Niżny Nowogród

Niżny Nowogród
Нижний Новгород
Ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Obwód

 niżnonowogrodzki

Burmistrz

Jurij Szałabajew (p.o.)

Powierzchnia

410,68[1] km²

Wysokość

200 m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


1 244 254[2]
3029,74 os./km²

Nr kierunkowy

831

Kod pocztowy

603000 – 603999

Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Niżny Nowogród”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Niżny Nowogród”
Ziemia56°19′37″N 44°00′27″E/56,326944 44,007500
Strona internetowa
Portal Rosja

Niżny Nowogród (ros. Нижний Новгород, Niżnyj Nowgorod; w latach 1932–1990 Gorki) – miasto wydzielone w Rosji, stolica Nadwołżańskiego Okręgu Federalnego i obwodu niżnonowogrodzkiego, położone nad Wołgą, u ujścia Oki; wielki ośrodek przemysłowy w regionie Wołżańsko-Wiackim, port lotniczy.

Ośrodek przemysłowy, głównie samochodowy (GAZ), maszynowy, chemiczny, metalurgiczny, stoczniowy.

Historia

Założony został w 1221 jako gród obronny księstwa włodzimierskiego. Stał się dużym ośrodkiem handlowo-kulturowym. Od 1350 roku stał się stolicą księstwa suzdalsko-niżnonowogrodzkiego, w 1392 roku włączony został do państwa moskiewskiego. Na początku XVII w. stał się jednym z najbogatszych miast Rosji. W latach 1611–1613 był punktem oporu Rosjan w walce z Rzecząpospolitą w wojnie moskiewskiej. W 1777 roku stał się stolicą guberni, a od 1825 roku był siedzibą generała-gubernatora powołżskiego. W 1902 w mieście miała miejsce wielka demonstracja robotników przedstawiona w powieści Matka Maksyma Gorkiego.

W roku 1917 był jednym z ośrodków bolszewików. W 1932 roku miasto zostało nazwane Gorki, dla uczczenia powrotu z Włoch do Moskwy na zaproszenie Józefa Stalina pisarza Maksyma Gorkiego. 1936 roku miasto Gorki zostało stolicą obwodu.

Od 1929 roku zbudowano w mieście wielkie zakłady samochodowe GAZ – Gorkowskij Awtomobilnyj Zawod (po rosyjsku: Горьковский Автомобильный Завод) we współpracy z amerykańskim Fordem. Powstała nowa modelowa dzielnica mieszkaniowa oraz fabryka. Wielu amerykańskich robotników zgłosiło się do pracy w tych zakładach, kierując się swoimi lewicowymi sympatiami. Reakcja na kontrast ich wyobrażeń o ZSRR z rzeczywistością na miejscu oznaczała dla szeregu z nich zesłanie na Syberię.

Obok samochodów terenowych (jak znany w Polsce „gazik”) i ciężarówek, jednym z modeli samochodów wyprodukowanych przez GAZ był GAZ-M20 Pobieda, samochód na którego licencji rozpoczęto produkcję samochodów osobowych w FSO na Żeraniu w Warszawie pod nazwą Warszawa M20.

W 1930 roku w mieście rozpoczęto budowę jednych z największych w ZSRR zakładów lotniczych. W zakładach tych produkowano przede wszystkim samoloty biura konstrukcyjnego MiG. Obecnie zakłady noszą nazwę Zakłady Lotnicze Sokoł.

W czasie II wojny światowej do miasta ewakuowano fabryki z Kijowa i Leningradu, wraz z ich pracownikami. W ten sposób powstała m.in. fabryka motocykli GMZ – Gorkowskij Motocikletnyj Zawod (ros. Горьковский Мотоциклетный Завод).

Tamtejsza stocznia (obecna nazwa: AO Stocznia „Krasnoje Sormowo” – Niżnij Nowgorod) specjalizuje się m.in. w budowie okrętów podwodnych. Jednym z nich był wybudowany w 1954 r. dla marynarki ZSRR okręt podwodny S-265, w późniejszych latach służący w polskiej Marynarce Wojennej jako ORP „Orzeł”[3]. Stocznia ta budowała także atomowe okręty podwodne, np. okręty podwodne projektu 945[4].

W 1990 roku przywrócono tradycyjną nazwę miasta – Niżny Nowogród.

Zabytki

  • Kreml niżnonowogrodzki (budowa 15001511) – dzieło ruskiej architektury obronnej, broniony 13 basztami[5];
  • Sobór św. Michała Archanioła (połowa XVII w.);
  • Cerkiew Uspieńska (pw. Zaśnięcia Matki Bożej, XVII w.);
  • Barokowe zabudowania mieszkalne (XVII w.);
  • Cerkiew Kazańskiej Ikony Matki Bożej w Niżnym Nowogrodzie[6];
  • Cerkiew Narodzenia Pańskiego z dzwonnicą (XVII–XVIII w.);
Panorama Niżnego Nowogrodu.
Panorama Niżnego Nowogrodu.

Nauka i oświata

W mieście znajduje się Niżegorodzka Szkoła Teatralna im. Jewgienija Jewstigniejewa[7].

Transport

Most metra w Niżnym Nowogrodzie

W mieście znajduje się stacja kolejowa Dworzec Moskiewski oraz port lotniczy.

Miasto posiada metro, tramwaje, trolejbusy.

Działa także Kolej linowa Niżny Nowogród – Bor.

Sport

Ludzie urodzeni w mieście

Miasta partnerskie

Galeria

Przypisy

  1. ТИК Нижегородского района Нижнего Новгорода, nnov.izbirkom.ru [dostęp 2021-10-11] (ros.).
  2. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года, rosstat.gov.ru [dostęp 2021-10-11] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
  3. Tadeusz Grzesikowski, Czesław Rudzki: ORP „Orzeł” [292]. [w:] Morza statki i okręty nr 5/1998 [on-line]. [dostęp 2015-10-13].
  4. Project 945 Sierra class Attack Submarine (Nuclear Powered). Federation of American Scientists. [dostęp 2015-10-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-08)].
  5. Нижегородский кремль, ngiamz.ru [dostęp 2018-07-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-22] (ros.).
  6. Нижегородская епархия, 19 lipca 2016 [dostęp 2016-09-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-04-26].
  7. Tieatralnyje uczebnyje zawiedienija. [w:] Bolszoja Sowietskoja Encykłopiedia [on-line]. [dostęp 2021-05-03]. (ros.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Russia edcp relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Europe relief laea location map.jpg
Autor: Alexrk2, Licencja: CC BY-SA 3.0
Physical location map Europe; Lambert azimuthal equal-area projection
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Finland.svg
Flaga Finlandii
Flag of Nizhny Novgorod Region.svg
Autor: Евгений Катышев, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Nizhny Novgorod Region, Russia.
Kanavinsky Bridge 06-2019 01.jpg
Autor: Алексей Трефилов, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kanavinsky Bridge, Alexander Nevsky Cathedral and Nizhny Novgorod Stadium
NN AlexanderNevsky Cathedral 08-2016.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Flag of Nizhny Novgorod.svg
Flag of Nizhny Novgorod
Coat of Arms of Nizhny Novgorod.svg
Герб Нижнего Новгорода
Riverside Terminal in Nizhny Novgorod.jpg
Autor: Юрий Лебедев, Licencja: CC BY-SA 4.0
Нижегородский речной вокзал
Nizhny Novgorod Montage (2016).png
Autor: unknown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Коллаж для статьи о Нижнем Новгороде
Rozhdestvenskaja st.jpg
Общий вид ул. Рождественской в г. Нижнем Новгороде
NN Assumption Church on Hill 08-2016.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Законодательное собрание Нижегородской области.jpg
Autor: Belliy, Licencja: CC BY-SA 4.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
NN Metro Bridge 01-11-2021 01.jpg
Autor: Алексей Трефилов, Licencja: CC BY-SA 4.0
Нижегородский метромост
NN 01-09-2021 06.jpg
Autor: Алексей Трефилов, Licencja: CC BY-SA 4.0
Minin and Pozharsky Square. Nizhny Novgorod
NN Kremlin 08-2016 img3.jpg
Autor: A.Savin, Licencja: FAL
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
Nizhny Novgorod Drama Theatre winter.jpg
Autor: Rukaba, Licencja: CC BY-SA 4.0
Нижегородский театр драмы зимой
NNovgorod Church in Gordeevka NN02.jpg
Autor: Ludvig14, Licencja: CC BY-SA 3.0
Churches of Our Lady of Smolensk and Our Lady of Vladimir, Nizhny Novgorod
NN-10-10-2020 03.jpg
Autor: Алексей Трефилов, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nativity church in Nizhny Novgorod