Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby

Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (ang. nonalcoholic steatohepatitis, NASH) – odmiana przewlekłego zapalenia wątroby, przypominająca zmiany, które występują u osób nadużywających alkohol, której przyczyną są inne czynniki niż spożywanie alkoholu. NASH traktowane jest jako progresja niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD), stanowi czynnik ryzyka marskości wątroby oraz raka wątrobowokomórkowego.

Patogeneza

Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby – barwienie trichromem

Największe znaczenie w rozwoju choroby ma insulinooporność. W jej wyniku w hepatocytach gromadzi się tłuszcz (rozwija się stłuszczenie). Następnie w wyniku stresu oksydacyjnego dochodzi do peroksydacji lipidów z wytwarzaniem cytokin prozapalnych i rozwoju zapalenia wątroby (NASH).

Czynniki ryzyka

• NAFLD
• zespół metaboliczny
• niski poziom cholesterolu HDL^[1]
• wiek powyżej 50 lat
• płeć żeńska
• otyłość brzuszna^[1]
• podwyższony poziom trójglicerydów
• gwałtowny spadek masy ciała^[1]

Objawy

Zwykle przebiega bezobjawowo. W niektórych przypadkach występuje:^[1]

• zmęczenie, osłabienie, złe samopoczucie
• niespecyficzne dolegliwości bólowe pod prawym łukiem żebrowym
• niewielka hepatomegalia
• stosunkowo rzadko splenomegalia
• bardzo rzadko cechy nadciśnienia wrotnego

Powikłania

• włóknienie wątroby
• marskość wątroby
• rak wątrobowokomórkowy

Czynniki ryzyka rozwoju powikłań

• otyłość brzuszna^[1]
• cukrzyca typu 2
• nadciśnienie tętnicze
• aktywność AlAT powyżej 2 x górnej granicy normy
• wskaźnik de Ritisa < 1^[1][2]
• trójglicerydy > 1,7 mmol/l

Rozpoznanie

Rozpoznanie stawia się na podstawie stwierdzenia następujących kryteriów:

• ujemny wywiad w kierunku nadmiernego, przewlekłego spożycia alkoholu (< 20 g/kg m.c./24 h)
• zwiększenie aktywności AspAT i AlAT (wskaźnik de Ritisa < 1^[2] )
• aktywność AlAT < 5 x górnej granicy normy^[1]
• w USG cechy stłuszczenia wątroby
• brak innych schorzeń wątroby.

Badania pomocnicze

• badania laboratoryjne:
  • dyslipidemia
  • hiperglikemia
  • hipoalbuminemia
  • wydłużony czas protrombinowy
  • zwiększenie aktywności GGTP
  • hiperbilirubinemia
• badanie histopatologiczne materiału pobranego podczas biopsji wątroby:
  • stłuszczenie wielkokropelkowe
  • naciek zapalny
  • zwyrodnienie balonowate
  • martwica
  • włóknienie
  • ciałka Mallory’ego

Rozpoznanie różnicowe

• wirusowe zapalenie wątroby
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• polekowe uszkodzenie wątroby
• alkoholowe stłuszczenie wątroby
• alkoholowe zapalenie wątroby
• choroba Wilsona
• hemochromatoza
• marskość wątroby
• pierwotna marskość żółciowa wątroby
• pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych

Leczenie

Zwalczanie otyłości (zmiana trybu życia, zmiana diety, aktywność fizyczna, wspomagająco leczenie farmakologiczne). Leczenie zaburzeń wchodzących w skład zespołu metabolicznego (jak wyżej, ponadto metformina, statyny), witamina E.

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. T. 1. s. 945-946. ISBN 83-7430-031-0.

Zobacz też

• Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby
• Alkoholowe stłuszczenie wątroby
• Alkoholowe zapalenie wątroby