Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy

Budynek główny Instytutu
Data założenia	29 maja 1932
Typ szpitala	szpital specjalistyczny
Państwo	Polska
Adres	ul. Wilhelma Konrada Roentgena 5 02-781 Warszawa
Dyrektor	prof. dr hab. n. med. Jan Walewski
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy
52°08′50,2080″N 21°01′56,3520″E/52,147280 21,032320
Strona internetowa

Budynek Instytutu Radowego przy ulicy Wawelskiej 15

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, do 2020 Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie – placówka onkologiczna i państwowy instytut badawczy. Wywodzi się z Instytutu Radowego, założonego w 1932 roku z inicjatywy Marii Skłodowskiej-Curie. Jest największą placówką onkologiczną w Polsce.

Siedziba Instytutu znajduje się w Warszawie. Posiada on także dwa oddziały: Centrum Onkologii w Krakowie i Centrum Onkologii w Gliwicach.

Historia

Instytut został założony 29 maja 1932 z inicjatywy i na prośbę Marii Skłodowskiej-Curie jako Instytut Radowy przy ulicy Wawelskiej 15^[1]. Jego pierwszym szefem została Bronisława Dłuska, siostra Marii Skłodowskiej-Curie. Maria ofiarowała nowej placówce gram radu, będący jej własnością. Był on podstawą rozpoczęcia działalności instytutu. Do 1939 prezesem Komitetu Instytutu Radowego był prof. Roman Nitsch, a Bronisława Dłuska była skarbnikiem^[2].

Wybuch II wojny światowej zahamował rozwój Instytutu; 5 września 1939 r. wobec bezpośredniego zagrożenia stolicy przez wojska niemieckie, dyrektor Franciszek Łukaszczyk zdecydował o przerwaniu leczenia radem, którego część ukrył w swoim domku letniskowym. Protokół w tej sprawie podpisali oprócz niego: prof. Roman Nitsch – prezes Towarzystwa Daru Narodowego im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz dr Anna Madejczyk – lekarz Instytutu. Dwa gramy radu zostały w domu letniskowym pod Warszawą. Po kapitulacji Warszawy dr Fr. Łukaszczyk przywiózł z powrotem część radu do Instytutu. Niemcy skonfiskowali 720 mg, jednakże w wyniku różnych działań pozostało 420 mg; stosowano je przez następne lata do leczenia chorych w Instytucie, który przez okupanta został przemianowany na Miejski Szpital Przeciwrakowy.

Wybuch Powstania zakończył się dla Instytutu tragicznie. Piątego sierpnia 1944 r. żołnierze Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej (RONA) wypędzili personel i niewielką liczbę chorych mogących się poruszać o własnych siłach. Pozostałych wymordowano, a budynek podpalono. Dwudziestego sierpnia 1944 r. dr F. Łukaszczyk, przekupując Niemców, przedostał się opancerzonym transporterem do spalonego Instytutu, zabrał ukryty rad do plecaka i wywiózł do Reguł pod Warszawą, a następnie na Podhale (skąd pochodził).

Po wojnie, pierwszych chorych przyjęto do leczenia w 1946 r., a pełną działalność wznowiono w 1947 r. Na początku utworzono trzy działy: radioterapii – kierownik dr Franciszek Łukaszczyk, patologii – kierownik dr Józef Laskowski i chirurgii – kierownik dr Tadeusz Koszarowski. Powstała też Pracownia Radiologiczna, kierowana przez dr. Janusza Buraczewskiego. Pod koniec roku pracowało już 11 lekarzy, obok wyżej wymienionych: Zofia Chechłowska, Władysław Jasiński, Hanna Kołodziejska-Wertheim, Anna Madejczykowa, Irena Skowrońska, Jeremi Święcki i Ludwika Tarłowska.

W 1950 r. pod kierunkiem dr Stanisława Wisłockiego zorganizowano Zakład Biologii Nowotworów, a w rok później reaktywowano Zakład Fizyki Medycznej – ponownie pod kierunkiem prof. Cezarego Pawłowskiego.

W 1951 na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów połączono Instytut Radowy w Warszawie z Instytutem Onkologii w Krakowie oraz z istniejącym od 1947 roku Państwowym Instytutem Przeciwrakowym w Gliwicach w Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie z centralą w Warszawie oraz oddziałami w Krakowie i Gliwicach. W 1951 ogłoszono statut Instytutu Onkologicznego im. Marii Curie-Skłodowskiej.

W 1953 r. powołano w Instytucie Centralny Rejestr Nowotworów, którego działanie było możliwe dzięki wydaniu instrukcji Ministrów: Zdrowia i Opieki Społecznej, Obrony Narodowej, Spraw Wewnętrznych i Komunikacji – o obowiązku zgłaszania zachorowań na nowotwory złośliwe. W tym samym roku powstał samodzielny Oddział Chirurgiczny stworzony i kierowany przez doc. Tadeusza Koszarowskiego, a w następnym – Oddział Ginekologii Onkologicznej pod kierunkiem dr Ludwiki Tarłowskiej.

W 1957 r. otwarto Pracownię Izotopową, stworzoną przez prof. Władysława Jasińskiego.

W 1965 r. wydał on pierwszy podręcznik o klinicznym zastosowaniu radioizotopów w onkologii; w dwa lata później doc. Janusz Szymendera stworzył Pracownię Radiochemii.

Dzięki staraniom nestora polskiej onkologii profesora Tadeusza Koszarowskiego na warszawskim Ursynowie zrealizowano nową wielką inwestycję. Był to zespół budynków o łącznej kubaturze 320 tys. m², dostosowany do najnowocześniejszych metod leczenia chorób nowotworowych.

W 1972 r. zapadła decyzja władz państwowych o poszerzeniu Instytutu o siedzibę na Ursynowie o wielkości i randze centralnego ośrodka w kraju. Pełnomocnikiem ds. budowy został inicjator i orędownik takiego rozwiązania prof. Tadeusz Koszarowski, obejmując jednocześnie funkcję dyrektora. Odegrał on szczególną rolę w rozwoju polskiej onkologii.

W 1974 r. przekształcono Zespół Chemioterapii istniejący w Instytucie przy ul. Wawelskiej w pierwszą w Polsce Klinikę Chemioterapii, którą kierowali początkowo prof. Jerzy Meyza i dr Anna Żelechowska, a od 1981 r. – dr Józef Zborzil.

W dniu 19 lipca 1977 r. uroczyście wmurowano akt erekcyjny nowej siedziby. Budowę finansowało społeczeństwo poprzez składki na Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia. W dniu 16 lipca 1984 roku nastąpiło otwarcie części pomieszczeń.

Budowę rozpoczęto w 1979. Pierwsze pomieszczenia oddano do użytku w 1984 roku. W tym też roku Instytutowi Onkologii nadano obecną nazwę: Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie.

W 1985 r. rozpoczęła się działalność kliniczna w niektórych ukończonych budynkach na Ursynowie. Powstały tam: Zakład Radioterapii – kierowany przez prof. Andrzeja Hliniaka, Zakład Rehabilitacji – stworzony przez dr Krystynę Mikę, i Przychodnia – pod kierunkiem prof. Grzegorza Madeja.

W latach 1995–1997 stopniowo następowało otwieranie klinik narządowych i zakładów teoretycznych na Ursynowie. Jednostki te tworzą już teraz swoje własne curricula.

W 2011 r. otwarto w osobnym budynku Centrum Profilaktyki Nowotworów.

W 2016 r. funkcję dyrektora Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie objął prof. Jan Walewski.

Od 1 stycznia 2020 placówka zmieniła nazwę z Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie na Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie; otrzymał on jednocześnie status Państwowego Instytutu Badawczego.

W budynku Centrum znajduje się kaplica Matki Bożej Nieustającej Pomocy^[3].

Charakterystyka

Kompleks Instytutu widziany od strony ul. Pileckiego

W 2018 r. placówka realizowała 80 procent krajowego zapotrzebowania na leczenie niektórych nowotworów rzadkich^[4]. W 2018 r. zatrudniała 437 lekarzy. Rocznie w trybie ambulatoryjnym przyjmuje blisko 400 tysięcy, a hospitalizuje ponad 50 tys. pacjentów^[5].

Misją Instytutu jest nie tylko leczenie i terapia chorych na nowotwory, ale również tworzenie nowej wiedzy w dziedzinie onkologii oraz standardów optymalnego postępowania w celu realizacji narodowej strategii przeciwdziałania chorobom nowotworowym. Instytut w Warszawie wraz z Oddziałami w Krakowie i Gliwicach prowadzi badania naukowe^[6] nad przyczynami i mechanizmami rozwoju chorób nowotworowych. Większość badań prowadzona jest wspólnie przez Zakłady Badań Podstawowych i Kliniki Instytutu oraz we współpracy w innymi jednostkami naukowymi w kraju i za granicą.

Prace badawcze realizowane są w ramach Planu Naukowego w czterech grupach tematycznych:

• Biologiczne podłoże chorób nowotworowych
• Analityczna i molekularna epidemiologia nowotworów
• Rozwój metod diagnostyki nowotworów
• Optymalizacja i indywidualizacja terapii przeciwnowotworowej

Podział narządowy Instytutu pozwala na specjalistyczne leczenie w poszczególnych umiejscowieniach nowotworów. W ramach tych klinik współpracują ze sobą specjaliści w zakresie: chirurgii onkologicznej, onkologii klinicznej, radioterapii i lekarzy specjalistów żywienia klinicznego.

W ramach Instytutu działa także Zespól Interdyscyplinarny, który realizuje standardy postępowania terapeutycznego oraz leczenia wspomagającego.

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w liczbach:

W 2018 r. w Instytucie znajdowało się łącznie 1357 łóżek, w tym: 718 w Warszawie, 174 w Krakowie, 465 w Gliwicach.

W ramach reformy onkologii w Polsce w latach 2019–2024 odbędzie się rewitalizacja^[7] i rozbudowa istniejącej infrastruktury Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Wartość inwestycji to 872 mln zł. Mottem Instytutu jest: „W służbie pacjenta i nauki”.

Badania kliniczne

Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie – Państwowy Instytut Badawczy prowadzi badania kliniczne komercyjne i niekomercyjne we współpracy z takimi organizacjami jak EORTC, PLRG, PGSz oraz innymi instytucjami naukowymi w kraju i za granicą, w tym badania sponsorowane przez sam Instytut. To tu właśnie powstał pierwszy w Polsce oddział Badań Wczesnych Faz realizujący onkologiczne badania przedkliniczne i kliniczne^[8].

Na oddziale prowadzone są badania naukowe oceniające bezpieczeństwo i skuteczność nowoczesnych terapii. Ośrodek prowadzi badania kliniczne wczesnych faz, w tym: faz I/II, badań typu „Pierwsze podanie u człowieka” („first-in-human”), badań typu „proof-of-concept”, badań wymagających ścisłego monitorowania farmakokinetyki i/lub farmakodynamiki oraz badań nad biorównoważnością leków. Ich celem jest potwierdzenie bezpieczeństwa i skuteczności leków lub metod leczenia nowotworów.

Prowadzenie badań klinicznych jest jedynym wiarygodnym sposobem pozwalającym ustalić czy nowa metoda leczenia raka jest bardziej skuteczna niż metody stosowane dotychczas.

Struktura

Podział Instytutu^[9]:

Kliniki:

• Nowotworów Głowy i Szyi
• Gastroenterologii Onkologicznej
• Diagnostyki Onkologicznej, Kardioonkologii i Medycyny Paliatywnej
• Nowotworów Układu Chłonnego
• Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjne
• Nowotworów Układu Moczowego
• Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej
• Chemioterapii Dziennej
• Ginekologii Onkologicznej
• Nowotworów Układu Nerwowego
• Nowotworów Tkanek Miękkich
• Kości i Czerniaków
• Endokrynologii Onkologicznej i Medycyny Nuklearnej
• Chirurgii Onkologicznej i Guzów Neuroendokrynnych
• Onkologii i Radioterapii

Zakłady:

• Zakład Radioterapii
• Zakład Brachyterapii
• Zakład Fizyki Medycznej
• Zakład Mikrobiologii Klinicznej
• Zakład Patologii i Diagnostyki Laboratoryjnej
• Zakład Rehabilitacji
• Zakład Radiologii I i II
• Samodzielna Pracownia Cytogenetyki
• Samodzielna Pracownia Biobankowania Krwi
• Samodzielna Pracownia Serologii Transfuzjologicznej z Bankiem Krwi
• Pracownia Planowania i Leczenia Napromienianiem Kliniki Onkologii i Radioterapii

Jednostki działalności naukowej^[10]:

Zakład Onkologii Molekularnej i Translacyjnej

• Pracownia Badań Translacyjnych
• Pracownia Biologii Komórki
• Pracownia Wdrażania i Walidacji Molekularnych Technik Diagnostycznych
• Pracownia Eksperymentalnej i Klinicznej Immunologii
• Pracownia Organizacji Chromatyny

Zakład Medycyny Regeneracyjnej

• Pracownia Inżynierii Komórkowej
• Pracownia Biologii Komórki Macierzystej
• Bank Komórek Macierzystych i Tkanek

Zakład Immunologii

• Pracownia Immunologii Komórkowej
• Pracownia Hodowli Komórkowych

Zakład Genetyki

• Pracownia Badań Wielkoskalowych
• Pracownia Hodowli Zwierząt Laboratoryjnych

Zakład Epidemiologii i Prewencji Pierwotnej Nowotworów

• Pracownia Epidemiologii
• Pracownia Prewencji Pierwotnej
• Poradnia Pomocy Palącym^[7]
• Samodzielna Pracownia Biobankowania Krwi

Zakład Matematyki Onkologicznej

Dział Nauki^[11]

• Sekcja Planowania Naukowego
• Sekcja Dokumentacji i Informacji Naukowej
• Sekcja Grantów i Współpracy Naukowej

Biblioteka Naukowa^[12]

Dyrektorzy

Dyrektorzy placówki:

• Władysław Jasiński (1961-72)
• Tadeusz Koszarowski (1972-85)
• Jan Steffen (1986-91)
• Andrzej Kułakowski (1991-98)
• Marek P. Nowacki (1999-2009)
• Maciej Krzakowski (2009-2011)
• Krzysztof Warzocha (2012-2015)
• Jan Walewski (od 2016)^[13]

Galeria

• 

  Siedziba Instytutu przy ul. Wawelskiej w Warszawie

• 

  Wejście główne

• 

  Prezydent Andrzej Duda z wizytą w Instytucie

• 

  Kompleks budynków Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie

• 

  Centrum Profilaktyki Nowotworów

Zobacz też

• Polska Unia Onkologii
• Centrum Onkologii im. prof. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy

Przypisy

Bibliografia

• Edward Towpik (red.): Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie: 1932–2002. Warszawa: Centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie, 2002. ISBN 83-88681-15-X.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa