Neuron piramidowy
Neuron piramidowy, komórka piramidowa – typ morfologiczny neuronu. Jego cechą charakterystyczną jest ciało komórki o kształcie trójkąta oraz obecność dwóch odrębnych drzewek dendrytycznych.
Neurony piramidowe leżące w korze ruchowej mózgu są częścią układu piramidowego i biorą udział w kontroli ruchów dowolnych i postawy ciała. Ponadto neurony piramidowe leżące w korze przedczołowej są zaangażowane w szereg procesów poznawczych, m.in. w funkcjonowanie pamięci roboczej.
Występowanie
Obecność neuronów piramidowych w mózgu zaobserwowano u wszystkich badanych dotąd ssaków i u innych kręgowców (ryb, ptaków i gadów), z wyjątkiem płazów[1].
Neurony piramidowe stanowią ok. 60% wszystkich neuronów kory mózgowej. W II, III oraz VI warstwie kory znajdują się małe neurony piramidowe, a w V warstwie duże komórki piramidowe zwane komórkami Betza[2].
Poza korą mózgową neurony piramidowe są obecne również w hipokampie (w warstwie CA1 i CA3) oraz w ciele migdałowatym.
Struktura
Cechą charakterystyczną neuronów piramidowych (od której powstała ich nazwa) jest trójkątny kształt ich ciała komórki. Od innych neuronów odróżnia ich również obecność dwóch odrębnych drzewek dendrytycznych: apikalnego i bazalnego.
Drzewko apikalne składa się z długiego dendrytu apikalnego, który odchodzi od wierzchołka ciała komórki i w pewnej odległości od niej tworzy szereg rozgałęzień. Drzewko bazalne składa się z dendrytów odchodzących bezpośrednio od podstawy ciała komórki, które również wielokrotnie rozgałęziają się. Dendryty bazalne są dużo krótsze od dendrytu apikalnego, mają też dużo mniejszą średnicę. Od podstawy ciała komórki odchodzi również pojedynczy akson.
Wszystkie dendryty neuronów piramidowych są pokryte licznymi kolcami dendrytycznymi.
Funkcje
Duże neurony piramidowe leżące w V warstwie pierwszorzędowej kory ruchowej (zwane komórkami Betza) biorą udział w kontroli ruchów dowolnych i postawy ciała - stanowią początek układu piramidowego. Ich aksony przechodzą przez torebkę wewnętrzną i biegną do pnia mózgu, gdzie część z nich tworzy połączenia synaptyczne z motoneuronami unerwiającymi m.in. mięśnie twarzy. Pozostałe aksony biegną dalej przez rdzeń przedłużony i wzdłuż rdzenia kręgowego, gdzie tworzą połączenia synaptyczne z motoneuronami unerwiającymi pozostałe mięśnie (m.in. mięśnie kończyn)[3].
Neurony piramidowe leżące w korze przedczołowej są zaangażowane w procesy poznawcze, m.in. w funkcjonowanie pamięci roboczej[4].
Przypisy
- ↑ N. Spruston. Pyramidal neurons: dendritic structure and synaptic integration.. „Nat Rev Neurosci”. 9 (3), s. 206-21, Mar 2008. DOI: 10.1038/nrn2286. PMID: 18270515.
- ↑ Alan Longstaff: Neurobiologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 4, 107-108. ISBN 978-83-01-13805-9.
- ↑ Alan Longstaff: Neurobiologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 4, 281-289. ISBN 978-83-01-13805-9.
- ↑ Cortex, Cognition and the Cell: New Insights into the Pyramidal Neuron and Prefrontal Function. [dostęp 2013-11-05].
Bibliografia
- N. Spruston. Pyramidal neurons: dendritic structure and synaptic integration.. „Nat Rev Neurosci”. 9 (3), s. 206-21, Mar 2008. DOI: 10.1038/nrn2286. PMID: 18270515.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Wei-Chung Allen Lee, Hayden Huang, Guoping Feng, Joshua R. Sanes, Emery N. Brown, Peter T. So, Elly Nedivi, Licencja: CC BY 2.5
After the original figure legend: Coronal section containing the chronically imaged pyramidal neuron “dow” (visualized by green GFP) does not stain for GABA (visualized by antibody staining in red). Confocal image stack, overlay of GFP and GABA channels. Scale bar: 100 μm
Autor: MethoxyRoxy, Licencja: CC BY-SA 2.5
Golgi stained pyramidal neuron in the hippocampus of an epileptic patient. 40 times magnification.
Autor: UC Regents Davis campus, Licencja: CC BY 3.0
SMI32-stained pyramidal neurons in cerebral cortex.