Nemegtozaury

Nemegtozaury
Nemegtosauridae
Upchurch, 1995
Ilustracja
Głowa nemegtozaura
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

(bez rangi)archozaury
(bez rangi)Ornithodira
Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

zauropodomorfy

Infrarząd

zauropody

(bez rangi)Titanosauria
Rodzina

nemegtozaury

Nemegtozaury (Nemegtosauridae) – rodzina zauropodów z grupy tytanozaurów (Titanosauria). Została nazwana w 1995 roku przez Paula Upchurcha, który zaliczył ją do grupy diplodokokształtnych (Diplodocoidea)[1], co było zgodne z interpretacją Nowińskiego, który zaklasyfikował Nemegtosaurus mongoliensis, gatunek typowy rodziny, do grupy Dicraeosaurinae[2] (=Dicraeosauridae), obecnie uznawanej za blisko spokrewnioną z Diplodocidae. Również w swoich późniejszych publikacjach Upchurch włączał Nemegtosauridae do Diplodocoidea[3][4], jednak według analiz innych autorów grupa ta należała nie do Diplodocoidea, lecz Titanosauria[5][6][7][8]. W 2004 roku Upchurch, Barrett i Peter Dodson przedstawili definicję filogenetyczną Nemegtosauridae, zgodnie z którą do tej grupy należałyby wszystkie zauropody bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z diplodokiem. Według ich analizy – podobnie jak w przypadku wcześniejszych analiz Upchurcha – nemegtozaury należały do Diplodocoidea[9], jednak w przypadku ich przynależności do Titanosauria Nemegtosauridae w rozumieniu Upchurcha i in. byłyby młodszym synonimem nazwy Macronaria[8]. W 2004 roku Apesteguía i w 2005 niezależnie od niego Wilson przedstawili odmienną definicję, uwzględniającą przynależność nemegtozaurów do Titanosauria – według niej klad Nemegtosauridae obejmowałby wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z saltazaurem[10][8]. Zgodnie z analizami filogenetycznymi przeprowadzonymi przez Curry Rogers i Forster[6] oraz Wilsona[7] do tak definiowanych Nemegtosauridae należałyby rodzaje Nemegtosaurus, Rapetosaurus i Quaesitosaurus[8], a według analizy Zahera i in. – również Tapuiasaurus, który jest bliżej spokrewniony z rapetozaurem niż z nemegtozaurem. Autorzy nie uwzględnili w analizie rodzaju Quaesitosaurus[11].

Czaszka znanych nemegtozaurów cechowała się wydłużonym rostrum z prostymi kośćmi przedszczękowymi, cylindrycznymi zębami ciągnącymi się do wysokości okna poprzedzającego okno przedoczodołowe, nachylonymi ku przodowi kośćmi kwadratowymi i nozdrzami zewnętrznymi cofniętymi do poziomu oczodołów. Tego typu wydłużona czaszka niezależnie powstała również u przedstawicieli grupy Diplodocidae. Nemegtosauridae są znane w zapisie kopalnym od aptu do mastrychtu[11].

Przypisy

  1. Paul Upchurch. The evolutionary history of sauropod dinosaurs. „Philosophical Transactions of the Royal Society B”. 349 (1330), s. 365–390, 1995. DOI: 10.1098/rstb.1995.0125. (ang.). 
  2. Aleksander Nowiński. Nemegtosaurus mongoliensis n. gen., n. sp. (Sauropoda) from the Uppermost Cretaceous of Mongolia. „Palaeontologia Polonica”. 25, s. 57–81, 1971. (ang.). 
  3. Paul Upchurch. The phylogenetic relationships of sauropod dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 124 (1), s. 43–103, 1998. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1998.tb00569.x. (ang.). 
  4. Paul Upchurch. The phylogenetic relationships of the Nemegtosauridae (Saurischia, Sauropoda). „Journal of Vertebrate Paleontology”. 19 (1), s. 106–125, 1999. DOI: 10.1080/02724634.1999.10011127. (ang.). 
  5. Jeffrey A. Wilson, Paul C. Sereno. Early evolution and higher-level phylogeny of sauropod dinosaurs. „Society of Vertebrate Paleontology Memoir”. 5, s. 1–68, 1998. DOI: 10.1080/02724634.1998.10011115. (ang.). 
  6. a b Kristina Curry Rogers, Catherine A. Forster. The last of the dinosaur titans: a new sauropod from Madagascar. „Nature”. 412, s. 530–534, 2001. DOI: 10.1038/35087566. (ang.). 
  7. a b Jeffrey A. Wilson. Sauropod dinosaur phylogeny: critique and cladistic analysis. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 136 (2), s. 215–275, 2002. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2002.00029.x. (ang.). 
  8. a b c d Jeffrey A. Wilson. Redescription of the Mongolian sauropod Nemegtosaurus mongoliensis Nowinski (Dinosauria: Saurischia) and comments on Late Cretaceous sauropod diversity. „Journal of Systematic Palaeontology”. 3 (3), s. 283–318, 2005. DOI: 10.1017/S1477201905001628. (ang.). 
  9. Paul Upchurch, Paul M. Barrett, Peter Dodson: Sauropoda. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 259–322. ISBN 0-520-24209-2.
  10. Sebastián Apesteguía. Bonitasaura salgadoi gen. et sp. nov.: a beaked sauropod from the Late Cretaceous of Patagonia. „Naturwissenschaften”. 91 (10), s. 493–497, 2004. DOI: 10.1007/s00114-004-0560-6. (ang.). 
  11. a b Hussam Zaher, Diego Pol, Alberto B. Carvalho, Paulo M. Nascimento, Claudio Riccomini, Peter Larson, Rubén Juarez-Valieri, Ricardo Pires-Domingues, Nelson Jorge da Silva jr, Diógenes de Almeida Campos. A complete skull of an Early Cretaceous sauropod and the evolution of advanced titanosaurians. „PLoS ONE”. 6 (2): e16663, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0016663. (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Spinosaurus BW2.png
Autor: , Licencja: CC BY 2.5
Spinosaurus aegyptiacus, a spinosaurid from the Middle Cretaceous of Egypt
Barapasaurus1.jpg
Autor: Ghedo, Licencja: CC BY 2.5
Barapasaurus tagorei, an early sauropod
Nemegtosaurus DB.jpg
Nemegtosaurus mongoliensis.