Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt – pierwszy solowy album Johna Frusciante wydany 8 marca 1994 za pośrednictwem American Recordings. Muzyk wydał album, ulegając namowom swoich bliskich i przyjaciół, którzy twierdzili, że wkoło nie ma już dobrej muzyki^[3].

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt łączy tendencje awangardowe i użycie techniki strumienia świadomości z dźwiękami pianina i gitary elektrycznej. Frusciante uzyskał wiele efektów dźwiękowych za pomocą syntezatora oraz manipulowania taśmami. Materiał na album w całości został nagrany na czterościeżkowym magnetofonie. Album składa się z dwóch nieformalnych części: pierwsza – Niandra Lades została nagrana przed opuszczeniem przez muzyka zespołu Red Hot Chilli Peppers w 1991 roku, w trakcie nagrywania albumu Blood Sugar Sex Magik, druga część – Usually Just a T-Shirt była nagrywana w trakcie odbywania przez Red Hot Chili Peppers trasy koncertowej, tuż po odejściu z niej Frusciante. Album okazał się rozczarowaniem dla muzyka i niewielkim sukcesem komercyjnym. Został wydany w okresie dużego uzależnienia Frusciantego od heroiny i kokainy.

W utworze „Height Down” gościnnie zaśpiewał River Phoenix tuż przed swą śmiercią w wyniku przedawkowania narkotyku. Utwór miał pojawić się na płycie, jednak został dołączony dopiero do albumu Smile from the Streets You Hold.

Kontekst

Frusciante dołączył do Red Hot Chilli Peppers w 1988 w wieku 18 lat i w następnym roku wydał z nią swój pierwszy album, Mother's Milk. Kolejny album zespołu, Blood Sugar Sex Magik, był nagrywany w niezamieszkanej rezydencji, w której grupa zdecydowała się zamieszkać na okres nagrywania^[4]. Frusciante dobrze zaadaptował się do panujących warunków: większość czasu spędzał malując amatorskie obrazy, słuchając muzyki i nagrywając materiał, który przypuszczalnie miał się znaleźć na pierwszej połowie płyty, Niandra Lades^[4]. Blood Sugar Sex Magik wydano 24 września 1991 i okazał się ogromnym sukcesem: dotarł do trzeciego miejsca na amerykańskich listach przebojów oraz sprzedał się w nakładzie 12 milionów kopii na całym świecie^[5][6][7]. Krótko po sukcesie albumu Frusciante zaczął wyrażać niechęć do drastycznie wzrastającej popularności zespołu. Twierdził, że formacja jest zbyt popularna i uważał, że grupa nadal powinna grać w przydrożnych klubach dla niewielkiej publiczności, tak jak to miało miejsce, gdy dołączył do grupy^[8]. Według bliskich muzyka szybka droga Red Hot Chilli Peppers do popularności była dla Frusciante dużym zaskoczeniem i muzyk nie mógł sobie z tym poradzić^[9]. W czasie trasy koncertowej promującej album Blood Sugar Sex Magik Frusciante uzależnił się od zażywania heroiny i kokainy^[10]. Wraz wokalistą Anthonym Kiedisem często kłócił się z producentami w sprawie koncertów, często nie zjawiał się na występach grupy. Frusciante zaczął sabotować koncerty grając nieprawidłowe intro do piosenki, bądź nagle wychodząc z rytmu^[11]. Jego stosunki z członkami zespołu pod koniec 1991 roku ochłodziły się. Frusciante opuścił zespół przed rozpoczęciem japońskiego etapu trasy koncertowej promującej album Blood Sugar Sex Magik w 1992 roku^[12].

Pisanie i nagrywanie

Po opuszczeniu Red Hot Chili Peppers, Frusciante kontynuował pisanie i nagrywanie materiału na album solowy. Prace nad albumem zaczął w wieku dziewięciu lat, jednak nigdy nie brał pod uwagę pokazania go szerszej publiczności^[13][14]. Przyjaciele (m.in. Johnny Depp, Perry Farrell, Gibby Haynes i były kolega z zespołu, Flea) zaczęli go zachęcać do wydania albumu napisanego w wolnym czasie w trakcie nagrywania piosenek na album Blood Sugar Sex Magik^[13]. Po namowach Frusciante zaczął nagrywać zakończenia utworów, które napisał od czasu swojego odejścia z Red Hot Chilli Peppers oraz produkować w połowie roku 1992. Proces produkcji utworów był wielokrotnie przerywany z powodu coraz większego uzależnienia muzyka od heroiny. Usually Just a T-Shirt była nagrana jako druga (stąd kolejność podtytułów), utwory, jakie się na niej znalazły Frusciante napisał tuż przed odejściem z Red Hot Chili Peppers. Efekt uzależnienia muzyka od heroiny widoczny jest w utworze „My Smile Is a Rifle”^[3], gdzie tekst traktuje o używkach. Uzależnienie muzyka od heroiny i kokainy stało się większe w końcowym etapie nagrywania (koniec 1993; w tym samym czasie Frusciante rozważał porzucenie kariery muzyka i poświęcenie się malarstwu^[15]). Frusciante w tym okresie powiedział:

