Nehemiah Persoff

Nehemiah Persoff

Nehemiah Persoff (1960)
Data i miejsce urodzenia	2 sierpnia 1919 Jerozolima
Data i miejsce śmierci	5 kwietnia 2022 San Luis Obispo
Zawód	aktor
Współmałżonek	Norma Newton Coon (1945–?; rozwód) Thia Persoff (1951–2021 jej śmierć)
Lata aktywności	1948–1999

Nehemiah Persoff (ur. 2 sierpnia 1919 w Jerozolimie, zm. 5 kwietnia 2022 w San Luis Obispo^[1]) – amerykański aktor teatralny, filmowy i telewizyjny pochodzenia żydowskiego. W ciągu blisko 50 lat pracy zawodowej zagrał około 50 ról drugoplanowych w filmach fabularnych; pojawił się także gościnnie w kilkudziesięciu serialach telewizyjnych.

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Jerozolimie^[2], w rodzinie żydowskiej^[3] jako syn Puah (z domu Holman) i Samuela Persoffa, jubilera^[4]. W 1929 wyemigrował wraz z rodziną do Stanów Zjednoczonych^[5]. W czasie II wojny światowej służył w amerykańskiej armii; po opuszczeniu wojska pracował jako elektryk w nowojorskim metrze.

Kariera

W 1947 został przyjęty do Actors Studio w klasie Elii Kazana z Jamesem Whitmore i Julie Harris, a także zadebiutował na Broadwayu jako Andrea w spektaklu Bertolta Brechta Galileo. Już rok później pojawił się w maleńkim epizodzie w filmie noir Nagie miasto (1948) w reżyserii Jules’a Dassina. Wystąpił na Broadwayu w Ryszardzie III (1949) jako sir James Tyrrell, Montserrat (1949) Lillian Hellman jako Antoñanzas^[6], Piotruś Pan (1950) J.M. Barriego jako Cecco i Król Lear (1950) jako Książę Kornwalii^[6].

Jego aktorska kariera rozwinęła się na dobre w latach 50. Pierwsze ważne role stworzył w 1956 w filmach: Tym cięższy ich upadek, gdzie grał u boku Humphreya Bogarta i Roda Steigera, oraz Niewłaściwy człowiek w reżyserii Alfreda Hitchcocka, z Henrym Fondą w roli głównej. Niewielką, ale pamiętną i charakterystyczną postać gangstera zwanego „Mały Bonaparte” stworzył w legendarnej komedii Billy’ego Wildera Pół żartem, pół serio (1959)^[7].

W latach 60. XX w. pojawił się m.in. u boku Johna Wayne’a w westernie W kraju Komanczów (1961), który był ostatnim filmem wyreżyserowanym przez Michaela Curtiza, oraz w zrealizowanym z rozmachem przez George’a Stevensa epickim filmie biblijnym o życiu Jezusa Chrystusa pt. Opowieść wszech czasów (1965). Pod koniec lat 80. wystąpił w popularnej komedii Bliźniacy (1988) z Arnoldem Schwarzeneggerem i Dannym DeVitem w rolach głównych oraz w głośnym i kontrowersyjnym filmie Martina Scorsesego Ostatnie kuszenie Chrystusa (1988)^[8].

W latach 80. zaczął ograniczać swoje aktorskie występy, poświęcając się drugiej ze swoich pasji – malarstwu. Po raz ostatni pojawił się na ekranie w 1999.

Życie prywatne

5 grudnia 1945 poślubił Normę Newton Coon. Jednak doszło do rozwodu. 22 sierpnia 1951 ożenił się z Thią Persov, która zmarła w 2021^[9]. Mieli czworo dzieci. Mieszkali w miasteczku Cambria w stanie Kalifornia.

