Nichimei Maru

Nichimei Maru
Poprzednie nazwy

„Alfred Nobel” (1912–1934)
„Ortri” (1934–1938)

Bandera

 Japonia

Port macierzysty

Flekkefjord (1912–1934)
Bergen (1934–1938)
Tokio (1938–1943)

Właściciel

D/S A/S Concordia (1912–1934)
Steamship Company Cosmopolite Ltd. A/S (1934–1938)
Nissan Kisen K.K. (1938–1943)

Dane podstawowe
Typ

statek pasażersko-towarowy

Historia
Stocznia

Armstrong Whitworth & Co., Newcastle upon Tyne

Data budowy

1911

Data wodowania

14 sierpnia 1912

Data oddania do eksploatacji

wrzesień 1912

Data zatonięcia

15 stycznia 1943

Dane techniczne
Długość całkowita (L)

121,92 m

Szerokość (B)

15,91 m

Zanurzenie (D)

7,58 m

Pojemność

4775 RT

Napęd mechaniczny
Silnik

maszyna parowa potrójnego rozprężania

Moc silnika

339 NHP

Prędkość maks.

9,5 w.

SS „Nichimei Maru” (pierwotnie SS „Alfred Nobel”) – statek pasażersko-towarowy oddany do służby w 1912 roku, pływający najpierw pod banderą norweską, a następnie pod banderą japońską.

W latach 1912–1938 należał do kolejno dwóch norweskich linii żeglugowych. Początkowo nosił nazwę „Alfred Nobel”, zmienioną w 1934 roku na „Ortri”. W 1938 roku został sprzedany japońskiemu koncernowi Nissan Kisen Kabushiki Kaisha i przemianowany na „Nichimei Maru”. W październiku 1941 roku został zarekwirowany przez Cesarską Armię Japońską. W czasie wojny na Pacyfiku wykorzystywano go do transportu żołnierzy i materiałów wojennych. 15 stycznia 1943 roku został zatopiony przez amerykańskie lotnictwo w Zatoce Martaban. Statek przewoził wtedy 965 holenderskich jeńców wojennych i około 1,5 tys. japońskich żołnierzy. W wyniku ataku 102 Japończyków i około 40 Holendrów poniosło śmierć.

„Nichimei Maru” jest zaliczany do grona tzw. piekielnych statków.

Dane techniczne

Był statkiem pasażersko-towarowym o długości 121,92 metrów, szerokości 15,91 metrów i zanurzeniu 7,58 metrów. Jego pojemność wynosiła 4775 BRT[1].

Posiadał trzy kotły[2]. Napęd zapewniała maszyna parowa potrójnego rozprężania o mocy 339 NHP[1] (według innych źródeł – 387 NHP)[2]. Osiągał prędkość 9,5 węzłów[2].

Historia

Przebieg służby

Budowę statku rozpoczęto w 1911 roku w brytyjskiej stoczni Armstrong Whitworth & Co. w Newcastle upon Tyne[3]. Zamawiającym było przedsiębiorstwo żeglugowe D/S A/S Concordia z Flekkefjord, należące do norweskiego przedsiębiorcy i polityka Corneliusa Bernharda Hanssena[1][2]. Wodowanie miało miejsce 14 sierpnia 1912 roku; wtedy też jednostce nadano nazwę „Alfred Nobel”. Do służby weszła we wrześniu tegoż roku[3].

W pierwszych latach służby statek obsługiwał trasę Bergen – Rotterdam – Nowy Jork[3]. W 1934 roku został sprzedany liniom żeglugowym Steamship Company Cosmopolite Ltd. A/S z Bergen, należącym do Johana Grana. Jego nazwę zmieniono wtedy na „Ortri”[2][3].

W 1938 roku statek został sprzedany japońskiemu koncernowi Nissan Kisen Kabushiki Kaisha. Nowi właściciele nadali mu nazwę „Nichimei Maru”[2][3].

W październiku 1941 roku, na krótko przed wybuchem wojny na Pacyfiku, został zarekwirowany przez Cesarską Armię Japońską. W grudniu tegoż roku wziął udział w bitwie o Guam. W kolejnych miesiącach pływał w konwojach, m.in. na Peskadory oraz do Singapuru[3].

Zatopienie

9 stycznia 1943 roku „Nichimei Maru” wypłynął z Singapuru. W jego ładowniach znajdowało się 965 holenderskich jeńców wojennych oraz 1562 japońskich żołnierzy. Po krótkim rejsie dotarł do Penangu na zachodnim wybrzeżu Malajów, skąd wypłynął 11 stycznia w towarzystwie statku „Moji Maru”, ścigacza okrętów podwodnych CH-8 oraz pomocniczego stawiacza sieci „Choko Maru”. Niewielki konwój, któremu nadano kryptonim S-28, zmierzał do Moulmein w Birmie. Alianccy jeńcy, którzy znajdowali się na obu statkach[a], mieli zostać skierowani do pracy przy budowie Kolei Birmańskiej[4]. Z tego powodu „Nichimei Maru” przewoził także parowóz, ładunek szyn kolejowych oraz setki kilofów i łopat[5].

15 stycznia około godziny 15:20, gdy konwój znajdował się w Zatoce Martaban – w odległości około 50 mil morskich od Moulmein, zaatakowały go amerykańskie bombowce B-24 „Liberator” należące do Tenth Air Force. Podczas pierwszego ataku bliskie wybuchy bomb uszkodziły antenę komunikacyjną na „Nichimei Maru”. Przy drugim podejściu amerykańskie samoloty zdołały uzyskać dwa trafienia: pierwsza bomba wybuchła między ładownią nr 2 a maszynownią, druga za mostkiem. „Nichimei Maru” doznał ponadto kolejnych uszkodzeń na skutek bliskich wybuchów bomb oraz został ostrzelany z broni maszynowej. Zatonął około godziny 15:50. W ciągu następnych trzech godzin „Moji Maru” podjął z morza wszystkich rozbitków[6].

Wraz ze statkiem zginęło pięciu członków załogi, 97 japońskich żołnierzy oraz około 40 holenderskich jeńców[5][b].

Pamięć

„Nichimei Maru” jest zaliczany do grona japońskich „piekielnych statków” (ang. Hellships)[7].

„Nichimei Maru” jest jednym z „piekielnych statków”, które upamiętniono w obrębie tzw. Japanese Prison Ships Memorial Garden znajdującego się na terenie National Memorial Arboretum w brytyjskim Alrewas[8].

Uwagi

  1. ↑ Na „Moji Maru” zaokrętowano 450 Amerykanów i 385 Australijczyków. Patrz: Michno 2016 ↓, s. 94–95.
  2. ↑ Bob Hackett podaje, że zginęło 38 holenderskich jeńców. Patrz: Hackett 2016 ↓.

Przypisy

  1. ↑ a b c LRS 1927 ↓, s. 47.
  2. ↑ a b c d e f 1912 DS Alfred Nobel (FLE201191101) (norw.). skipshistorie.net. [dostęp 2022-03-21].
  3. ↑ a b c d e f Hackett 2016 ↓.
  4. ↑ Michno 2016 ↓, s. 94–95.
  5. ↑ a b Michno 2016 ↓, s. 97.
  6. ↑ Michno 2016 ↓, s. 95–97.
  7. ↑ Michno 2016 ↓, s. 312.
  8. ↑ Japanese Prison Ships Memorial Garden (ang.). warmemorialsonline.org.uk. [dostęp 2022-02-02].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie