Nerecznica Villara

Nerecznica Villara
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadatelomowe
Gromadanaczyniowe
Klasapaprocie
Podklasapaprotkowe
Rządpaprotkowce
Rodzinanerecznicowate
Rodzajnerecznica
Gatuneknerecznica Villara
Nazwa systematyczna
Dryopteris villarii (Bellardi) Woyn. ex Schinz & Thell.
Vierteljahrsschr. Naturf. Ges. Zürich 60: 339 (1915)[3]

Nerecznica Villara (Dryopteris villarii (Bellardi) Woyn. ex Schinz & Thell.) – gatunek rośliny należący do rodziny nerecznicowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w górach środkowej i południowej Europy (Alpy, Jura, Apeniny, Góry Dynarskie)[4]. W Polsce znajdowało się jedno tylko i jedyne w całych Karpatach oderwane stanowisko, oddalone o ponad 500 km od głównego zasięgu. Znajdowało się w Tatrach, w Wielkiej Świstówce, na wysokości 1360 m n.p.m.[4] Zostało odkryte w 1986 r. przez Halinę Piękoś-Mirkową i Zbigniewa Mirka. W 1997 r. stanowisko uległo zniszczeniu[5].

Morfologia

Grzbietowa strona liścia; widoczne ogruczolenie
Brzuszna strona liścia z sori
Pokrój
Paproć do 50 cm wysokości.
Liście
Ogonek krótszy od blaszki, ogruczolony. Blaszka wąskolancetowata, 2-3 krotnie pierzasta, matowa, szarozielona, gęsto pokryta żółtawymi włoskami gruczołowatymi[4].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Gatunek wysokogórski (oreofit). Występuje na wapiennych piargach. Zarodnie dojrzewają w sierpniu i wrześniu. Liczba chromosomów 2n=82[4].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w grupie gatunków wymarłych i zaginionych na stanowiskach naturalnych (kategoria zagrożenia EW)[6]. W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię REW (wymarły w stanie dzikim na obszarze Polski)[7]. Znajduje się także w Polskiej czerwonej księdze roślin w kategorii EW[8].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b Dryopteris villarii (Bellardi) Woyn. ex Schinz & Thell.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-03].
  4. a b c d Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  5. Anna Pacyna: Profesor dr hab. Halina Piękoś-Mirkowa. botany.pl. [dostęp 2019-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-14)].
  6. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  7. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
  8. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

Media użyte na tej stronie

Dryopteris villarii.JPG
Autor: Thomas Mathis, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dryopteris villarii Scht. et Th., Schynige Platte, Kanton Bern, Schweiz