Neon (reklama)

Neon wykonany ze szkła przezroczystego, proszkowanego luminoforem świecącym na biało, jako gaz wewnątrz rury użyto mieszaninę neonu, argonu i rtęci

Neon – popularna nazwa lamp wyładowczych opracowanych w 1910 roku przez Francuza Georges’a Claude, zaraz po wynalezieniu przezeń zasady funkcjonowania lamp neonowych, w zastosowaniu do reklam zewnętrznych. Jest rozwinięciem rurki Geisslera.

Szczytowy okres wykorzystania neonów w reklamach zewnętrznych w Polsce przypadł na lata 60. i 70. XX wieku^[1]. W Polsce zmierzch techniki neonowej nastąpił wraz z załamaniem gospodarczym w latach 80., a następnie z wolnością gospodarczą i rozwojem innych technik reklamy zewnętrznej^[1].

Kolory świecenia neonu zależą od:

• składu gazu wewnątrz rury
• koloru szkła (barwionego w masie lub czasem po prostu malowanego)
• zastosowania odpowiedniego luminoforu

Luminofor w postaci proszku pokrywającego wnętrze szklanej rury stosuje się najczęściej w przypadku rurek wypełnionych mieszanką neonu, argonu i rtęci. Taka mieszanina gazów zjonizowana wysokim napięciem emituje promieniowanie UV, które wywołuje świecenie luminoforu w wąskim zakresie pasma widzialnego, co obserwowane jest jako „światło barwne”. Luminofory można łączyć, są też luminofory świecące na biało.

Neony występują w kilku rodzajach:

• Najprostszym i najtańszym z nich jest szkło transparentne wypełnione neonem. Rurki takie po zgaszeniu są przezroczyste, natomiast aktywne intensywnie świecą na czerwono^[1].
• Drugim rodzajem neonów są transparentne rurki pokryte od wewnątrz luminoforem, wypełnione mieszanką gazów (z dodatkiem rtęci), których głównym składnikiem jest argon. Takie neony mają bardzo intensywne światło i występują w szerokiej gamie barw (również odcienie pastelowe). Po wyłączeniu neonu rurka ma biały kolor.
• Najbardziej estetycznym i zarazem najdroższym rodzajem neonu są rurki barwione w masie. Oprócz wyżej wspomnianego luminoforu, który zwiększa jaskrawość świecenia i modyfikuje jego kolor, rurki te zachowują barwę również po zgaszeniu neonu. Ten rodzaj szkła doskonale nadaje się do zewnętrznych aplikacji – wszędzie tam, gdzie neon będzie dobrze widoczny^[1].

W 2012 roku w Warszawie powstało prywatne Muzeum Neonów^[2].

Kolory świecenia w zależności od składu gazu wewnątrz rury

Teoretycznie można zastosować wiele różnych gazów (lub ich mieszanin), wymienionych poniżej, jednak współcześnie w praktyce komercyjnej stosuje się niemal wyłącznie: neon, argon oraz rtęć^[1]. Stosowanie helu, kryptonu i ksenonu zarzucono z uwagi na wysoki koszt oraz wymagane wysokie napięcie zapłonu^[1]. Bogactwo kolorów uzyskuje się stosując barwne luminofory. Jedynie barwa żółta możliwa była do uzyskania tylko przez zastosowanie barwionego szkła, co jednak było kosztowne^[1].

• neon: pomarańczowo-czerwony (z rtęcią w żółtozielonej rurze: zielony)
• argon: fioletowy (z dodatkiem rtęci świeci bardziej intensywnie i na niebiesko)
• hel: biało-różowawy
• hel w żółtej rurze: żółty
• krypton: biały
• ksenon: niebiesko-fioletowy

• 

  (c) Pslawinski, CC BY-SA 2.5

  Neon często stosowany

• 

  (c) Pslawinski, CC BY-SA 2.5

  Argon

• 

  (c) Pslawinski, CC BY-SA 2.5

  Hel

• 

  (c) Pslawinski, CC BY-SA 2.5

  Krypton

• 

  (c) Pslawinski, CC BY-SA 2.5

  Ksenon

Prócz gazów szlachetnych teoretycznie można zastosować również:

• azot: żółto-różowy
• dwutlenek węgla: błękitno-biały

Galeria

• 

  Globus Orbisu w Warszawie, neon jako rzeźba

• 

  Herb Gdyni jako neon

• 

  Neon charakterystycznego loga Społem w Warszawie

• 

  Słynny neon nad wejściem wrocławskiego zoo

• 

  Galeria historycznych neonów we Wrocławiu

• 

  Kobieta dzierżąca neon w Wiedniu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona hobbystyczna poświęcona neonom Białegostoku
• Strona hobbystyczna o neonach Poznania i Wielkopolski. wielkopolskie-neony.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)].
• Fotoblog ze zdjęciami neonów Poznania (i nie tylko Poznania) i ich historii