Natalia Makarowa
 Natalia Makarowa (2012) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | tancerka baletowa, inscenizatorka, choreografka |
| Edukacja | |
| Pracodawca | Leningradzki Państwowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. S.M. Kirowa |
Natalia Romanowna Makarowa (ros. Ната́лия Рома́новна Мака́рова, ur. 21 października lub 21 listopada 1940 w Leningradzie[1][2]) – rosyjska tancerka baletowa, inscenizatorka i choreografka[3]. Uznawana za jedną z najlepszych tancerek klasycznych[1]. Mary Clarke i Clement Crisp napisali w 1981, że „jej występy wyznaczają wysokie standardy artyzmu i arystokracji tanecznej, które czynią ją najlepszą baletnicą swojego pokolenia na Zachodzie”[4].
Życiorys
Urodziła się w Leningradzie w Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. W wieku 12 lub 13 lat została przyjęta do Leningradzkiej Szkoły Choreografii[1][3]. Uczyła się w klasie eksperymentalnej[3]. Mimo że większość uczniów rozpoczęła naukę już w wieku 9 lat, zdołała nadrobić zaległości i w ciągu sześciu lat nauki zaliczyła cały dziewięcioletni cykl edukacyjny[3][2].
Po ukończeniu szkoły rozpoczęła pracę w Leningradzkim Państwowym Akademickim Teatrze Opery i Baletu im. S.M. Kirowa[3]. Po niedługim czasie uzyskała tam status primabaleriny[3]. Następnie w 1970 roku podczas trasy koncertowej w Londynie uciekła na Zachód[5]. W późniejszym czasie Makarowa nawiązała współpracę z zespołami Amerykańskiego Teatru Baletowego w Nowym Jorku oraz Baletu Królewskiego w Londynie[3].
Gdy po raz pierwszy przybyła na Zachód, poszerzyła swój repertuar choreograficzny, tańcząc balety współczesne. Jednocześnie nadal była najbardziej znana ze swoich klasycznych ról. Utożsamiano ją na przykład z takimi postaciami jak Odette/Odile, którą zagrała w Jeziorze łabędzim oraz z Giselle. W grudniu 1975 wraz z partnerem tanecznym Michaiłem Barysznikowem pojawili się w jednym z odcinków serialu BBC Arena[6]. W 1976 roku Makarowa wystąpiła w spektaklu Jezioro łabędzie wystawionym w American Ballet Theatre, transmitowanym na żywo z Lincoln Center for the Performing Arts przez telewizję PBS i National Public Radio[7]. Po rezygnacji dyrektor artystycznej ABT Lucii Chase na to stanowisko zgłosili kandydaturę zarówno Makarowa, jak i Barysznikow. Po tym, jak posadę dyrektora otrzymał Barysznikow, Makarowa wyjechała wraz z zespołem Royal Ballet of London[7].
Nadal występowała w wielu różnych rolach[1], zwłaszcza jako Giselle w balecie romantycznym o tym samym tytule. W 1989 roku powróciła do zespołu Baletu Kirowa i ponownie spotkała się z rodziną oraz byłymi kolegami i nauczycielami. Jej emocjonalny powrót do domu został udokumentowany w filmie Makarova Returns. Po występach w swoim macierzystym teatrze wycofała się z tańca, przekazując swoje buty i kostiumy do Muzeum Kirowa. Dziś Makarowa wystawia balety takie jak Jezioro łabędzie, Bajadera i Śpiącą królewnę dla publiczności z całego świata. Zrezygnowała z tańca z powodu odnoszenia coraz częstszych kontuzji, szczególnie kolan. W czasie swojej kariery otrzymała nagrodę Tony Award[8], a także wiele innych nagród scenicznych za występy w broadwayowskim spektaklu On Your Toes. Grała także Lydię Łopokową (Lady Keynes) w Wooing in Absence Patricka Garlanda[9]. Po raz pierwszy został on wykonany w Charleston Farmhouse, a następnie w Tate Britain.
Życie prywatne
Wyszła za mąż trzy razy. Pierwszy raz za tancerza baletowego, drugi raz za reżysera. W 1976 poślubiła przemysłowca Edwarda Mitri Karkara. Para doczekała się syna, Andrieja[10]. Karkar zmarł 22 grudnia 2013 w wieku 81 lat[11].
