Nereus (mitologia)

Nereus
Νηρεύς
bóg morski, wróżbita
Ilustracja
Herakles i Nereus (lub Acheloos), malowidło na attyckim lekycie czarnofigurowym, VI wiek p.n.e., Luwr, Paryż
Inne imionaNereusz
Występowaniemitologia grecka
Siedzibagłębiny Morza Egejskiego między Samotraką a Imbrosem
Teren kultustarożytna Grecja
Rodzina
OjciecPontos lub Okeanos
MatkaGaja lub Tetyda
ŻonaDoris (okeanida)

Nereus (także Nereusz, gr. Νηρεύς Nēreús, łac. Nereus, gr. Γερων Ἁλιος Gerōn Halios, łac. Geron Halius ‘Starzec Morski’) – w mitologii greckiej bóg morski, wróżbita[1].

Był bóstwem uczynnym i życzliwym dla żeglarzy[1][2]. Uchodził za syna Pontosa i Gai (lub tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy) oraz za brata Taumasa, Forkosa, Keto, Eurybii[1][2][3]. Z Okeanidą Doris, która była jego żoną, spłodził córki Nereidy (nimfy morskie) i syna Neritesa[1][2][3][4]. Zamieszkiwał głębiny Morza Egejskiego, między Samotraką a Imbrosem. Posiadał zdolność (otrzymał ją w darze od swojego ojca) przemieniania się w różnego rodzaju stworzenia i istoty[4]. Potrafił także przepowiadać przyszłość[2][4].

W sztuce przedstawiany jest zwykle jako brodaty starzec jadący na trytonie lub hippokampie, z trójzębem[1].

Wyobrażenie o bóstwie przejawia się w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (fryz Ołtarza Pergamońskiego, przedstawiający sceny z gigantomachii).

Imieniem boga została nazwana jedna z planetoid(4660) Nereus.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 250. ISBN 83-04-04673-3.
  2. a b c d Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 300. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  3. a b Starsi bogowie. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 187–188. ISBN 83-7391-077-8.
  4. a b c Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 55. ISBN 83-221-0111-2.

Bibliografia

  • Aaron J. Atsma: Nereus (ang.). theoi.com. [dostęp 2010-11-07].
  • Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
  • Nereus (ang.). mythindex.com. [dostęp 2010-11-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)].
  • Carlos Parada: Nereus (Divinities of Waters and Landscapes) (ang.). maicar.com. [dostęp 2010-11-07].
  • William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Nereus (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-03-21].
  • Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Nereus (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-03-21].

Media użyte na tej stronie

Herakles Nereus Louvre CA823.jpg
Heracles and Nereus. Top of a black-figured lekythos, ca. 590–580 BC. From Boeotia.