Narewka
| wieś | |
 Narewka, ul. Adama Mickiewicza | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 141–160 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 85 |
| Kod pocztowy | 17-220[3] |
| Tablice rejestracyjne | BHA |
| SIMC | 0036950[4] |
Położenie na mapie gminy Narewka _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Narewka") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego  | |
 52°50′10″N 23°45′27″E/52,836111 23,757500 | |
| Strona internetowa | |
Narewka (biał. Нараўка, Naraŭka, wymowa miejscowa: Narauka, z akcentem na pierwszą sylabę[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Narewka[6][4].
W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Charakterystyka
Wieś została założona w 1639. Leży nad rzeką Narewką i jest siedzibą gminy Narewka.
Wieś królewska ekonomii brzeskiej położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[7].
Od 1 połowy XIX w. do 1875 posiadała prawa miejskie[8][9][10][11].
Za II RP siedziba wiejskiej gminy Masiewo.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasteczko zamieszkiwało 1205 osób, wśród których 204 było wyznania rzymskokatolickiego, 242 prawosławnego, 1 ewangelickiego a 758 mojżeszowego. Jednocześnie 376 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, a 213 białoruską, 611 żydowską a 5 inną. We wsi było 174 budynków mieszkalnych, w tym dwa niezamieszkałe[12].
Dużą część mieszkańców stanowią polscy Białorusini i wyznawcy prawosławia. We wsi znajduje się zabytkowa murowana cerkiew prawosławna pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z XIX w., modernistyczny murowany kościół rzymskokatolicki pw. św. Jana Chrzciciela z 1970–1973 r. oraz drewniany zbór baptystów. Do 1940 w Narewce mieściła się także synagoga.
Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy na skraju Puszczy Białowieskiej. Zabytkowy układ przestrzenny z XVIII w.
Miejscowość jest siedzibą parafii prawosławnej św. Mikołaja Cudotwórcy, należącej do dekanatu Hajnówka diecezji warszawsko-bielskiej oraz parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jana Chrzciciela, należącej do metropolii białostockiej, archidiecezji białostockiej, dekanatu Białystok – Dojlidy.
W miejscowości znajduje się dwa cmentarze prawosławne (z XIX wieku i 1920), cmentarz rzymskokatolicki (z 1908), cmentarz żydowski (z XIX wieku) oraz mogiła zbiorowa Żydów z 1941 (w pobliżu bocznicy kolejowej)[13].
W 2021 roku na dawnej mogile upamiętniony został krzyżem i kamieniem z tablicą pamiątkową sołtys Masiewa Starego Jan Mackiewicz (1866-1920) zamordowany przez bolszewików 8 sierpnia 1920 roku. (ekshumowany przez Instytut Pamięci Narodowej 11 września 2019 i pochowany na cmentarzu parafialnym w Narewce 9 sierpnia 2020 )[14][15]
Zabytki
- parafialna cerkiew prawosławna pod wezwaniem św. Mikołaja Cudotwórcy, po 1860, nr rej.: 759 z 29.04.1993
- cmentarz żydowski przy drodze Narewka – Guszczewina, 2 ćw. XIX, nr rej.: A-99 z 10.03.1994[16].
Sport
- LZS Narewka - klub piłkarski
Galeria
Pomnik ofiarom faszyzmu, w tle dom zdobiony tradycyjnymi dla regionu okiennicami
Pomnik Danuty Siedzikówny przy współczesnym kościele rzymskokatolickim
Kirkut w Narewce
Główna ulica w Narewce
Ulica w Narewce
Galeria Tamary Sołoniewicz w Narewce
Rzeka Narewka w Narewce
Kościół rzymskokatolicki w Narewce
Plebania w Narewce
Drewniany dom w Narewce
Osoby związane z Narewką
- Maria (Borowska) – mniszka prawosławna, w latach 1956–1958 przełożona klasztoru na św. górze Grabarce
- Danuta Siedzikówna – sanitariuszka AK
- Tamara Sołoniewicz – reżyser i scenarzystka filmowa pochodzenia białoruskiego
- Aleksander Wołkowycki – białoruski działacz narodowy, nauczyciel
Przypisy
- ↑ Wieś Narewka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-01-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 807 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Narewkal. [dostęp 2007-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-15)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
- ↑ Spórna, T. i in. (2015). Degraded and restituted towns in numbers, In: Krzysztofik, R. and Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems, Gothenburg: University of Gothenburg, pp. 367–422)
- ↑ Najgrakowski, M. (2009). Miasta Polski do początku XXI wieku. Podstawowe informacje o datach założenia i likwidacji. Warszawa: PAN IGiPZ.
- ↑ Dymitrow, M. (2015). The concept of urbanity in light of the municipal reform in interwar Poland / Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [In] Krzysztofik, R., & Dymitrow, M. (Eds.), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy. Gothenburg: University of Gothenburg, pp. 49–50 / 51–93.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 9.
- ↑ Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 40.
- ↑ Telewizja Polska S.A, Pamięć o cichym bohaterze, bialystok.tvp.pl [dostęp 2022-11-12] (pol.).
- ↑ Redakcja, Pamiętamy o naszych bohaterach. Jednym z nich jest zamordowany w 1920 roku przez bolszewików Jan Mackiewicz – sołtys z Masiewa, Kurier Poranny, 9 sierpnia 2021 [dostęp 2022-11-12] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022.
Linki zewnętrzne
- Narewka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 911.
- Narewka – historia i dziś, zdjęcia wsi. narewka.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-02)].
- Białowieski Program Rozwoju. bialowieza.mos.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-23)].
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osada | |
| Integralne cz. miejscowości |
|
| Inne |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor: L.zurawski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Jana Chrzciciela w Narewce
Autor:
Mapa gminy Narewka, Polska
Autor: Anna Tertel, Licencja: CC BY 3.0
Memorial for Danuta Siedzikówna in Narewka
Autor:
Mapa powiatu hajnowskiego, Polska
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Galeria Tamary Sołoniewicz w Narewce, woj. podlaskie,
Autor: Krzysztof Maria Różański, (Upior polnocy), Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz żydowski w Narewce
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ul. Mickiewicza w Narewce, gmina Narewka, podlaskie
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik poległym w walce z faszyzmem i o utrwalenie władzy ludowej przy ulicy Narewka i Hajnowskiej w Narewce, gmina Narewka, podlaskie
Autor: Merlin, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Poland, Narewka - orthodox church of Saint Nicholas.