Nagrody i wyróżnienia
Uhonorowana m.in.:
- 1965 – Złotym Medalem Międzynarodowego Konkursu Baletowego w Warnie[3]
- 1969 – Godnością Zasłużonego Artysty Federacji Rosyjskiej[12]
- 1970 – Nagrodą Anny Pawłowej i nagrodą krytyków w Paryżu[3]
- 1983 – Nagrodą Tony Award, Najlepsza aktorka w musicalu - On Your Toes (Broadway)[8]
- 2012 – Nagrodą Kennedy Center Honor[13]
Repertuar
Jej repertuar obejmował między innymi występy w następujących spektaklach baletowych[3]:
- Ciemne Elegie
- Ogród bzów
- Słup ognisty
- Temat z wariacjami
- Apollo i muzy
- Bajadera
- Królestwo Cieni
- Coppelia
- Córka źle strzeżona
- Sylfida
- Don Kichot
- Rajmonda
- Święto wiosny
- Ognisty ptak
- Giselle
- Jezioro Łabędzie
- Śpiąca królewna
- Chopiniana
- Cudowny mandaryn
- Pas de Quatre
- Manon
- Adaptacje Romea i Julii
Oryginalne produkcje wystawione i wyreżyserowane przez Makarową
- 1974 - Królestwo Cieni - American Ballet Theatre
- 1980 - Bajadera - American Ballet Theatre
- 1983 - Paquita - American Ballet Theatre
- 1984 - Królestwo Cieni - Balet Narodowy Kanady
- 1985 - Królestwo Cieni - London Festival Ballet
- 1986 - Królestwo Cieni - Teatro Municipal - Rio de Janeiro, Brazylia
- 1988 - Jezioro łabędzie - London Festival Ballet
- 1989 - Bajadera - Królewski Balet Szwecji
- 1989 - Bajadera - Balet Królewski - Covent Garden - Londyn
- 1991 - Paquita - Balet Narodowy Kanady
- 1991 - Paquita - Universal Ballet Company of Seoul, Korea Południowa
- 1992 - Bajadera - Balet La Scala
- 1992 - Bajadera - Teatro Colón, Argentyna
- 1997 - Bajadera - Fiński Balet Narodowy
- 1997 - Bajadera - Ballet de Santiago, Chile
- 1998 - Bajadera - Balet Australijski
- 2000 - Królestwo Cieni - Balet San Francisco
- 2000 - Giselle - Królewski Balet Szwecji
- 2000 - Bajadera - Teatro Municipal, Rio de Janeiro
- 2001 - Jezioro Łabędzie - Teatro Municipal, Rio de Janeiro
- 2002 - Bajadera - Balet Hamburski
- 2003 - Śpiąca królewna - Royal Ballet - Covent Garden - Londyn
- 2002 - Paquita - Balet San Francisco
- 2004 - Bajadera - Teatr Wieki Opera Narodowa, Warszawa,
- 2005 - Jezioro Łabędzie - Balet Permski w Rosji
- 2007 - Bajadera - Holenderski Balet Narodowy
- 2007 - Jezioro Łabędzie - Narodowy Balet Chin
- 2008 - Bajadera - Corella Ballet, Teatro Real, Madryt
- 2009 - Bajadera - Balet Tokijski
- 2013 - Bajadera - Narodowy Balet Ukrainy, Kijów[14]
Przypisy
- ↑ a b c d Natalia Makarova, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2019-12-31] (ang.).
- ↑ a b Natalia Makarova, IMDb [dostęp 2019-12-31].
- ↑ a b c d e f g h i j Natalia Makarowa, Teatr Wielki Opera Narodowa [dostęp 2019-12-31] (pol.).
- ↑ Clarke Mary, Crisp Clement, The History of Dance. Orbit, Londyn 1981, s. 210.
- ↑ Sarah Kaufman, Ballerina Natalia Makarova: ‘Being spontaneous, it’s what saved me’, „The Washington Post”, 30 listopada 2012, ISSN 0190-8286 [dostęp 2019-12-31] (ang.).
- ↑ Arena – Theatre 6. [dostęp 2019-12-31].
- ↑ a b Наталья Макарова: «Приняв решение остаться на Западе, я десять дней пряталась в лесу под..., fakty.ua [dostęp 2019-12-31] (ros.).
- ↑ a b Natalia Makarova Tony Awards Info, www.broadwayworld.com [dostęp 2019-12-31].
- ↑ Wooing in absence: the love affair in letters between Lydia Lopokova of the Diaghilev Ballet and John Maynard Keynes, the Cambridge intellectual and economist. Patrick Garland, Natalia Makarova, Collin Johnson, François Bernadi, Alan J Pally, New York Public Library for the Performing Arts, Dance Collection 2001. [dostęp 2019-12-31].
- ↑ Natalia Makarova - ABT, web.archive.org, 1 grudnia 2017 [dostęp 2019-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01].
- ↑ Edward Mitri Karkar.
- ↑ Музей Русского Наследия: Наталия Макарова, russianheritagemuseum.com [dostęp 2019-12-31] (ros.).
- ↑ "Dustin Hoffman, David Letterman, Natalia Makarova, Buddy Guy, Led Zeppelin Are Kennedy Center Honorees", by Andrew Gans, 12 September 2012
- ↑ Zone Arts- ICI.Radio-Canada.ca, Alors que le pays est en crise, le Ballet national d'Ukraine est de passage à Montréal, Radio-Canada.ca [dostęp 2019-12-31] (fr.).
Media użyte na tej stronie
Candid photo of ballerina Natalia Makarova