Narodowo-Demokratyczna Partia Niemiec
Państwo | |
---|---|
Lider | pierwszy |
Data założenia | 25 maja 1948 |
Data rozwiązania | 12 sierpnia 1990 (weszła w skład FDP) |
Ideologia polityczna | |
Liczba członków | ok. 110 000 (w momencie rozwiązania) |
Narodowo-Demokratyczna Partia Niemiec (niem. National-Demokratische Partei Deutschlands, NDPD) – partia polityczna działająca w NRD w latach 1948–1990 w ramach tzw. Bloku Demokratycznego i Frontu Narodowego.
Historia
Partia została utworzona 25 maja 1948[1] jako polityczny „czyściec” dla byłych członków NSDAP i osób zorientowanych narodowo, które również próbowano włączyć w budowę socjalizmu[2]. W rzeczywistości poprzez założenie NDPD i Niemieckiej Demokratycznej Partii Chłopskiej (DBP) próbowano osłabić znaczenie CDU i LDPD, które w wyborach regionalnych z 1946 zebrały połowę głosów wyborców.
Pierwszym przewodniczącym NDPD został Lothar Bolz (od 1928 członek Komunistycznej Partii Niemiec, w czasie II wojny światowej współpracownik Narodowego Komitetu Wolnych Niemiec). We wrześniu 1948 partia oficjalnie przystąpiła do Bloku Demokratycznego.
Swój program NDPD kierowała głównie do kupców i rzemieślników, domagając się ochrony tzw. klasy średniej oraz otoczenia przez państwo opieką drobnego handlu i rzemiosła. Jednocześnie żądała przeprowadzenia radykalnej reformy rolnej i wywłaszczenia fabrykantów. W dziedzinie społeczno-politycznej występowała za zakończeniem dyskryminacji byłych członków NSDAP, na których nie ciążyły oskarżenia o zbrodnie.
W latach 50., 60., 70. i 80. pozostawała częścią Bloku Demokratycznego i Frontu Narodowego. Była reprezentowana w Izbie Ludowej (przez 52 członków), Radzie Państwa i jej Prezydium, Radzie Ministrów oraz tzw. organach terenowych (radach gmin, miast, powiatów i okręgów). Skupiała głównie drobną inicjatywę i inteligencję, która nie chciała wstępować do SED. Liczba członków zmieniała się: w 1949 do NDPD należało 17 tys. osób, cztery lata później 233 tys., jednak w połowie lat 70. już tylko 80 tys. Tuż przed rozwiązaniem do członkostwa przyznawało się prawie 110 tys. osób[3].
W grudniu 1989 NPD wraz z CDU i LDPD wystąpiła z Bloku. Brała udział w rozmowach okrągłego stołu z SED. Na zjeździe z 20 i 21 stycznia 1990 nowym prezesem partii został wybrany reformator Wolfgang Glaeser, jednak po trzech tygodniach zastąpił go w tej funkcji Wolfgang Rauls[4]. W wolnych wyborach z marca 1990 partia uzyskała 0,39% głosów i objęła 2 mandaty poselskie w Izbie Ludowej. 12 sierpnia 1990 weszła w skład ogólnoniemieckiej FDP.
Struktura
Naczelną władzą był zbierający się do 5 lat Zjazd (niem. Parteitag), który wybierał ze swego grona zarząd kierujący partią. Poza zarządem pracował również Sekretariat zajmujący się sprawami bieżącymi.
Prasa
Partia wydawała dziennik „National-Zeitung” (pierwszy numer ukazał się 22 marca 1948, jeszcze przed powstaniem NDPD).
Przewodniczący
- 1948–1972: Lothar Bolz
- 1972–1990: Heinrich Homann (od 1967 p.o.)
- 1990: Wolfgang Glaeser
- 1990: Wolfgang Rauls
Przypisy
- ↑ National-Demokratische Partei Deutschlands. W: Andreas Herbst, Winfried Ranke, Jürgen Winkler: So funktionierte die DDR Band. 2. Hamburg: Rowohlt, 1994, s. 714. (niem.)
- ↑ Według wypowiedzi Stalina z marca 1948 na tym etapie budowy komunizmu należało „usunąć granicę między byłymi nazistami i nienazistami”, zob. Klaus Schroeder: Der SED-Staat. Partei, Staat und Gesellschaft 1949–1990. München: Propyläen, 2000, s. 42. (niem.)
- ↑ National-Demokratische Partei Deutschlands. W: Andreas Herbst, Winfried Ranke, Jürgen Winkler: So funktionierte die DDR Band. 2. Hamburg: Rowohlt, 1994, s. 715. (niem.)
- ↑ National-Demokratische Partei Deutschlands. W: Andreas Herbst, Winfried Ranke, Jürgen Winkler: So funktionierte die DDR Band. 2. Hamburg: Rowohlt, 1994, s. 717. (niem.)
Bibliografia
- Josef Haas: Die National-Demokratische Partei Deutschlands (NDPD). Geschichte, Struktur und Funktion einer DDR-Blockpartei (praca doktorska). Bamberg: 1988. (niem.)
- National-Demokratische Partei Deutschlands. W: Andreas Herbst, Winfried Ranke, Jürgen Winkler: So funktionierte die DDR Band. 2. Hamburg: Rowohlt, 1994. (niem.)
- Peter Joachim Lapp: Ausverkauf. Das Ende der Blockparteien. Berlin: Edition Ost, 1998. ISBN 3-932180-58-5. (niem.)
Linki zewnętrzne
- Antifaschistisches Info Blatt: Die Partei der Ehemaligen (niem.). [dostęp 2009-07-31].
Media użyte na tej stronie
(c) Bundesarchiv, Bild 183-67478-0001 / Quaschinsky, Hans-Günter / CC-BY-SA 3.0
(c) Deutsche Fotothek, CC BY-SA 3.0 de
(c) Bundesarchiv, Bild 183-G0408-0031-001 / Junge, Peter Heinz / CC-BY-SA 3.0
In einem festlichen Staatsakt im Amtsstiz des Staatsrates der DDR nahm der Vorsitzende des Staatsrates der DDR, Walter Ulbricht, in Anwesenheit führender Persönlichkeiten den Bericht der Zentralen Abstimmungskommission über das Ergebnis des Volksentscheides entgegen und verkündete feierlich die durch das Volk am 6. April beschlossene Verfassung der DDR. Auf unserem Foto: Der Vorsitzende der Zentralen Abstimmungskommission, Dr. Heinrich Homann, übergibt dem Vorsitzenden des Staatsrates, Walter Ulbricht, das endgültige Ergebnis des Volksentscheides.
Logo der National-Demokratischen Partei Deutschlands, DDR