Narie

Narie
	; Jezioro Narie
	Położenie
Państwo	Polska
Region	Pojezierze Iławskie
Wysokość lustra	104,6 m n.p.m.
	Morfometria
Powierzchnia	1225,0-1240,1 ha
Wymiary; • max długość; • szerokość	; 10 km; 0,15 – 3 km
Głębokość; • średnia; • maksymalna	; 9,8 m ; 43,0-45 m
Objętość	124607,7 tys. m³
	Hydrologia
Klasa czystości wody	II (w roku 2004)
Rzeki wypływające	Narienka
Rodzaj jeziora	rynnowe
	Położenie na mapie gminy Morąg Narie
	Położenie na mapie Polski Narie
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Narie
	Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Narie
	53°54′31″N 20°01′27″E/53,908611 20,024167

Jezioro Narie

Żaglówki na jeziorze Narie

Narie – jezioro w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Morąg, leżące na terenie Pojezierza Iławskiego^[1].

Jezioro jest typową rynną polodowcową. Zbocza rynny wznoszące się ponad wody jeziora są wyraźne i miejscami osiągają 40 m wysokości. Ma silnie rozwiniętą linię brzegową o długości około 50 km. Głębokość jeziora w kilku miejscach przekracza 40 m, a dno charakteryzuje się urozmaiconą konfiguracją. Obszar jaki zajmuje jezioro to około 1260 ha (według danych Leydinda powierzchnia jeziora wynosiła 1096,71 ha).

Na jeziorze znajduje się 19 wysp, z których największe to Duża Wyspa, Mała Wyspa, Duchów, Kaczy Ostrów, Złota i inne. Rozciągłość jeziora z północy na południe wynosi prawie 10 km, natomiast szerokość jest zmienna i waha się od 150 m w części północnej do ponad 3 km w części środkowej na wysokości miejscowości Bogaczewo. Jezioro odwadnia w kierunku północnym niewielka rzeczka Narienka.

Najbliższa większa wieś, do której dojeżdża PKP, to Żabi Róg, a miasto to Morąg. Nad jeziorem położone są: Kretowiny, Bogaczewo, Gulbity, Boguchwały, Pojezierce i Wilnowo oraz Mały Horn (kolonia Żabiego Rogu).

Wokół jeziora Narie i na nim obowiązuje strefa ciszy, co oznacza, że nie wolno tam pływać używając silników spalinowych. Gospodarzem jeziora jest zakład rybacki w Bogaczewie – tu można nabyć zezwolenia wędkarskie. Swoją siedzibę ma także Morąski Klub Żeglarski "Keja".

Dane morfometryczne

Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 1225,0 ha^[2] do 1240,0 ha^[3] lub 1240,1 ha^[1].

Zwierciadło wody położone jest na wysokości 104,6 m n.p.m.^[1]^[2] Średnia głębokość jeziora wynosi 9,8 m^[1]^[3], natomiast głębokość maksymalna 43,0 m^[3] lub 43,8 m^[1] bądź 45 m.

Czystość wód

Na podstawie badań przeprowadzonych w 2004 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości^[1]^[2] i I kategorii podatności na degradację^[1]. Zagrożenie stanowią punktowe źródła zanieczyszczeń doprowadzające ścieki bezpośrednio do zbiornika. Do końca 2006 roku planowane było skanalizowanie całości terenów przyległych do jeziora i skierowanie ścieków na oczyszczalnie w Morągu.

Wyspy

Według opracowania Leydinga z połowy XX wieku na jeziorze znajdują się następujące wysypy:^[4]

Brzozowa Kępa (Birkwerder) wysepka, na południowej części jeziora Narii
Goła Kępa (Barwerder lub "Baba Jaga") wysepka na jez. Narie
Gierszak (niem. Geerschwerder) – wysepka położona w cieśninie jeziora Narie, przy Ponarskim Kącie.
Grekna (Grekne) wysepka na jez. Narie
Łabuny (Lebuhn) wysepki na jeziorze Narie
Mały Ostrów (Kleiner Werder) wysepka na jez. Narie
Mały Trzciniak (Kleiner Rohrwerder) wysepka na północnej części jeziora Narie, obok wyspy Trzciniak Wielki
Olszowy Ostrów (Budwerder) wysepka na jez. Narie
Ponarska Kępa (Lustwerder) wysepka na zatoce Ponary, odnodze jeziora Narie
Ptasia Kępa (Spätling) wysepka na jez. Narie.
Wielki Ostrów (Grosser Werder) wysepka na jez. Narie
Zielony Ostrów (Schöntalk) wysepka na jez. Narie

