Narymunt

Narymunt
Gleb Narymunt
Ilustracja
Wyobrażenie Narymunta z 1709 roku, autor nieznany
Wizerunek herbu
Herb Giedyminowiczów
książę piński i połocki
Dane biograficzne
Dynastia

Giedyminowicze

Data urodzenia

ok. 1300

Data i miejsce śmierci

2 lutego 1348
nad Strawą

Ojciec

Giedymin

Dzieci

Jerzy Narymuntowicz

Gleb Narymunt, właściwie Narymunt (starorus. Narymont[1], ur. ok. 1300, zm. 2 lutego 1348 nad Strawą) – wielkolitewski książę, pierworodny syn wielkiego księcia litewskiego Giedymina.

Życiorys

W 1333 roku w Nowogrodzie Wielkim lub w jego okolicach[2], został ochrzczony w obrządku prawosławnym, przyjmując imię Gleb[3]. Wydarzenie to sprawiło, że nie mógł objąć władzy po swoim ojcu Giedyminie, pomimo dziedzicznego prawa do sukcesji tronu[2]. Jeszcze w tym samym roku jako sojuszniki Republiki Nowogrodzkiej[3], został zaproszony przez szlachtę nowogrodzką do zarządzania i ochrony terytoriów na północy Rusi Nowogrodzkiej, a konkretniej Starej Ładogi, Orieszeków i Koriełły, przed Zakonem Kawalerów Mieczowych i Szwecją[4].

Około 1338 roku, Złota Orda wzięła go do niewoli. Ówczesny książę moskiewski, Iwan I Kalita, wykupił go od Tatarów, po czym sam przetrzymywał go przez kilka lat jako zakładnika w Moskwie[5].

Narymunt wsparł swego brata Jawnutę, gdy ten został obalony przez jego dwóch kolejnych braci, Olgierda i Kiejstuta w 1345 roku. Aby uniknąć zabicia przez młodszych braci, uciekł z Wilna już jesienią 1344 roku. Narymunt udał się wówczas do Dżaniego Bega, chana Złotej Ordy, prosząc go o wsparcie przeciwko Olgierdowi. Choć nie udało mu się zabiegać o wsparcie, podobno poślubił księżniczkę tatarską (prawdopodobnie jako drugą żonę)[5]. Po powrocie do Wielkiego Księcia Litewskiego zawarł sojusz z Olgierdem[4].

Zgodnie z przekazem Kroniki Macieja z Neuenburga i Kroniki czterech zakonów jerozolimskich – dwóch braci ówczesnego władcy litewskiego zginęło samobójczą śmiercią 2 lutego 1348, w bitwie nad rzeką Strawą (tzw. Bitwa nad Strawą)[6], będącą jedną z krucjat północnych przeprowadzanych przez Krzyżaków[3]. Pierwszym bratem był właśnie Narymunt Gleb, zaś drugiego z nich badacze identyfikują z Monwidem[6].

Narymunt jest protoplastą Kurakinów, Golicynów i Chowańskich – rodów książęcych, rozrodzonych w Rosji[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Narbutt 1846 ↓, s. 11.
  2. ↑ a b Jan Tyszkiewicz, Tadeusz Wasilewski, Uniwersytet Warszawski. Instytut Historyczny, Inter Orientem et Occidentem : studia z dziejów Europy Środkowowschodniej ofiarowane Profesorowi Janowi Tyszkiewiczowi w czterdziestolecie pracy naukowej, Warszawa: Wydawn. "DiG", 2002, ISBN 83-7181-258-2, OCLC 60515342 [dostęp 2022-05-10].
  3. ↑ a b c Tęgowski i in. 1999 ↓, s. 21–27.
  4. ↑ a b c Vytautas Spečiūnas, Lietuvos valdovai : XIII-XVIII a. : enciklopedinis žinynas, Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2004, s. 42, ISBN 5-420-01535-8, OCLC 56371568 [dostęp 2022-05-10].
  5. ↑ a b S.C. Rowell, Lithuania ascending: a pagan empire within east-central Europe, 1295-1345, Cambridge [England]: Cambridge University Press, 1994, s. 114, ISBN 0-521-45011-X, OCLC 27936246 [dostęp 2022-05-10].
  6. ↑ a b J. Tęgowski, Pierwsze pokolenia Giedyminowiczów, Poznań - Wrocław 1999, s. 244.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie