Natan Glücksberg

Natan Glücksberg
Data urodzenia1780
Data i miejsce śmierci3 marca 1831
Warszawa
Zawód, zajęcieksięgarz, drukarz
Grób Natana Glücksberga na cmentarzu żydowskim w Warszawie

Natan Majer Mikołaj Glücksberg spotykana również wersja Mikołaj Nataniel Glücksberg (ur. 1780 w Niemczech lub Poznaniu, zm. 3 marca 1831 w Warszawie) – polski księgarz, drukarz i wydawca książek, kalendarzy i czasopism żydowskiego pochodzenia, wolnomularz. Protoplasta rodziny Glücksbergów - księgarzy i drukarzy zasłużonych dla kultury polskiej[1].

Życiorys

Jego ojcem był Emanuel Majer Glücksberg, przybyły w drugiej połowie XVIII wieku do Warszawy z Niemiec[2], a matką Tamerla. Miał czterech braci: Lewina (1765-1804, księgarz i wydawca), Jana (1784-1859, również księgarza i wydawcę) oraz Michała (ur. 1785 - przed 1839, pisarz administracji pogrzebowej) i Józefa (ur. 1796, księgarz).

Po bracie Lewinie przejął księgarnię, którą w 1809 roku przeniósł z ulicy Długiej na Krakowskie Przedmieście[3], do pałacu Czapskich. Później przeprowadzał się jeszcze dwukrotnie, na ulicę Miodową i w końcu pałacu Teppera. W 1819 roku otworzył nowoczesną drukarnię w pałacu Czapskich, którą w 1827 roku wyposażył w odlewnię czcionek.

Był księgarzem i typografem Królewskiego Uniwersytetu Warszawskiego (w 1818 roku otrzymał tytuł "księgarza i typografa uprzywilejowanego Królewskiego Warszawskiego Uniwersytetu"[2]) oraz Liceum Krzemienieckiego (gdzie w roku 1818 otworzył księgarnię), członkiem Rady Opiekuńczej Szpitala Starozakonnych w Warszawie, członkiem loży masońskiej Bouclier du Nord. Wydał ponad 220 publikacji w języku polskim i hebrajskim, drukując głównie literaturę piękną i prace historyczne. Wydał jako pierwszy Jana z Tęczyna Juliana Ursyna Niemcewicza. Ponadto wydał kilkanaście czasopism: w latach 1821–1822 Gazetę Literacką, w 1823 Pamiętnik Warszawski, od 1827 Rocznik Korpusu Leśnego Królestwa Polskiego. Występował do władz państwowych domagając się równouprawnienia ludności żydowskiej.

Natan Glücksberg zmarł 3 marca 1831 roku. Jego drukarnia została zajęta za długi. Sam Glücksberg został pochowany jest na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 1)[4][5].

Rodzina

Był żonaty z Reginą Gottschalk (1778-1852), z którą miał siedmioro dzieci:

  • Krystiana Teofila (1796-1876) - księgarza, drukarza i wydawcę; kierował firma ojca w Krzemieńcu, założył własną księgarnię nakładową w Wilnie i jej filie w Kijowie. Wydawał dzieła literatury pięknej, m.in. wydał utwory Brodzińskiego, Kraszewskiego oraz w latach 1841-1848 wydawał czasopismo Atheneum. Wraz z bratem Augustem Emanuelem wydał pięciotomową Encyklopedię powszechną (1836-1840);
  • Henryka Emanuela (1802-1870) - księgarza i urzędnika,
  • Emanuela Augusta (1804-1881) - księgarza i wydawcę; pracując u ojca, unowocześnił odlewnię czcionek. Po śmierci ojca założył własną księgarnię z wypożyczalnią. Do 1846 roku wydał ok. 40 druków, głównie z literatury pięknej i naukowej, m.in. dzieła Jana i Jędrzeja Śniadeckich;
  • Gustawa Leona (ur. 1807, zm. ok. 1870) - księgarza i wydawcę, prowadził firmę w Krzemieńcu w latach 1828-1831. W latach 1839-1863 prowadził w Warszawie własną księgarnię nakładową, w której wydał trzydzieści dziewięć pozycji z literatury pięknej oraz serię dla dzieci pt. Biblioteczka dla Dorosłych Dzieci;
  • Eleonorę (1809-1892), żonę Hermana Epsteina,
  • Rozalię (ur. 1810-?),
  • Ernestynę (1813-1895), żonę Adama Epsteina.
  • Annę Emilię (1818-1882), żonę Adolfa Loewy.

Przypisy

  1. ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 442.
  2. ↑ a b Szenic S., Glücksbergowie, s. 137.
  3. ↑ Reychman podaje, iż księgarzem został w 1815
  4. ↑ Grób Natana Glücksberga w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
  5. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie