Naramowice

Naramowice

Część miasta Poznania
Centrum Naramowic – ul. Naramowicka i Kościół MB Częstochowskiej
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miasto	Poznań
Dzielnica	Osiedle Naramowice
W granicach Poznania	1 stycznia 1951[1]
Wysokość	79 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	14 655
Strefa numeracyjna	(+48) 61
Tablice rejestracyjne	PO
Położenie na mapie Poznania Mapa Naramowic
52°26′59,8″N 16°56′51,9″E/52,449944 16,947750
Portal Polska

Naramowice – część miasta Poznania i jednocześnie jednostka obszarowa w Systemie Informacji Miejskiej (SIM)^[2], położona w północnej części miasta na osiedlu samorządowym Naramowice.

Położenie

Według Systemu Informacji Miejskiej jednostka obszarowa Naramowice znajduje się w granicach:^[2]

• od północy i wschodu: torami kolejowymi a następnie rzeką Wartą;
• od południa: ulicą Lechicką do Umultowskiej wyłączając teren Wilczego Młyna;
• od zachodu: ulicą Umultowską ku torom kolejowym.

Graniczy z takimi jednostkami obszarowymi Systemu Informacji Miejskiej jak: Umultowem na północy i północnym wschodzie, Piątkowem na zachodzie (poprzez lasy komunalne Żurawiniec), Winogradami, Wilczym Młynem i Szelągiem na południu oraz poprzez rzekę Wartę z Główną i Karolinem na wschodzie. Teren Naramowic otacza dookoła teren obszaru SIM Osiedle Władysława Łokietka.^[2]

Historia

Naramowice wzmiankowano, jako wieś, już w 1366. Wieś szlachecka położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego^[3]. W XVIII w. była to już duża wieś z dworem i dwoma młynami. W 1779 wspominano tutaj też browar, karczmę i kuźnię. W 2. połowie XIX w. na Naramowice składały się: właściwa wieś, a także osady Wilczy Młyn, Różany Młyn i Naramowice Olędry (nieistniejąca dziś wieś olęderska, założona w 1760). Do Poznania włączono najpierw właściwe Naramowice i Wilczy Młyn (1925), a resztę osad w 1940^[4]. Po II wojnie światowej Naramowice rozwijały się przede wszystkim w zakresie rolno-przemysłowym. Funkcjonowało tu duże gospodarstwo ogrodnicze. W jednej z hal tego przedsiębiorstwa otwarto pierwszy w Poznaniu market po roku 1989 – funkcjonował on pod marką Pozperito.

W październiku 1950 r. wyłączono z gminy Piątkowo gromadę Naramowice i włączono ją do Poznania^[5].

Obszar Naramowic w latach 1954–1990 należał do dzielnicy Stare Miasto. W latach 80. XX wieku planowano budowę nowej zajezdni autobusowej u zbiegu ulic Bolka i Rubież^[6].

W 1993 r. utworzono dwie jednostki pomocnicze miasta: Osiedle Poznań-Wilczy Młyn i Osiedle Poznań-Naramowice^[7][8]. W 2010 r. w Poznaniu przeprowadzono reformę funkcjonalną jednostek pomocniczych i 1 stycznia 2011 roku połączono osiedla administracyjne: Naramowice i Wilczy Młyn w jedno Osiedle Naramowice oraz przyłączono do niego tereny nieprzydzielone do żadnych jednostek^[9].

• 

  Północne przedpola Cytadeli, przypuszczalnie Naramowice w czasie walk podczas II wojny światowej w 1945. Zdjęcie Z. Szumowskiego

• 

  Tereny obecnego Piątkowa, Moraska, Umultowa i Naramowic sfotografowane przez satelitę wywiadowczego KH-4A 1023, w dniu 23 sierpnia 1965 roku

• 

  Zdjęcie Fortu V Twierdzy Poznań zrobione przez satelitę wywiadowczego KH-4A 1023, w tym samym dniu

• 

  Zbiornik gazu na Naramowicach w 1993 roku

Architektura

Dzielnica znajduje się w stadium rozwoju budownictwa mieszkaniowego, jest stale rozbudowywana o nowe jednostki (np. Osiedle Przy Rezerwacie, Osiedle Zielona Podkowa, Osiedle Żurawiniec), zwłaszcza w północnej części. Funkcja rolno-przemysłowa praktycznie zanikła. Istnieje część starszej zabudowy jednorodzinnej i porolniczej.

Osią Naramowic jest ulica Naramowicka, mająca swój początek na skrzyżowaniu z ul. Słowiańską. Niegdyś ulica Naramowicka zaczynała się tuż przy Cytadeli. Dziś początkowy odcinek dawnej ulicy Naramowickiej nosi nazwę ul. Przełajowa.

