Ned Rorem

Ned Rorem
Data i miejsce urodzenia

23 października 1923
Richmond

Pochodzenie

amerykańskie

Data i miejsce śmierci

18 listopada 2022
Nowy Jork

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor

Strona internetowa

Ned Rorem (ur. 23 października 1923 w Richmond w stanie Indiana[1][2], zm. 18 listopada 2022 w Nowym Jorku[3]) – amerykański kompozytor.

Życiorys

W dzieciństwie uczył się gry na fortepianie u Margaret Bonds, następnie od 1938 roku był uczniem Leo Sowerby’ego w American Conservatory w Chicago[2]. Studiował na wydziale muzycznym Northwestern University (1940–1942), w Curtis Institute of Music w Filadelfii (1942–1943), na letnich kursach w Tanglewood u Aarona Coplanda (1946–1947) oraz w Juilliard School of Music w Nowym Jorku u Bernarda Wagenaara (1948)[1]. W 1944 roku pobierał prywatnie lekcje orkiestracji u Virgila Thomsona[2], pracował też jako jego sekretarz[4]. Od 1949 do 1951 roku przebywał w Maroku[2], następnie w latach 1951–1952 uczył się u Arthura Honeggera w École Normale de Musique w Paryżu[1][4]. Otrzymał stypendium Fulbrighta (1951) oraz stypendium Fundacji Pamięci Johna Simona Guggenheima (1957)[2]. W 1958 roku wrócił do Stanów Zjednoczonych[1].

W latach 1959–1960 był kompozytorem-rezydentem Uniwersytetu w Buffalo[1]. Od 1965 do 1967 roku wykładał na University of Utah[1][4]. Od 1980 do 1986 roku wykładowca Curtis Institute of Music[1][4]. Otrzymał nagrodę National Institute of Arts and Letters (1968), Nagrodę Pulitzera w dziedzinie muzyki za utwór Air Music (1976) oraz Nagrodę Grammy (1989)[1]. Doktor honoris causa Northwestern University (1977)[1].

Twórczość

Twórczość Rorema należy do zachowawczego nurtu w muzyce amerykańskiej[1]. Kompozytor posługiwał się tonalnym materiałem dźwiękowym, sięgając jednak niekiedy po bardziej współczesne techniki takie jako politonalność czy zmodyfikowana technika dodekafoniczna[1]. Ważną część jego twórczości zajmują formy wokalne, skomponował ponad 400 pieśni, cechujących się prostotą, bez sentymentalizmu i patosu[1]. Virgil Thomson porównał postawę twórczą Rorema do tej reprezentowanej przez Francisa Poulenca[1].

Wydał swoje dzienniki z lat 1951–1956 pt. The Paris Diary of Ned Rorem (1966), był też autorem książek Critical Affairs, A Composer’s Journal (1970), Setting the Tone (1983) i Wings of Friendship (2005)[4].

Ważniejsze kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • 3 symfonie (I 1950, II 1956, III 1958)
  • Overture for G.I.’s (1944)
  • Overture (1949)
  • Design (1953)
  • Eagles (1958)
  • Pilgrims na orkiestrę smyczkową (1958)
  • Ideas (1961)
  • Lions (1963)
  • Air Music (1974)
  • Assembly and Fall (1975)
  • Sunday Morning (1977)
  • Symfonia na orkiestrę smyczkową (1985)
  • Frolic (1986)
  • Fantasy and Polka (1988)
  • A Quaker Reader (1988)
  • Triptych na orkiestrę kameralną (1992)
  • 4 koncert fortepianowe (I 1948, II 1950, III 1969, IV na lewą rękę 1991)
  • Koncert skrzypcowy (1985)
  • Koncert organowy (1985)
  • Koncert na rożek angielski (1993)
  • Koncert podwójny na skrzypce i wiolonczelę (1998)
  • Water Music na klarnet, skrzypce i orkiestrę (1966)
  • Remembering Tommy na wiolonczelę, fortepian i orkiestrę (1979)

Utwory kameralne

  • 4 kwartety smyczkowe (I 1947, II 1950, III 1991, IV 1995)
  • Concertino da camera na klawesyn i 7 instrumentów (1947)
  • Mountain Song na flet i fortepian (1949)
  • 3 Slow Pieces na wiolonczelę i fortepian (1950, 1959, 1970)
  • Trio na flet, wiolonczelę i fortepian (1960)
  • Lovers na obój, wiolonczelę, perkusję i klawesyn (1964)
  • Day Music na skrzypce i fortepian (1971)
  • Night Music na skrzypce i fortepian (1972)
  • Solemn Prelude na instrumenty dęte (1973)
  • Book of Hours na flet i harfę (1975)
  • Sky Music na harfę (1976)
  • Romeo and Juliet na flet i gitarę (1977)
  • After Reading Shakespeare na harfę (1980)
  • Suita na gitarę (1980)
  • Winter Pages na klarnet, fagot, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1981)
  • Dances na wiolonczelę i fortepian (1983)
  • Picnic on the Marne na saksofon altowy i fortepian (1984)
  • The End of Summer, Remembrance of Things Past na klarnet, skrzypce i fortepian (1985)
  • Scenes from Childhood na obój, róg, fortepian i kwartet smyczkowy (1985)
  • Trio na klarnet, fagot i fortepian (1985)
  • Bright Music na flet, 2 skrzypiec, wiolonczelę i fortepian (1987)
  • Diversions na kwintet dęty blaszany (1989)
  • Spring Music na trio fortepianowe (1990)
  • An Oboe Book na obój i fortepian (1999)

