Neeme Järvi

Neeme Järvi

Neeme Järvi podczas XXV Estońskiego Festiwalu Pieśni (Laulupidu) w Tallinnie (2009)
Data i miejsce urodzenia	7 czerwca 1937 Tallinn
Pochodzenie	estońskie
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent
Wydawnictwo	Deutsche Grammophon, Chandos, BIS, Orfeo, EMI BMG
Odznaczenia
Strona internetowa

Neeme Järvi (ur. 7 czerwca 1937 w Tallinnie)^[1] – amerykański dyrygent pochodzenia estońskiego.

Życiorys

W latach 1955–1960 studiował dyrygenturę w Konserwatorium Petersburskim pod kierunkiem Jewgienija Mrawinskiego i Nikołaja Rabinowicza^[1][2]. W latach 1960–1980 był dyrektorem muzycznym Estońskiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej i równocześnie Opery w Tallinie (1966–1979). Utworzył tam również orkiestrę kameralną^[1][3]. Dyrygował operą i baletem w Moskwie i Leningradzie, a po zdobyciu w 1971 pierwszej nagrody w konkursie dyrygenckim Accademia di S Cecilia zaczął występować w innych krajach Europy, Kanadzie, Meksyku i Japonii^[1].

Kariera

W 1979 odbył tournee po USA, debiutując w Metropolitan Opera spektaklem Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego i dyrygując czołowymi amerykańskimi orkiestrami, takimi jak Filharmonią Nowojorską, Orkiestrą Filadelfijską, Bostońską Orkiestrą Symfoniczną i innymi^[1][3].

W 1980 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, siedem lat później otrzymał amerykańskie obywatelstwo^[1].

W latach 1981–1984 był pierwszym dyrygentem gościnnym City of Birmingham Symphony Orchestra, w 1982 pierwszym dyrygentem Gothenburg Symphony Orchestra, a w latach 1984–1988 pierwszym dyrygentem Scottish National Orchestra w Glasgow^[1][2]. W 1990 został mianowany dyrektorem muzycznym Detroit Symphony Orchestra, stanowisko to piastował do 2005. W latach 2005–2009 był pierwszym dyrygentem i dyrektorem muzycznym New Jersey Symphony Orchestra^[1][3], a następnie dyrektorem muzycznym Residentie Orchestra of The Hague i Orchestre de la Suisse Romande^[3].

Nagrania

Järvi jest jednym z najczęściej nagrywanych dyrygentów na świecie^[1]. W swoim dorobku ma ponad 400 płyt nagranych dla wytwórni Deutsche Grammophon, Chandos, BIS, Orfeo, EMI, BMG^[1][3][4]. Najbardziej znaczące są cykle dzieł orkiestrowych Prokofjewa, Szostakowicza, Richarda Straussa, Mahlera, Dvořáka, Głazunowa, Griega, Sibeliusa, Nielsena i Brahmsa^[1][4]. Promuje też mniej znanych kompozytorów, takich jak Wilhelm Stenhammar, Hugo Alfvén, Niels Wilhelm Gade, Franz Berwald, Johan Svendsen, Johan Halvorsen oraz kompozytorów z jego rodzinnej Estonii, m.in. Rudolfa Tobiasa, Artura Kappa, Eduarda Tubina i Arvo Pärta^[1][4]. Mimo późnego wieku wciąż jest aktywny zawodowo. W samym tylko 2016 nagrał aż siedem nowych płyt, w tym kontynuację cyklu symfonicznego poświęconego szwedzkiemu kompozytorowi Kurtowi Atterbergowi, nagranego z Gothenburg Symphony Orchestra^[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

Järvi został uhonorowany wieloma międzynarodowym nagrodami, wyróżnieniami. Jest doktorem honoris causa kilku uczelni, w tym Estońskiej Akademii Muzyki i Teatru, Wayne State University, University of Michigan, University of Aberdeen i szwedzkiej Królewskiej Akademii Muzycznej. Został także odznaczony przez prezydenta Estonii Lennarta Meriego Orderem Herbu Państwowego III Klasy, a także otrzymał tytuł Komandora Orderu Gwiazdy Polarnej od króla Karola XVI Gustawa^[1][4].

Rodzina

Neeme Järvi jest ojcem dyrygentów Paavo Järviego i Kristjana Järviego oraz flecistki Maariki Järvi^[3][2].

Przypisy

Bibliografia

• José Bowen: Järvi, Neeme. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. J. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Neeme Järvi w AllMusic (ang.) (ang.)
• Dyskografia Neeme Järvi w MusicBrainz (ang.) (ang.)
• Neeme Järvi w bazie Discogs.com (ang.) (ang.)
• Oficjalna strona Neeme Järvi (ang. • est.)