Nerwa

Nerwa Marcus Cocceius Nerva
— Imperator Marcus Cocceius Nerva Germanicus Caesar Augustus —
Cesarz rzymski
Okres	od 18 września 96 do 27 stycznia 98
Poprzednik	Domicjan
Następca	Trajan
Dane biograficzne
Dynastia	Antoninów
Data i miejsce urodzenia	8 listopada 30 Narni
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 98 Rzym
Moneta
(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0

Marek Kokcejusz Nerwa, (łac. Marcus Cocceius Nerva; ur. 8 listopada 30 roku^[1][2] lub kilka lat później^[3][4] w Narni^[4], zm. 27 stycznia 98 roku w Rzymie)^[2][4] – cesarz rzymski w latach 96–98, pierwszy z tzw. pięciu dobrych cesarzy^[1][5].

Kariera

Pochodził z prominentnego rodu senatorskiego związanego z rodziną panującą od początku cesarstwa^[2][6]. Był synem Marka Kokcejusza Nerwy, konsula w 40 roku, i Sergii Plautilli^[3], urodził się w miejscowości Narnia w Umbrii^[4]. Nosił przydomek Kreteński^[a]. Był przyjacielem cesarza Nerona^[5]. W 65 r. piastując urząd pretora wykrył i udaremnił spisek Pizona^[2]. W 71 roku był konsulem razem z cesarzem Wespazjanem^[2][4]. W 89 roku pełnił ważną rolę w zwalczeniu rebelii Saturninusa, dzięki czemu rok później został konsulem wraz z Domicjanem^[2][4].

Panowanie

Nerwa prawdopodobnie brał udział w spisku, który doprowadził do zabójstwa Domicjana 18 września 96 roku^[2][4]. Po śmierci cesarza został obrany przez senat jego następcą, m.in. z powodu niemłodego już wieku i bezdzietności^[2][7]. Po wstąpieniu na tron Nerwa starał się zdystansować od swojego poprzednika, nie przeprowadził deifikacji Domicjana, złożył przysięgę, że nie skaże żadnego senatora na śmierć, zaprzestał oskarżeń o zdradę, pozwolił wielu wygnanym wrócić do Rzymu^[2][4]. Prowadził mało wystawny tryb życia, podkreślał także, że jego rządy stanowią kontynuację dynastii julijsko-klaudyjskiej^[2].

Nerwa nie był popularny wśród armii – w 97 spotkał się z rebelią gwardii pretoriańskiej, która ceniła sobie rządy Domicjana^[2]. Żołnierze domagali się ukarania zabójców poprzedniego cesarza, na co Nerwa początkowo zaoferował im swoją głowę, później jednak przystał na żądania gwardii i wydał Petroniusza Secudunsa oraz Parteniusza^[2][4]. Wydarzenie to pokazało słabość pozycji cesarza i skłoniło Nerwę do adoptowania i wskazania jako następcy Trajana – dowódcy wojsk na froncie germańskim^[2][4]. Cesarz zmarł trzy miesiące później – 27 stycznia 98 roku^[2][4]. Został pochowany w Mauzoleum Augusta^[2].

Zobacz też

• Pięciu dobrych cesarzy

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Pryncypat. Warszawa: Iskry, 1986.
• John D. Grainger: Nerva And The Roman Succession Crisis Of AD 96-99. Routledge, 2004. ISBN 978-0-415-34958-1.
• Michael Gagarin, Elaine Fantham: The Oxford Encyclopedia of Ancient Greece and Rome. T. 1. Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-517072-6.
• William Smith: New classical dictionary of biography, mythology, and geography. 1850.

Linki zewnętrzne

• Nerva (96-98 A.D.) (ang.). An Online Encyclopedia of Roman Rulers and their Families. [dostęp 2016-05-14].