Nerw odwodzący

Nerwy oczodołu prawego. Widoczny odcinek końcowy nerwu odwodzącego zaznaczony jako 6th N. z końcowymi gałązkami nerwowymi rozpadającymi się w mięśniu prostym bocznym (RECT. LAT.). Na rysunku mięsień odcięty od gałki ocznej

Schemat przedstawiający unerwienie mięśni gałkoruchowych. Nerw odwodzący zaznaczony jako VI. nerve

Nerw odwodzący (łac. nervus abducens) – VI nerw czaszkowy. Ma charakter ruchowy. Unerwia mięsień prosty boczny gałki ocznej. Jego porażenie powoduje zeza zbieżnego (strabismus convergens).

Przebieg

Włókna biorą początek w jądrze ruchowym nerwu VI, które leży na dnie komory czwartej (dół równoległoboczny) -część mostu. Jądro położone jest na wysokości wzgórka twarzowego. Nerw wychodzi z pnia mózgu w bruździe opuszkowo-mostowej (łac. sulcus bulbopontinus) nad piramidą rdzenia przedłużonego. Jego włókna biegną następnie w przestrzeni podpajęczynówkowej przez zbiornik kąta mostowo-móżdżkowego. W tym odcinku nerw leży na stoku kości potylicznej Następnie nerw biegnie ku przodowi i przebija oponę twardą. Układa się tam w kanale Dorello biegnąc po piramidzie kości skroniowej. Ku przodowi nerw zmierza do zatoki jamistej. We wnętrzu zatoki nerw otoczony jest jej śródbłonkiem i leży bocznie oraz ku dołowi od t. szyjnej wewnętrznej. Po wyjściu z zatoki jamistej nerw przez szczelinę oczodołową górną wchodzi do oczodołu. Biegnie on na przyśrodkowej powierzchni m. prostego bocznego i po krótkim przebiegu rozpada się na kilka gałązek, które wchodzą do mięśnia unerwiając go.

Zespolenia i warianty anatomiczne

Nerw odwodzący w zatoce jamistej otrzymuje włókna współczulne ze splotu jamistego. W oczodole może otrzymywać także włókna czuciowe od nerwu ocznego (od n. trójdzielnego). Niekiedy n. odwodzący może nie występować, a jego funkcje przejmują wtedy gałązki n. okoruchowego.

Bibliografia

• Adam Krechowiecki, Florian Czerwiński: Zarys anatomii człowieka. Szczecin: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2004. ISBN 83-200-3362-4.
• Adam Bochenek, Michał Reicher Anatomia człowieka. tom V. PZWL, Warszawa 1989. ​ISBN 83-200-1230-9​