Narodowe mistrzostwa Polski w tenisie

Narodowe mistrzostwa Polski w tenisie – coroczne zawody tenisowe, których celem jest wyłonienie narodowych mistrzów Polski w wieku powyżej 18 lat w konkurencjach gry pojedynczej i podwójnej mężczyzn oraz kobiet, a także w grze mieszanej. Organizatorem zawodów jest Polski Związek Tenisowy.

Historia

Rozgrywki organizowane są począwszy od 1921 roku (z wyjątkiem lat 1923 oraz 1940–1944), gdy zawodnicy rywalizowali na kortach w Krakowie w czterech konkurencjach (nie rozegrano turnieju debla kobiet).

W kolejnym roku w Łodzi zawody przeprowadzone zostały równolegle lub wkrótce po rozgrywkach o mistrzostwo tego miasta, a w związku z tym nie jest pewne, które konkurencje należy uznawać za właściwe mistrzostwa kraju. W turnieju brali udział tenisiści bez polskiego obywatelstwa, co budzi wątpliwości, czy nie powinno się go zaliczać do międzynarodowych mistrzostw Polski (pierwsza oficjalna edycja w 1931 roku). „Przegląd Sportowy” uznawał singla i debla mężczyzn oraz singla kobiet za „międzynarodowy turniej tenisowy o mistrzostwo Polski”, natomiast Polski Związek Lawn Tenisowy uchwałą z 1925 uznał jedynie obie konkurencje gry pojedynczej za oficjalne mistrzostwa kraju.

W 1923 roku mistrzostwa nie odbyły się. Rok później w Poznaniu zawody ponownie rozegrano wspólnie z rywalizacją o mistrzostwo miasta – także i tym razem mistrzostwami kraju uznano tylko konkurencje singlowe, a zwycięzcy zawodów deblowych są wliczani w poczet mistrzów Poznania. W 1926 roku we Lwowie po raz pierwszy oficjalnie walczono o mistrzostwo Polski w grze podwójnej kobiet.

W 1932 roku w Krakowie Jadwiga Jędrzejowska musiała się wycofać z rozgrywek deblowych i mikstowych z powodu choroby. Jednak za zgodą przeciwniczki w półfinale singla – Elżbiety Stephan – i ewentualnej rywalki w finale – Wandy Dubieńskiej – oraz samej Jędrzejowskiej, zgodzono się na wstrzymanie rywalizacji do czasu wyzdrowienia obrończyni tytułu. W ten sposób późniejsza finalistka turniejów wielkoszlemowych najpierw pokonała Stephan 25 września wynikiem 6:1, 6:0, a następnie okazała się lepsza od Dubieńskiej w finale mającym miejsce 27 września, choć same mistrzostwa Polski zaplanowane były na dni 30 sierpnia–6 września. W 1937 roku Polski Związek Lawn Tenisowy swoją uchwałą przyznał Jędrzejowskiej tytuł honorowej mistrzyni Polski, ponieważ nie mogła ona uczestniczyć w tegorocznych zawodach z powodu gry w prestiżowych turniejach poza granicami kraju.

W latach 1934–1936, 1945–1951 i 1953–1954 ponownie nie rozgrywano debla kobiet. W latach 1940–1944 mistrzostwa nie odbyły się.

W 1952 roku w Łodzi o mistrzostwo w grze pojedynczej mężczyzn rywalizowało czterech graczy systemem kołowym. Pierwsze miejsce z trzema zwycięstwami zajął Alfred Buchalik, który wygrał m.in. z drugim Janem Radzio 5:7, 6:2, 8:6, 1:6, 7:5. Kolejne pozycje zajęli odpowiednio Włodzimierz Olejniszyn i Roman Niestrój.

Finałowe spotkanie zawodów debla mężczyzn w 1960 roku we Wrocławiu pomiędzy parami Wiesław Gąsiorek–Józef Piątek a Bogdan Maniewski–Jan Radzio zostało przerwane przy stanie 11:9, 4:0, gdyż tenisiści spieszyli się na pociąg na turniej do Kijowa. Finał został dokończony podczas treningu w Kijowie – Gąsiorek i Piątek ostatecznie triumfowali 11:9, 6:0.

W 1971 roku w Warszawie Jacek Niedźwiedzki i Tadeusz Nowicki pokonali w finale Gąsiorka i Piątka 6:0, 6:0, 6:0, co jest jedynym w historii mistrzostw przypadkiem zwycięstwa bez straty gema w meczu granym do trzech wygranych setów. W 1978 roku w Krakowie w finale zawodów gry mieszanej rozegrano tylko jednego seta, rok później zaś mecz finałowy prawdopodobnie nie został rozegrany.

W latach 1995–1999 i 2020–2022 nie rozgrywano gry mieszanej. W 1995 i 1997 roku zawody kobiet i mężczyzn odbywały się w różnych miejscach i terminach: w 1995 roku mężczyźni rywalizowali w Bytomiu, a kobiety w Sopocie, w 1997 roku zaś mężczyźni rozgrywali swoje mecze w Sopocie, natomiast kobiety – we Wrocławiu.

Edycje

Najczęściej, bo dwunastokrotnie mistrzostwa miały miejsce na terenie Łodzi i Sopotu, dziesięć razy zawody gościły w Katowicach i Poznaniu, dziewięciokrotnie w Gliwicach, osiem razy w Warszawie, siedem – w Bytomiu, Krakowie i Wrocławiu, trzykrotnie w Bydgoszczy, Jeleniej Górze, Lwowie i Szczecinie oraz po jednym razie w Bielsku, Legnicy, Rydułtowach i Szczecinku. Do 2022 roku rozegrano 96 edycji.

Zwycięzcy

Mecze finałowe

Gra pojedyncza mężczyzn

Gra pojedyncza kobiet

Gra podwójna mężczyzn

Gra podwójna kobiet

Gra mieszana

Zobacz też

• międzynarodowe mistrzostwa Polski w tenisie
• mistrzostwa Polski juniorów w tenisie
• halowe mistrzostwa Polski w tenisie
• halowe mistrzostwa Polski juniorów w tenisie
• drużynowe mistrzostwa Polski w tenisie
• drużynowe mistrzostwa Polski juniorów w tenisie

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Komisja Historyczna PZT: Mistrzostwa Polski kobiet i mężczyzn (pol.). Polski Związek Tenisowy. [dostęp 2019-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-30)].