Leyding wyróżnił także:

Ponary, Ponarski Kąt (niem. Narien Winkel) zatoka, odnoga jeziora Narie, przy majątku Ponary
Długi Ostrów (niem. Langewerder), półwysep na jez. Narie
Zielony Róg (niem. Heuwerder) półwysep na zachodniej części Ponar – odnogi jez. Narie
Czerwona Strużka (niem. Rotes Flies) strumyk, dopływ jez. Narii
Naria (niem. Nariefliess) strumyk łączący jezioro Narie i Mildze
Dzwonkowa Góra (niem. Wecke Berg), góra 131 m, na południowym półwyspie jez. Narie
Zamkowa Góra (niem. Schloss Berg) góra 146 m na południowym półwyspie jez. Narie.
Borek (niem. Heide) – las, położony na półwyspie jeziora Narie, na południe od majątku Janowo.

Turystyka

Wokół jeziora umiejscowione są ośrodki wypoczynkowe różnych "klas", a także pole campingowe, wypożyczalnie sprzętu wodnego, rowerów i centrum handlowe na półwyspie kretowińskim. Główne centrum turystyczne znajduje się na półwyspie Kretowiny. Mieści się tam zespół ośrodków turystycznych czynnych w sezonie letnim (domki letniskowe) oraz pensjonaty, hotele, sklepy spożywcze, restauracje, ogródki piwne, stoiska ze sprzętem wędkarskim, szkoła i wypożyczalnia sprzętu windsurfingowego, wypożyczalnie sprzętu pływającego, parking strzeżony i smażalnia ryb. Drugie centrum, pod względem wielkości to zespół ośrodków wypoczynkowych i kwater prywatnych w pobliżu wsi Bogaczewo. W jednym z tamtejszych wczasowisk można skorzystać z basenu, bilarda, sauny oraz kręgli. Ośrodek funkcjonuje przez cały rok.

Fauna i flora

W okolicach Narie można obserwować ciekawe ptaki: orzeł, perkoz, myszołów, łabędź, kormoran.

Ryby występujące w jeziorze

Skorupiaki

Rak

Hydronimia

Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Narie^[5]. Przedwojenna - niemiecka nazw tego jeziora to Narien See.

Bibliografia

Gustaw Leyding "Nazwy Fizjograficzne", W: "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973
Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 153

Galeria

Jezioro z lotu ptaka
Jezioro Narie
Główny deptak w ośrodku w Kretowinach
Molo główne w ośr. wypoczynkowym "Kretowiny"

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2004 roku. s. 56-57. [dostęp 2011-05-29].
↑ ^a ^b ^c ^d Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 358. ISBN 83-232-1732-7.
↑ ^a ^b ^c według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 358. ISBN 83-232-1732-7.
↑ Gustaw Leyding "Nazwy Fizjograficzne", W: "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973
↑ Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red.). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 226. ISBN 83-239-9607-5. [dostęp 2010-08-24].

Linki zewnętrzne

Jezioro Narie w informatorze turystyczno-przyrodniczym www.jezioro.com.pl. jezioro.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-16)].

[raport2004-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Raport o stanie środowiska województwa warmińsko-mazurskiego w 2004 roku. s. 56-57. [dostęp 2011-05-29].

[Choinski2006-2] Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 358. ISBN 83-232-1732-7.

[IRS-3] według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 358. ISBN 83-232-1732-7.

[4] Gustaw Leyding "Nazwy Fizjograficzne", W: "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973

[hydronimy2-5] Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych: Hydronimy. Izabella Krauze-Tomczyk, Jerzy Ostrowski (oprac. red.). T. 1. Cz. 2: Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006, s. 226. ISBN 83-239-9607-5. [dostęp 2010-08-24].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne