Narodowy anarchizm

Narodowy anarchizm – koncepcja polityczna próbująca łączyć anarchizm z nacjonalizmem, klasyfikowana jako doktryna tercerystyczna. Genezę doktryny anarchonacjonalizmu można wywieść z myśli amerykańskiego filozofa Francisa Parkera Yockeya oraz barona Juliusa Evoli, choć sam termin i jego założenia zostały sformułowane przez brytyjskiego aktywistę Troya Southgate’a^[1].

Czerwono-czarna gwiazda z wpisanym krzyżem celtyckim – symbol narodowego anarchizmu

Idea

Narodowi anarchiści opowiadają się za likwidacją państwa i ustroju kapitalistycznego. W zamian proponują wprowadzenie hierarchicznych komun z gospodarką opartą na dystrybucjonizmie. Anarchonacjonaliści opowiadają się także za segregacją rasową. Często z tego powodu uważa się narodowy anarchizm za odmianę faszyzmu, jednak sami anarchonacjonaliści odrzucają faszyzm z powodu jego etatyzmu^[1].

Narodowy anarchizm w Polsce

Idee narodowowyzwoleńcze były obecne wśród anarchistów przełomu XIX i XX wieku w wielu państwach, w tym również i w Polsce. Wyróżnić można m.in. łączących patriotyzm z anarchosyndykalizmem Józefa Zielińskiego i Austyna Wróblewskiego. Innym polskim anarchistą, który łączył postawę patriotyczną z anarchizmem był Jan Hempel. Wpływy anarchistyczne w jego twórczości można dostrzec w dziele Kazania Piastowe z 1911^[2], które zostały już jednak pozbawione nacjonalistycznych wpływów obecnych w poprzednim dziele - Kazania polskie (1907)^[3].

Postawy prezentowane przez niektórych polskich anarchistów były jednak związane z ideą wyzwolenia się spod omnipotentnego państwa, przy czym naród miał stanowić tutaj zarzewie walki, a nie cel sam w sobie^[4].

Przypisy

Bibliografia

• PawełP. Malendowicz PawełP., Nacjonalizm i anarchizm. Analiza komparatystyczna myśli i ruchu, [w:] Studia z dziejów anarchizmu, t. III, Wojna domowa w Hiszpanii (1936-1939), Chojna, 2018, s. 303–319 [zarchiwizowane z adresu 2020-03-31]  (pol.).
• 1. Narodowy anarchizm, [w:] JarosławJ. Tomasiewicz JarosławJ., Rewolucja narodowa. Nacjonalistyczne koncepcje rewolucji społecznej w Drugiej Rzeczypospolitej, 2012, s. 5–16, ISBN 978-83-64125-01-0 .

Linki zewnętrzne

• National-Anarchist Movement