Newgrange
 Grób korytarzowy Newgrange | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | Newgrange, Donore, Co. Meath, Irlandia |
Mapa cmentarza | |
Położenie na mapie Irlandii  | |
 53°41′41,0104″N 6°28′32,0358″W/53,694725 -6,475566 | |
Newgrange (irl. Sí an Bhrú) – jeden z największych grobów korytarzowych wzniesionych przez człowieka, należący do kompleksu zwanego Pałacem nad Boyne (irl. Brú na Bóinne), znajdującego się w hrabstwie Meath w Irlandii. Jest najbardziej znanym ze wszystkich irlandzkich prehistorycznych miejsc.
Datowanie radiowęglowe grobu określa czas budowy na ok. 3200 lat p.n.e., czyli Newgrange jest ponad 600 lat starsze niż Wielka Piramida w Gizie i prawdopodobnie starsze niż Stonehenge. Około roku 860 zostało splądrowane przez duńskich najeźdźców[1].
Nasyp mogilny ma około 85 m średnicy i około 13 m wysokości. Biegnący poziomo, długi na 19 metrów korytarz prowadzi do komory grobowej wybudowanej na planie krzyża. Wewnątrz korytarza znajduje się 22 kamieni po lewej stronie i 21 po prawej. Wysokość korytarza wzrasta od niespełna 1,5 m przy wejściu głównym do prawie dwukrotnie większej przy wejściu do komory. W wewnętrznej izbie o wymiarach (6,5×6,2) metra znajdują się 3 wgłębienia, a w każdym stoi czara. Poza grobami znajdują się tam również: 4 lampy, 2 wisiorki, łuski, kościane dłuta oraz fragmenty ludzkich kości. Wnętrze kopca zbudowano z kamieni (o łącznej masie co najmniej 200 000 t) przełożonych gliną i muszlami wydobytymi z rzeki Boyne. Grobowiec z zewnątrz zabezpiecza obstawa z ustawionych dokoła 97 masywnych kamiennych bloków. Głaz przed wejściem pokryty jest ornamentem w postaci potrójnej spirali (triskel).
Chociaż grób ten zbudowano tysiące lat temu, to przez wieki nikt nie wiedział o jego istnieniu. Dopiero pod koniec XVII wieku ludzie szukający kamieni do budowy odkryli nasyp i opisali jako jaskinię. W latach 1962–1975 przeprowadzono badania i zrekonstruowano nasyp pod nadzorem profesora Briana O'Kelly'ego z Instytutu Archeologii z College University, Cork (teraz National University of Ireland, Cork).
Newgrange jest najbardziej znana z oświetlenia swojego korytarza i komory przez słońce przesilenia zimowego. Nad wejściem do przejścia w Newgrange znajduje się otwór zwany boxem dachowym (ang. roof-box), jego celem jest przepuszczanie światła słonecznego do komory w najkrótsze dni w roku, w czasie przesilenia zimowego. Profesor O'Kelly opisał, iż grobowiec zbudowano w taki sposób, że podczas przesilenia zimowego 19-23 grudnia około 9 rano wiązka promieni wschodzącego słońca przenikająca przez otwór dachowy biegnie wzdłuż korytarza i wpada do komory, rozświetlając ją na około 15-17 minut. Dokładność Newgrange jako urządzenia do pomiaru czasu jest niezwykła, jeśli weźmie się pod uwagę, że została zbudowana 500 lat przed Wielkimi Piramidami i ponad 1000 lat przed Stonehenge[2].
Intencją rolników z epoki kamienia, którzy budowali Newgrange, było niewątpliwie oznaczenie początku nowego roku. Ponadto mógł służyć jako potężny symbol zwycięstwa życia nad śmiercią[2].
Przypisy
- ↑ Najsłynniejsze miejsca i budowle świata, Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, ss. 22-23, ISBN 83-7184-480-8.
- ↑ a b Newgrange Stone Age Passage Tomb - Boyne Valley, Ireland, newgrange.com [dostęp 2020-12-22].
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Sketch of a cross section of the Newgrange passage grave made by William Frederick Wakeman (d. 1900). Screen capture of PDF version of the 1903 edition converted into black and white and adjusted for contrast and brightness.