Sina, to jednak ostateczny upadek jego imperium nastąpił za rządów jego syna Szar-kali-szarri.

Pomimo wojennego charakteru panowania Naram-Sina, oddziaływanie kulturalne i gospodarcze odczuwane było niemal na całym Bliskim Wschodzie. Zjednoczenie ziem mezopotamskich sprzyjało rozwojowi handlu, a język akadyjski rozpowszechnił się na dużych obszarach Międzyrzecza, zwłaszcza w górnej jego części.

Przypisy