Nawarra
| prowincja | |||||
 | |||||
| |||||
| Hymn: Himno de las Cortes | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Kod ISO 3166-2 | ES-NA | ||||
| Prezydent | |||||
| Powierzchnia | 10 391 km² | ||||
| Populacja (2002) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość | 63,63 os./km² | ||||
| Języki urzędowe | hiszpański, baskijski | ||||
| Liczba przedstawicieli w parlamencie | |||||
| Liczba senatorów | 5 | ||||
| Liczba posłów | 5 | ||||
Położenie na mapie Hiszpanii | |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Hiszpania | |||||
Nawarra (hiszp. Navarra, fr. Navarre, bask. Nafarroa) – kraina historyczna w zachodniej części Pirenejów na pograniczu Hiszpanii i Francji. Pod zwierzchnictwem Nawarry znajdowała się niegdyś również część francuskiego departamentu Pyrénées-Atlantiques, obecnie znana jako Dolna Nawarra (fr. Basse-Navarre).
Nawarra jako wspólnota autonomiczna Hiszpanii
Wspólnota autonomiczna Nawarry (hiszp. Comunidad Foral de Navarra, bask. Nafarroako Foru Erkidegoa), w całości będąca też Prowincją Nawarry (hiszp. Provincia de Navarra, bask. Nafarroako Probintzia) graniczy z prowincjami: Guipúzcoa, Álava (obie we wspólnocie Kraju Basków), Saragossą, Hueską (obie w Aragonii), La Rioja oraz z Francją.
Nawarra stanowi jedną z dwóch (obok Kraju Basków) wspólnot autonomicznych o statusie comunidad foral, tj. wspólnoty prawa lokalnego. Określenie to przysługuje jej w związku z faktem, że dawna autonomia prawna (stąd foral od fueros – zbiór praw lokalnych) nigdy nie została w tym regionie zniesiona. Nie dokonał tego gen. Franco, odwdzięczając się za poparcie Nawarry w wojnie domowej. Dzięki temu po uchwaleniu nowej konstytucji Hiszpanii w 1978 r. Nawarze przysługiwało prawo do ogłoszenia szerszej autonomii bez dodatkowych warunków, które musiała spełnić większość wspólnot autonomicznych. Istotnym uprawnieniem Nawarry jako wspólnoty prawa lokalnego jest negocjacja z rządem hiszpańskim tzw. umowy ekonomicznej (Convenio Económico), która określa udział obu stron w podatkach i wydatkach. Dodatkowo statut autonomiczny Nawarry jako jedyny nie nosi nazwy statutu, lecz Ustawy o udoskonaleniu prawa lokalnego (Ley de Amejoramiento del Fuero).
Powierzchnia wspólnoty wynosi 10 391 km². W 2020 r. ludność Nawarry wyniosła 661 197 osób (gęstość zaludnienia: 63,63 osoby/km²)[1]. Jedna trzecia tej liczby zamieszkuje stolicę prowincji, Pampelunę.
Od 6 sierpnia 2019 prezydentem Nawarry jest María Chivite, z Socjalistycznej Partii Nawarry, regionalnego odłamu Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej[2].
Historia
- od IX wieku samodzielne państwo
- w XI–XII wieku związana z Aragonią
- od XIII wieku pod wpływem Francji
- od 1512 roku południowa część Nawarry została włączona do Hiszpanii
- północna część Nawarry od XVI wieku w posiadaniu Burbonów, a później w unii personalnej z Francją
- w 1789 francuską część Nawarry przekształcono w departament Basses Pyrénées
Zobacz też
Przypisy
- ↑ INE, Población por comunidades y ciudades autónomas y sexo (2853)., ine.es, 2020 [dostęp 2021-12-01] (hiszp.).
- ↑ Miguel M. Ariztegi, María Chivite toma posesión de su cargo como presidenta de una Navarra “plural”, eldiario.es, 6 sierpnia 2019 [dostęp 2021-12-01] (hiszp.).
| Comarca |
|
|---|
| Baskonia Południowa (Hiszpania) | |
|---|---|
| Baskonia Północna (Francja) |
|
- Álava, Guipúzcoa i Vizcaya należą do jednej wspólnoty autonomicznej Hiszpanii pod nazwą Kraj Basków (Euskadi)
Media użyte na tej stronie
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Autor: SanchoPanzaXXI, Licencja: CC BY-SA 4.0
Version of Zazpiak insignia as it was composed by end of XIX century. From the Basque words ``zazpiak´´ meaning "the seven [territories]" and ``bat´´ meaning "one", translates as "the seven territories [make] one", refers to the seven historical Basque Country territories, a nationalist version of the Basque coat of arms which includes the arms of the seven territories of Basque Country. It was designed by Jean Jaugain in 1897 for the Congrès et Fêtes de la Tradition basque celebrated and features a design of traditional arms of six Basque territories, namely Araba, Gipuzkoa, Biscai (three that make the Basque Country autonomous community in Spain) and Navarre as well as the French department of the Pyrénées Atlantiques: Basse Navarre, Zuberoa and Lapurdi. One historical version, using ancient coats of arms, is available at the University of Nevada. The one despicted here shows Navarre COA in firts quartely.
(c) Daniele Schirmo aka Frankie688, CC BY-SA 2.5
Flag of the autonomous region of the Basque Country
- A white cross over a green saltire on a red field.
Spain in 910. Spain in 1037. Spain in 1150. Spain 1212-1492. Courtesy of the University of Texas Libraries, The University of Texas at Austin According to http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/history_europe.html this image is from: From The Historical Atlas by William R. Shepherd, 1911 edition
Autor: aherrero, Licencja: CC BY 2.0
Puente la Reina (Gares, cooficialmente en euskera) es una villa situada en la Comunidad Foral de Navarra (España), en la merindad de Pamplona, a 24 km de la capital de esta comunidad (Pamplona) y en la comarca de Valdizarbe. Esta villa es un punto muy importante en el camino de Santiago. La tradición dice que el nombre de Puente la Reina proviene del puente románico sobre el río Arga, que fue mandado construir en el siglo XI por una anónima reina de Navarra. Generalmente se hace referencia a que esta reina fue Doña Mayor, esposa de Sancho el Mayor o Doña Estefanía, mujer de García el de Nájera.
Flag of Navarre (Spain) Article 7.2. of the LORAFNA stipulates: “The flag of Navarre is red, with the coat of arms in the centre. Source: Symbols of Navarre - Gobierno de Navarra
Autor: Barasoaindarra, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The five merindades (counties) of the Higher Navarre: Pamplona (green), Sangüesa (red), Tudela (yellow), Olite (brown) and Estella (blue).
Autor: Mutxamel, subido por Rastrojo (D•ES) , Licencja: CC BY-SA 4.0
Map of Spain with Navarre highlighted.
.svg)