Narodowi Republikanie

Narodowi Republikanie
Państwo

 Stany Zjednoczone

Lider

John Quincy Adams
Henry Clay

Data założenia

1828

Data rozwiązania

1834

Ideologia polityczna

republikanizm

Poglądy gospodarcze

protekcjonizm

John Quincy Adams, współzałożyciel Narodowych Republikanów
Henry Clay, współzałożyciel Narodowych Republikanów

Narodowi Republikanie[1] (ang. National Republican Party) – frakcja wyłoniona z Partii Demokratyczno-Republikańskiej w Stanach Zjednoczonych, która przez pewien okres funkcjonowała jako oddzielna partia polityczna. Działalność Narodowych Republikanów przypada na lata 1828–1834.

Frakcja Narodowych Republikanów zaczęła się formować w trakcie i po zakończeniu wyborów prezydenckich w 1824 roku[2]. Ponieważ żaden kandydatów nie otrzymał wówczas wystarczającego poparcia, elekcji prezydenta dokonała Izba Reprezentantów, która zdecydowała się wybrać Johna Quincy'ego Adamsa[1]. Na decyzję wpływ miało poparcie Henry’ego Claya, który otrzymał stanowisko sekretarza stanu w nowym gabinecie[1]. Wywołało to głębokie niezadowolenie w obozie przeciwnym, co doprowadziło do rozłamu – zwolennicy Andrew Jacksona i Martina Van Burena pozostali przy nazwie „demokratycznych republikanów”, natomiast zwolennicy Adamsa i Claya nazwali się „narodowymi republikanami”[3]. W czasie kadencji Adams naciskał na centralizację, co było sprzeczne z panującym trendem uniezależniania się stanów[4]. W wyborach prezydenckich w 1828 roku ubiegał się o reelekcję, ponownie mierząc się z Jacksonem[5]. Narodowych Republikanów popierali głównie urzędnicy państwowi, bankierzy, duchowni protestanccy oraz bogaci farmerzy z Południa[5]. Mimo to poniósł on porażkę, otrzymując poparcie wyłącznie w stanach Nowej Anglii[5]. Pomimo porażki siła Narodowych Republikanów wzrosła[3]. W 1832 roku wystawili kandydaturę Henry’ego Claya, który postulował utrzymanie protekcjonistycznych taryf celnych i popierał Drugi Bank Stanów Zjednoczonych[3]. Poparli go wyborcy z Connecticut, Delaware, Kentucky, Marylandu, Massachusetts i Rhode Island[6]. Zwycięstwo ponownie odniósł Andrew Jackson[6]. W latach 30. XIX wieku Narodowi Republikanie połączyli siły z konserwatystami, zwolennikami banku centralnego i antyjacksonistami (przeciwnikami ówczesnego prezydenta) i utworzyli Partię Wigów[3].

Wybory prezydenckieKandydat[a]Głosy powszechneGłosy elektorskie
1824John Quincy Adams116 296[7]84[8]
1828John Quincy Adams500 897[9]83[10]
1832Henry Clay484 205[11]49[12]
Wybory do Izby ReprezentantówLiczba mandatów[13][b]
182272
1824109
1826100
182072
183066
183263
183475
Wybory do SenatuLiczba mandatów[14][b]
182217
182422
182621
182023
183022
183226
183424

Uwagi

  1. ↑ pogrubioną czcionką oznaczono zwycięzcę
  2. ↑ a b pogrubioną czcionką oznaczono większość w izbie

Przypisy

  1. ↑ a b c M. Jones: Historia USA. s. 161.
  2. ↑ I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 42.
  3. ↑ a b c d National Republican Party, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-04-22] (ang.).
  4. ↑ M. Jones: Historia USA. s. 162.
  5. ↑ a b c I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 43.
  6. ↑ a b I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 55.
  7. ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-12]. (ang.).
  8. ↑ Electoral College Box – 1824. NARA. [dostęp 2017-05-12]. (ang.).
  9. ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-13]. (ang.).
  10. ↑ Electoral College Box – 1828. NARA. [dostęp 2017-05-13]. (ang.).
  11. ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
  12. ↑ Electoral College Box – 1832. NARA. [dostęp 2017-05-16]. (ang.).
  13. ↑ Party Divisions of the House of Representatives. United States House of Representatives. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).
  14. ↑ Party Division. United States Senate. [dostęp 2018-03-10]. (ang.).

Bibliografia

  • Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
  • Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Henry Clay 3c09953u restored.jpg
Henry Clay, head-and-shoulders portrait, facing front