Filmografia

Role filmowe:

• Na nabrzeżach (1954) jako taksówkarz
• Tym cięższy ich upadek (1956) jako Leo
• Niewłaściwy człowiek (1956) jako Gene Conforti
• Mężczyźni na wojnie (1957) jako sierżant Nate Lewis
• Tama na Pacyfiku (1957) jako Albert
• Złoczyńcy (1958) jako Vincente
• Dzień wyjętych spod prawa (1959) jako Dan
• Al Capone (1959) jako Johnny Torrio
• Zielone domostwa (1959) jako Don Panta
• Pół żartem, pół serio (1959) jako „Mały Bonaparte”
• W kraju Komanczów (1961) jako Graile
• Opowieść wszech czasów (1965) jako Szemajasz
• Dzień puszczyka (1968) jako Pizzuco
• Władza (1968) jako prof. Carl Melnicker
• Przeklęty rejs (1976) jako pan Hauser
• Sadat (1983) jako Leonid Breżniew
• Yentl (1983) jako rabin Mendel, ojciec Yentl
• Amerykańska opowieść (1986) – tata Myszkiewicz (głos)
• Ostatnie kuszenie Chrystusa (1988) jako rabin
• Bliźniacy (1988) jako prof. Mitchell Traven
• Amerykańska opowieść. Fievel jedzie na Zachód (1991) – tata Myszkiewicz (głos)
• Amerykańska opowieść. Skarb Wyspy Manhattan (1998) – tata Myszkiewicz (głos)
• Amerykańska opowieść. Tajemnica potwora z Manhattanu (1999) – tata Myszkiewicz (głos)

Gościnne występy w serialach TV:

• Strefa mroku (1959–1964) jako Carl Lanser (1959)
• Alfred Hitchcock przedstawia (1955–1965) jako Ralph Collins (1957)/Jeff Jensen (1960)
• Nietykalni (1959–1963) jako Johnny Fortunato/Waxey Gordon/Jake Guzik/Mr. Jaeger
• Prawo Burke’a (1963–1966) jako Jason Flonder/Wilhelm Kasimer/Albert Indigo „Mr. I”
• Wyspa Giligana (1964–1967) jako Rodriguez (1965)
• Tarzan (1966–1968) jako Chembe Kunji (1968)
• Gunsmoke (1955–1975) – różne role
• Hawaii Five-O (1968–1980) – różne role
• Adam-12 (1968–1975) jako Angelo Covelli (1972)
• Ulice San Francisco (1972–1977) jako „Papa” Kampacalas (1972)
• Columbo jako Jesse Jerome w odc. pt. Iluzjonista (1976)
• Sierżant Anderson (1974–1978) jako Como (1977)
• Quincy (1976–1983) jako Matt Dorsey (1977)
• Aniołki Charliego (1976–1981) jako Anton Metzger (1977)
• Battlestar Galactica (1978–1979) jako lider Wschodniego Sojuszu
• Domek na prerii (1974–1983) jako Olaf Lundstrom (1978)
• Wyspa fantazji (1978–1984) jako Horst Von Stern (1978)/Andreas (1980)
• Magnum (1980–1988) jako rabin Asher Solomon (1985)
• Autostrada do nieba (1984–1989) jako wicepremier Karpovich (1986)
• MacGyver (1985–1992) jako Sam Bolinski (1989)
• Napisała: Morderstwo (1984–1996) jako Constantin Stavros (1990)
• Star Trek: Następne pokolenie (1987–1994) jako Toff (1990)
• Prawnicy z Miasta Aniołów (1986–1994) jako rabin Isadore Glickman (1990)
• Doogie Howser, lekarz medycyny (1989–1993) jako Max Wernick (1992)
• Prawo i porządek (1990–2010) jako David Steinmetz (1993)
• Szpital Dobrej Nadziei (1994–2000) jako rabin Ben Taubler (1995)

Bibliografia

• Nehemiah Persoff. T. 24: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., marzec 2010, s. 21. ISBN 978-83-252-0764-9.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Nehemiah Persoff w bazie IMDb (ang.)
• Nehemiah Persoff w bazie Filmweb
• Nehemiah Persoff w bazie Notable Names Database (ang.)
• Nehemiah Persoff w bazie Internet Broadway Database (ang.)
• Nehemiah Persoff w bazie Discogs.com (ang.)