Podczas wywiadu z 1994 roku, widocznie będący pod wpływem narkotyków Frusciante powiedział, że napisał swój pierwszy solowy album w celu stworzenia zalążka „ciekawej muzyki”. Uważał, że ówcześni artyści wydają materiał niewarty odnotowania i że niewielu wybija się ponad przeciętność^[13]. Narkotyki były głównym tematem, na którym Frusciante oparł Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt^[16]. Zażywał coraz więcej środków odurzających, by pokonać depresję po opuszczeniu Red Hot Chilli Peppers oraz by poradzić sobie z odizolowaniem od swoich przyjaciół i rodziny. Kilka piosenek z albumu jest wyrazem niechęci Frusciantego do dużej popularności i sukcesu Red Hot Chili Peppers, jak np. „Blood on My Neck From Success”^[17].

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt łączy awangardowe teksty Frusciantego wraz z jego metodą komponowania i pisania tekstów, zwaną strumieniem świadomości^[18][19][20]. Nagrał, zmiksował, wyprodukował album samodzielnie, zaś wydał go za pośrednictwem wytwórni Ricka Rubina, American Recordings^[3]. Warner Music, wytwórnia zespołu Red Hot Chilli Peppers, była pierwotnie właścicielem praw do albumu (zgodnie z kontraktem podpisanym z Frusciantego w trakcie jego odejściu z zespołu), jednak z powodu problemów muzyka (narkotyki, ponadto Frusciante był samotnikiem i samotny opuszczał zespół) wytwórnia przekazała prawa Rubinowi i pozwoliła mu wydać album za pośrednictwem American Recordings^[21].

Wydanie

Album wydany jest wraz z kolorową poligrafią, w której znajdują się teksty piosenek oraz kilka zdjęć Frusciantego zażywającego narkotyki lub palącego papierosy^[23].

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt sprzedała się w nakładzie 45 000 kopii (stan na rok 1998; w tym roku Frusciante zdecydował o wstrzymaniu produkowania albumu i powrocie do Red Hot Chilli Peppers^[3], w tym samym roku udał się na kurację odwykową^[3]). Razem z albumem promowany był krótkometrażowy film pt. „Stuff” ukazujący kulisy życia Frusciantego i warunki panujące w jego posiadłości^[24]. Film był dołączany do specjalnego wydania albumu. Tuż po wydaniu albumu Frusciante udzielił wywiadu, w którym stwierdził, że bazował swoją muzykę na nieznanych utworach takich artystów jak Syd Barrett i Captain Beefheart^[25].

Album jest dedykowany Clarze, córce Michaela Balzary’ego, basisty Red Hot Chili Peppers. Frusciante wyznał, że jest to „najbardziej inteligentna, zaradna i elokwentna osoba”, jaką muzyk kiedykolwiek spotkał^[13]. Jednakże na wydaniu American Recordings z roku 1999 widnieje dedykacja „For Toni Lovingly, Niandra LaDes” (Dla Toni z miłością, Niandra LaDes)^[23]. Jest to dedykacja dla Toni Oswald, ówczesnej dziewczyny Johna, której wokal słyszymy w utworze Untitled #9. Jest ona również autorką fotografii Frusciante w damskim przebraniu (kobiece alter ego Johna, czyli tytułowa Niandra LaDes), które widnieje na okładce płyty.

Przyjęcie i następstwa

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt został wstępnie oceniony przez magazyn Billboard, tuż po wydaniu. Przedstawiciel magazynu powiedział, że:

Władze American Recordings nie przewidziały tego, że album będzie niedostępny i nieopłacalny w sklepach oferujących każdy rodzaj muzyki (ang. mainstream music stores). Niektóre sklepy zakazały sprzedaży albumu^[26]. Po wydaniu albumu Frusciante zagrał trzy małe koncerty oraz udzielił kilku wywiadów dla paru magazynów muzycznych w celu promocji albumu: w jednym z wywiadów stwierdził, że jego album zostanie zrozumiany jedynie przez tych ludzi, którzy „są w stanie wprowadzić swój mózg w stan odurzenia narkotykowego”^[26]. Przez krótki okres po wydaniu albumu Frusciante szukał muzyków do sformowaniu kwartetu, który wyruszyłby w trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych. Po kilku tygodniach zaprzestał poszukiwań, gdyż według jego opinii nie znalazł zespołu, który „rozumiałby, dlaczego Ringo Starr jest dobrym perkusistą, grałby jak Igor Strawinski oraz zażywał narkotyki^[26]”. Pomysł o wyruszeniu w trasę koncertową został odrzucony również ze względu na stale pogarszający się stan zdrowia muzyka^[26].

Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt nie była szeroko oceniana, jednak zebrała generalnie pozytywne oceny od renomowanych krytyków. Steve Huey z serwisu AllMusic, który ocenił album na cztery gwiazdki w pięciogwiazdkowej skali, powiedział, że:

Ned Raggett, również ekspert Allmusic stwierdził, że:

Adam Williams z serwisu PopMatters stwierdził, że:

Tim Kenneally z nowojorskiego magazynu High Times powiedział, że:

Album został skrytykowany przez magazyn Rolling Stone pomimo tego, że pierwsza recenzja była dość przychylna. Christian Hoard w pierwszej recenzji powiedział, że:

Druga recenzja była już zdecydowanie negatywna:

Boston Herald stwierdził, że, podczas gdy album jest „popisem gitarowej wirtuozerii Frusciante” to śpiew „okropny; jego wysoki głos doprowadziłby psy twojego sąsiada do wścieklizny^[31]”.

Wraz z upływem lat uzależnienie muzyka od narkotyków pogłębiało się. Gazeta New Times LA nazwała go „szkieletem pokrytym cienką skórą”^[21]. Udzielił wywiadu dla holenderskiej telewizji VPRO – był to jego pierwszy występ w mediach od czasu opuszczenia Red Hot Chilli Peppers^[13]. W wywiadzie Frusciante mówi o pozytywnych skutkach zażywania narkotyków (szczególnie o pozytywnym oddziaływaniu na jego mózg) i z dumą wyznaje, że jest uzależniony (ang. junkie). Przyznaje otwarcie, że jest uzależniony od kokainy i heroiny oraz stwierdził, że jego stan zdrowia nigdy nie był lepszy niż obecnie^[13]. W 1997 roku Frusciante wydał swój drugi album solowy, Smile from the Streets You Hold, głównie w celu zgromadzenia środków pieniężnych na narkotyki^[32][33]. Smile from the Streets You Hold został wycofany z rynku w 1999 roku^[32][33]. Niandra Lades and Usually Just a T-Shirt została wydana ponownie w 1999 roku za pośrednictwem American Recordings^[3]. Frusciante zapowiedział reedycję albumu Smile from the Streets You Hold, jednak nigdy nie poinformował o dokładnej dacie wydania^[34].

Lista utworów

Wszystkie utwory napisane przez Johna Frusciante.

Niandra Lades

1. „As Can Be” – 2:57
2. „My Smile Is a Rifle” – 3:48
3. „Head (Beach Arab)” – 2:05
4. „Big Takeover” (cover piosenki zespołu Bad Brains) – 3:18
5. „Curtains” – 2:30
6. „Running Away into You” – 2:12
7. „Mascara” – 3:40
8. „Been Insane” – 1:41
9. „Skin Blues” – 1:46
10. „Your Pussy’s Glued to a Building on Fire” – 3:17
11. „Blood on My Neck From Success” – 3:09
12. „Ten to Butter Blood Voodoo” – 1:59

Usually Just a T-Shirt

13. Untitled – 0:34
14. Untitled – 4:21
15. Untitled – 1:50
16. Untitled – 1:38
17. Untitled – 1:30
18. Untitled – 1:29
19. Untitled – 1:42
20. Untitled – 7:55
21. Untitled – 7:04
22. Untitled – 0:25
23. Untitled – 1:51
24. Untitled – 5:27
25. Untitled – 1:52

Przypisy

Bibliografia

• Jeff Apter: Fornication: The Red Hot Chili Peppers Story. USA: 2004. ISBN 1-84449-381-4.
• Anthony Kiedis: Scar Tissue. Larry Sloman. USA: Hyperion, 2004, s. 480. ISBN 1-4013-0101-0.
• Navarro Dave: Don’t Try This At Home. Amazon Remainders Account, 5 października 2004. ISBN 0-06-039368-8.
• David Thompson: The Red Hot Chili Peppers. St Martins Pr, wrzesień 1993. ISBN 978-0312099022.

Linki zewnętrzne

• Strona albumu w serwisie Music.aol.com. music.aol.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-07)].