Nefelin

Nefelin

Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	glinokrzemian sodu i potasu (KNa3(AlSiO4)4)
Twardość w skali Mohsa	6 - 6,5
Przełam	muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Układ krystalograficzny	heksagonalny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość minerału	2,56 - 2,66 g/cm3 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwny, różne barwy
Rysa	biała
Połysk	szklisty, tłusty

Nefelin – minerał z grupy krzemianów szkieletowych, jest skaleniowcem. Jest dość pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. nephele = chmura, mgła (R.J. Hauy - 1800 r.) - wchodząc w reakcję z kwasami powoduje ich mętnienie.

Charakterystyka

Właściwości

Wykształca kryształy słupkowe, tabliczkowe. Tworzy skupienia zbite, ziarniste oraz występuje w formie nieforemnych ziaren. Jest kruchy, przezroczysty, rozkłada się w kwasie solnym, tworząc żel krzemionkowy.

Występowanie

Występuje w skałach ubogich w krzemionkę; w magmowych skałach alkalicznych (np. sjenitach nefelinowych, fonolitach, bazaltach i lawach zasadowych), w których występuje ze skaleniami potasowymi, augitem, leucytem, sodalitem, oliwinem, apatytem, magnetytem.

Miejsca występowania

• Rosja - Półwysep Kola, Ural
• Kanada - Ontario
• Niemcy - kryształy znaleziono nad jeziorem Laacher w Górach Eifel, w Badenii i Saksonii
• Włochy - Monte Somma koło Wezuwiusza.

Złoża o znaczeniu gospodarczym znajdują się w Norwegii, na Grenlandii.

W Polsce

spotykany w okolicy Bogatyni koło Turoszowa oraz w cieszynitach okolic Cieszyna, Bielska, Żywca. Występuje też w lawach bazaltoidowych (nefeliny) na terenie Dolnego Śląska.

Zastosowanie

• używany w przemyśle szklarskim,
• ceramicznym (jako topnik),
• gumowym,
• tekstylnym,
• naftowym,
• ma znaczenie naukowe oraz stanowi poszukiwany kamień kolekcjonerski,
• znacznie rzadziej służy jako kamień ozdobny,
• w jubilerstwie mają zastosowanie najładniejsze okazy (znajdowane w druzach wśród skał magmowych). Bywa szlifowany fasetkowo lub kaboszonowo. Czasami kryształy wykazują efekt kociego oka. Ładnie wykształcone kryształy rzadko przekraczają 1 cm. Najładniejsze pochodzą z Monte Somma we Włoszech.

Bibliografia

• W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski, Wyd. „Antykwa” - 1998 r.
• J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów, Videograf II Sp. z o. o - 2003 r.
• Guillermo Gold Gormaz, Jordi Jubany Casanovas: Atlas mineralogii. Barbara Zapolska (tłum. z hiszp.). Warszawa: Wiedza i Życie, 1992. ISBN 83-85231-10-2.

Linki zewnętrzne

• nefelin na stronie webmineral.com (ang.)
• nefelin na stronie mindat.org (ang.)