Natolewice

Natolewice
wieś
Ilustracja
Kościół Niepokalanego Serca NMP w Natolewicach
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryficki

Gmina

Płoty

Wysokość

50[1] m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

258[2]

Strefa numeracyjna

0 91

Kod pocztowy

72-310

Tablice rejestracyjne

ZGY

SIMC

0780794

Położenie na mapie gminy Płoty
Mapa konturowa gminy Płoty, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Natolewice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Natolewice”
Położenie na mapie powiatu gryfickiego
Mapa konturowa powiatu gryfickiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Natolewice”
Ziemia53°54′14″N 15°22′13″E/53,903889 15,370278
Odrestaurowany kościół pw. Najświętszej Maryi Panny w Natolewicach. Stan na - lipiec 2018 r.

Natolewice (niem. Natelfitz) – wieś o metryce średniowiecznej, położona w Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfickim, w gminie Płoty.

Historia

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą już z XIV wieku. Układ przestrzenny wsi ma charakter placowy, który został rozwinięty w XIX wieku w wielodrożnicę (forma założenia sakowego – poszczególne, główne elementy zostały zachowane, wymagają ochrony).

W 1874 roku Natelwitz było wsią kościelną z dwoma dobrami rycerskimilennem Natelwitz A (wymienione w Lehnbriefene księcia Bogusława X w 1479 roku) i alodium Natelwitz B (z folwarkiem Mühlengraben).

Całość liczyła 52 budynków mieszkalnych, gdzie mieszkało 83 rodziny i 530 mieszkańców, oraz było 85 koni, 262 sztuk bydła i 2092 owiec[3].

W 1895 roku gmina Natelfitz z ziemiami Natelfitz A i Natelfitz B liczyła 54 domy, gdzie mieszkało 467 mieszkańców (tylko protestanci) w 75 gospodarstwach domowych[4].

Do 1905 roku Natelfitz B stało się gminą Neu Natelfitz.

W tym roku te dwie gminy z ziemią Natelfitz A liczyło 62 domy i 1 inny budynek, gdzie mieszkało 486 mieszkańców (tylko protestanci) w 88 gospodarstwach domowych[5].

W 1925 roku na terenie dzisiejszej wsi znajdowały się dwie gminy w powiecie Regenwalde Prowincji Pomorze – Natelfitz i Neu Natelfitz, druga obejmowała także Natolewiczki i Mühlengraben.

W niej mieszkało 163 osoby w 27 gospodarstwach domowych, z tym 136 protestantów[6].

W Natelfitze mieszkało 414 osoby w 83 gospodarstwach domowych, w tym 396 protestantów i 2 katolików[7].

W 1933 roku w Natelfitze mieszkało 339 osób, w Neu Natelfitze – 217, a w 1939 – 315 i 202 osoby odpowiednio[8].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.

Zabytki

We wsi znajduje się szachulcowy, pochodzący z XVIII wieku kościół pw. NMP[9], w obrębie którego niegdyś znajdował się przykościelny cmentarz. W roku 2005, za sprawą zaangażowania ks. Krzysztofa Bochniaka oraz parafian z Natolewic, przystąpiono do robót remontowych oraz zabezpieczających kościół (wymieniono m.in. stary dach kościoła oraz zabezpieczono strych). Do miesięcznych składek mieszkańców na rzecz ratowania kościoła (wpisanego w rejestr zabytków), w 2006 udało się pozyskać fundusze z Unii Europejskiej na przebudowę prezbiterium oraz głównego ołtarza. W 2008 roku wymieniono okna (pieniądze pozyskano ze składek mieszkańców wsi i sponsorów).

Do rejestru zabytków został również wpisany dworski naturalistyczny park z XIX wieku będący obecnie miejscem wypoczynku oraz spacerów wśród zieleni różnorodnych gatunków roślin i drzew (dęby, akacje, brzozy, sosny). W parku znajduje się naturalne jezioro. Mieszkańcy starają się dołączyć do rejestru zabytków miejscową szkołę z początku XX wieku. Do ciekawszych, pochodzących z przełomu XIX/XX wieku budynków należą; mleczarnia (zamknięta, dzisiaj budynek mieszkalny, odrestaurowany), remiza (miejsce Ochotniczej Straży Pożarnej) oraz stodoła szachulcowa z XIX wieku (nr 37).

W miejscowości znajduje się sala wiejska (odremontowana przez gminę Płoty), w której organizowane są wesela, corocznie dożynki, imprezy urodzinowe oraz imieninowe.

Statystyka[2]

W 2002 roku wieś (z przysiółkami Natolewiczki i Kobuz) liczyła 53 mieszkalnych budynków, w nich 84 mieszkań ogółem, w tym 80 zamieszkane na stałe. 9 mieszkań wybudowano przed 1918 rokiem, 60 – między 1918 a 1944, 6 – między 1945 a 1970, 5 – między 1971 a 1978.

Na 270 osób 64 było w wieku przedprodukcyjnym, 111 – w wieku produkcyjnym mobilnym, 43 – w wieku produkcyjnym niemobilnym, 52 – w wieku poprodukcyjnym. Na 226 osób 2 osoby miały wykształcenie wyższe, 30 – średnie, 52 – zasadnicze zawodowe, 119 – podstawowe ukończone i 23 – podstawowe nieukończone lub bez wykształcenia.

Ludność[2]

W 2011 roku w miejscowości żyło 258 osób, z nich 124 mężczyzn i 134 kobiet; 56 było w wieku przedprodukcyjnym, 107 – w wieku produkcyjnym mobilnym, 54 – w wieku produkcyjnym niemobilnym, 41 – w wieku poprodukcyjnym.

Przypisy

  1. Geoportal
  2. a b c Bank Danych Lokalnych: Natolewice
  3. Heinrich Berghaus: Landbuch des Herzogtums Pommern – Schilderung der Zustände dieser Lande in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts. Teil II: Landbuch des Herzogtums Stettin, von Kamin und Hinterpommern; oder des Verwaltungs-Bezirks der Königl. Regierung zu Stettin. T. 7: Der Kreis Regenwald, und Nachrichten über die Ausbreitung der römisch-kathol. Kirche in Pommern. Berlin i Wriezen: 1874, s. 798–799. (niem.)
  4. Gemeindelexikon für die Provinz Pommern : auf Grund der Materialien der Volkszählung vom 2. Dezember 1895 und anderer amtlicher Quellen. Berlin: 1898, s. 88–95. (niem.)
  5. Gemeindelexikon für das Königreich Preussen. T. 4: Provinz Pommern. Berlin: 1908, s. 126–131. (niem.)
  6. Die Gemeinde Neu Natelfitz (niem.). [dostęp 2017-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-30)].
  7. Die Gemeinde Natelfitz (niem.). [dostęp 2017-06-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-30)].
  8. Landkreis Regenwalde (niem.). [dostęp 2017-06-20].
  9. Piotr Skurzyński "Pomorze" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2007 s. 63 ISBN 978-83-7495-133-3

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Powiat gryficki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gryfickiego, Polska
Kościół pw. Najświętszej Maryi Panny w Natolewicach .jpg
Autor: Rakoski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowy kościół pw. Najświętszej Maryi Panny w Natolewicach. Stan na - lipiec 2018 r.
Płoty (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Płoty, Polska
SM Natolewice Kościół Niepokalanego Serca NMP 2019 (6).jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Natolewice, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, XVIII