Niedźwiedzia Góra (Garb Tenczyński)

Niedźwiedzia Góra
Kopalnia Diabazu Niedźwiedzia Góra (widok od str. wschodniej)
Państwo	Polska
Pasmo	Wyżyna Krakowsko-Częstochowska Garb Tenczyński
Wysokość	354 m n.p.m.
Położenie na mapie województwa małopolskiego Niedźwiedzia Góra
Położenie na mapie Polski Niedźwiedzia Góra
50°06′14″N 19°38′23″E/50,103889 19,639722

Niedźwiedzia Góra – całkowicie zalesione wzniesienie (354 m n.p.m.) na obszarze Garbu Tenczyńskiego na południowy wschód od Krzeszowic, koło południowo-wschodnich krańców Tenczynka. Wchodzi w skład dużego kompleksu leśnego (m.in. Puszcza Dulowska, Las Zwierzyniecki). Położone w południowo-wschodniej części wsi Tenczynek (Niedźwiedzia Góra; ul. Krystyny). Przy Szlaku Dawnego Górnictwa.

Kamieniołom

Niedźwiedzia Góra w oddali Zamek Tenczyn

Niedźwiedzia Góra, budynki mieszkalne byłej KW Krystyna - w oddali Góra Buczyna

Zwałowisko zachodnie kamieniołomu Niedźwiedzia Góra

Zwałowisko północne kamieniołomu Niedźwiedzia Góra

W pobliżu Niedźwiedziej Góry czynny jest duży kamieniołom diabazów Niedźwiedzia Góra. Wydobywa się w nim i przerabia skałę pochodzenia wulkanicznego. Obok kamieniołomu dawna kopalnia Krystyna I, dalej, po północnej stronie Niedźwiedziej Góry i wzniesienia Czerwieniec (380 m n.p.m.) druga, również nieczynna kopalnia węgla Krystyna II.

W kamieniołomie Niedźwiedzia Góra eksploatowane są diabazy jako najstarsze skały wulkaniczne odsłonięte w rejonie krakowskim. Fragment jednej z intruzji o miąższości 44 m jest eksploatowany od 1902 na potrzeby drogownictwa. Wydobycie ułatwia cios słupowy. Na początku prymitywnym sposobem wydobywano kamień na potrzeby gospodarcze: utwardzanie dróg czy podmurówki pod chałupy. W latach 30. XX w. jego właścicielami byli Braun Wł., inż Kawarzyk H., łomy bazaltu. Niedźwiedzia Góra w Tenczynku^[1].

Po II wojnie światowej kamieniołom wszedł w skład Zjednoczenia Materiałów Budowlanych w Krakowie, a następnie w skład Zjednoczenia Kamieniołomów Śląskich w Świdnicy, potem przejęty został przez Centralny Zarząd Kamieniołomów i Klinkierni Drogowych. W 1948 przeszedł na Własność Skarbu Państwa, wchodząc w skład utworzonego Przedsiębiorstwa Państwowego Krakowskie Kamieniołomy Drogowe w Krakowie, a następnie w skład Regulickich Kamieniołów Drogowych, jako podległy mu zakład wydobywczy. Do lipca 2000 złoże było eksploatowane przez Przedsiębiorstwo Państwowe Kopalnie Odkrywkowe Surowców Skalnych, a obecnie przez Kopalnie Porfiru i Diabazu Sp. z o.o..

Wydobycie jest prowadzone w obrębie grubego 30 m sillu tkwiącego wśród utworów górnego karbonu. Żyłę tą tworzy skała zbliżona swym wyglądem do bazaltu, znana jest powszechnie jako diabaz z Niedźwiedziej Góry.

Szlaki turystyczne

Szlak Dawnego Górnictwa

– z Krzeszowic przez Niedźwiedzią Górę, Bukową Górę, Zimny Dół do Czernichowa.

Szlaki rowerowe

– z Krzeszowic przez Miękinię, Dolinę Kamienic, Wolę Filipowską, Puszczę Dulowską, Las Orley, rezerwat przyrody Dolina Potoku Rudno, Sankę, Dolinę Sanki i Niedźwiedzią Górę do Krzeszowic.

Przypisy