Nawie

Przypuszczalne wyobrażenie Welesa-Trzygłowa w dolnej partii tzw. Światowida ze Zbrucza

Nawie (majki, mawki, nawki) – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Także nazwa zaświatów, nad którymi pieczę sprawuje Weles (najprawdopodobniej tożsamych z Wyrajem podziemnym).

Nawie jako duch, dusza

Nawie, nawki, czasem zwane również lalkami^[1] – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Według niektórych uczonych (m.in. S. Urbańczyka) termin ten był ogólnym określeniem demonów wywodzących się z dusz tragicznie i przedwcześnie zmarłych, zbójców, czarowników, zamordowanych i topielców^[2]. Miały być wrogie i nieprzychylne ludziom, zazdroszcząc im życia^[2]. W folklorze bułgarskim występuje postać dwunastu nawii, wysysających krew z położnic, natomiast w ruskiej Powieści dorocznej nawie występują jako demoniczna personifikacja zarazy w Połocku w 1092 roku^[3]. Według przekazów folklorystycznych objawiały się najczęściej jako ptaki^[1].

Nawie jako zaświaty

Nazwa Nawia była również używana na określenie zaświatów, nad którymi sprawuje władzę Weles, odgrodzonych od świata żywych morzem lub rzeką, według niektórych przekazów położonych głęboko pod ziemią^[1]. Zgodnie z przekazami folkloru ruskiego Weles mieszkał w bagnie położonym w centrum Nawii, gdzie zasiadał na złotym tronie u stóp Drzewa Kosmicznego, dzierżąc miecz^[1]. Symbolicznie Nawia opisywana była jako wielka zielona równina – pastwisko, na które Weles wyprowadza dusze^[1]. Wejścia do Nawii strzegł Żmij^[1].

Etymologia

Etymologia nazwy wywodzi się z prasłowiańskiego *navь- oznaczającego „trup”, „nieboszczyk”^[3].

Zobacz też

• Wyraj
• Zaświaty
• Miawka

Przypisy