Utwory fortepianowe

  • Sonata na fortepian na 4 ręce (1943)
  • 3 sonaty fortepianowe (1948, 1949, 1954)
  • Quiet Afternoon (1948)
  • Toccata (1948)
  • Barcarolles (1949)
  • Suita na 2 fortepiany (1949)
  • Sicilienne na 2 fortepiany (1950)
  • Burlesque (1955)
  • Slow Waltz (1958)
  • 8 Etudes (1975)
  • Song and Dance (1986)
  • For Shirley na fortepian na 4 ręce (1989)

Utwory organowe

  • Fantasy and Toccata (1946)
  • Pastorale (1950)
  • A Quaker Reader (1976)
  • Views from the Oldest House (1981)
  • Organ Books I–III (1989)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • The 70th Psalm na chór i zespół dęty (1943)
  • The Long Home na chór i orkiestrę (1946)
  • Mourning Scene from Samuel na głos i kwartet smyczkowy (1947)
  • A Sermon on Miracles na głos, chór i smyczki (1947)
  • 6 Irish Poems na głos i orkiestrę (1950)
  • The Poet’s Requiem na sopran, chór i orkiestrę (1955)
  • Miracles of Christmas na chór i organy lub orkiestrę (1959)
  • King Midas na głosy i orkiestrę (1961)
  • 2 Psalms and a Proverb na chór i 5 instrumentów smyczkowych (1962)
  • Lift Up Your Heads (The Ascension) na chór, zespół dęty i kotły (1963)
  • Laudemus Tempus Actum na chór i orkiestrę lub fortepian (1964)
  • Letters from Paris na chór i małą orkiestrę (1966)
  • Prosper for the Votive Mass of the Holy Spirit na chór i organy (1966)
  • Sun na sopran i orkiestrę (1966)
  • Praises for the Nativity na 4 solistów, chór i organy (1970)
  • Ariel na sopran, klarnet i fortepian (1971)
  • Little Prayers na sopran, baryton, chór i orkiestrę (1973)
  • Missa Brevis na 4 solistów i chór (1973)
  • Serenade on 5 English Poems na głos, skrzypce, altówkę i fortepian (1975)
  • The Santa Fe Songs na głos średni, skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1980)
  • After Long Silence na głos, obój i orkiestrę smyczkową (1982)
  • A Whitman Cantata na chór męski, 12 instrumentów dętych i kotły (1983)
  • An American Oratorio na tenora, chór i orkiestrę (1984)
  • Pilgrim Strangers na 6 głosów męskich (1984)
  • Homer na chór i 8 instrumentów (1986)
  • The Death of Moses na chór i organy (1987)
  • The Schuyler Songs na chór i orkiestrę (1987)
  • Te Deum na chór, 2 trąbki, 2 puzony i organy (1987)
  • Goodbye My Fancy na alt, baryton, chór i orkiestrę (1988)
  • The Auden Poems na głos, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1989)
  • Swords and Plowshares na 4 solistów i orkiestrę (1990)
  • Songs of Sadness na głos, gitarę, wiolonczelę i klarnet (1994)
  • Present Laughter na chór, 4 instrumenty dęte i fortepian (1995)
  • Evidence of Things Not Seen na 4 głosy i fortepian (1996)

Opery

  • Cain and Abel (1946)
  • A Childhood Miracle (1952, wyst. Nowy Jork 1955)
  • The Robbers (1956, wyst. Nowy Jork 1958)
  • Miss Julie (1965, wyst. Nowy Jork 1965; wersja zrewid. 1978, wyst. Nowy Jork 1979)
  • 3 Sisters Who Are Not Sisters (1968, wyst. Filadelfia 1971)
  • Bertha (1968, wyst. Nowy Jork 1973)
  • cykl 5 krótkich oper Fables (1970, wyst. Martin 1971)
  • Hearing (1976, wyst. Nowy Jork 1977)

Balety

  • Lost in Fear (1945)
  • Death of the Black Knight (1948)
  • Ballet for Jerry (1951)
  • Melos (1951)
  • Dorian Gray (1952)
  • Early Voyagers (1959)
  • Excursions (1965)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 456–457. ISBN 978-83-224-0837-7.
  2. ↑ a b c d e f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3047–3048. ISBN 0-02-865530-3.
  3. ↑ Tim Page, Ned Rorem, Pulitzer-winning composer and noted diarist, dies at 99, „The Washington Post”, 18 listopada 2022, ISSN 0190-8286 [dostęp 2022-11-18] (ang.).
  4. ↑ a b c d e The Oxford Dictionary of Music. Oxford: Oxford University Press, 2013, s. 716. ISBN 978-0-19-957854-2.