Naramowice są dzielnicą typowo mieszkalną, ale znajdują się tu też firmy, markety i restauracje, a także Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1981. Za kościołem powstało w 2009 neomodernistyczne osiedle mieszkaniowe Małe Naramowice wzorowane na rozwiązaniach holenderskich.

Pamiątką Wielkiego Kryzysu z lat 30. XX wieku jest dawne Osiedle Opieki Społecznej, zbudowane w 1933.

Na posesji u zbiegu ulic Naramowickiej i Bolka stoi międzywojenna słupowa kapliczka z dużym krucyfiksem na szczycie i naczółkiem wykonanym z cegieł. Wewnątrz umieszczona jest niewielka pieta (wcześniej stała tu figurka Matki Boskiej). Według tradycji parafialnej kapliczka ta była miejscem zbiorowych modlitw o dobrą pogodę dla rolników i obfite plony^[10]. Przy Zespole Szkół im. Jadwigi i Władysława Zamoyskich (ul. Rubież 20) stoi słupowa kapliczka maryjna (Matka Boska z Dzieciątkiem na wysokiej kolumnie). Na cokole umieszczona jest tablica z napisem: Królowej Polski za powtórne wskrzeszenie Ojczyzny 1918 i 1945.

• 

  Krańcówka tramwajowa Błażeja

• 

  Osiedle Przy Rezerwacie (2009)

• 

  Osiedle w rejonie ul. Jasna Rola (2009)

• 

  Osiedle Żurawiniec II (2011)

• 

  Osiedle Małe Naramowice (2010)

• 

  Osiedle za Fortem (2010)

• 

  Dom przy ulicy Burgundzkiej wchodzący w skład zabudowy osiedla Opieki Społecznej (2016)

• 

  Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej (2010)

• 

  Kapliczka na rogu ulic Naramowickiej i Bolka (2011)

Przyroda

W zachodniej części Naramowic, na pograniczu z Umultowem, znajduje się rezerwat przyrody Żurawiniec.

Toponimia

Ulice Fr.Altera i Swarożyca (2010)

Nazwy ulic w obrębie Naramowic pochodzą z kilku grup toponimicznych:

• od imion zaczynających się na literę B – np. Boranta, Burysława, Bolka, Błażeja, Bogusława, Bogumiła, Bożymira, Bronisza, Budzisława
• od nazw ryb – np. Karpia, Sielawy
• od nazwisk generałów dowodzących jednostkami polskiej armii podczas kampanii wrześniowej w 1939 – np. Stanisława Grzmota-Skotnickiego, Edmunda Knolla Kownackiego
• od imion dawnych słowiańskich bóstw – Swarożyca, Kupały, Marzanny, Dziewanny i jednego bałtyjskiego – Perkuna.

Ponadto znajdują się tu pojedyncze ulice, które nie przynależą do żadnej z tych kategorii – Jasna Rola, Dworska, Czarnucha.

Komunikacja

W okresie okupacji niemieckiej kursował na Naramowice z Garbar ciągnik marki Deutz napędzany gazem generatorowym z drewna, ciągnący przyczepę pasażerską^[11]. U zbiegu ulic Bolka i Rubież planowano w końcowych latach PRL zbudowanie dużej zajezdni autobusowej. W początku 1988 podjęto nawet w tym zakresie prace dokumentacyjne. Obiekt nigdy nie powstał^[12].

23 kwietnia 2022 roku uruchumiono trasę tramwajową prowadzącą do przystanku krańcowego (bez pętli) przy ul. Błażeja. Obecnie przez Naramowice przejeżdżają tramwaje linii 3 i 10^[13]. Obsługę komunikacyjną dzielnicy zapewniają ponadto autobusy MPK Poznań – linie 144, 146, 147, 151, 167, 169, 911.

Zobacz też

• Wilczy Młyn
• Zbiornik gazu na Naramowicach w Poznaniu
• Szkoła Podstawowa nr 60 w Poznaniu
• Kolej obwodowa w Poznaniu – przebiega przez Naramowice
• Staw Młyński (Naramowice)
• Różany Potok
• Osiedle Różany Potok
• Cmentarz przy ul. Jasna Rola

Przypisy

Bibliografia

• Poznań – plan miasta i okolic 1:20.000, Wydawnictwo Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2011, ISBN 83-87157-01-5
• WłodzimierzW. Łęcki WłodzimierzW., PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 91, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412 .

Linki zewnętrzne

• Granice Osiedla Naramowice. edziennik.poznan.uw.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
• Naramowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 906 .