Nierówności społeczne

Nierówności społeczne (nierówności ekonomiczne) – nierówny podział dóbr materialnych, a także niematerialnych w społeczeństwie.

Definicje

Różnice versus nierówności

Ważnym pojęciem przy rozważaniu nierówności społecznych jest kategoria niedoboru, jedna z centralnych kategorii socjologicznych, wprowadzona do nauki przez Bálinta Balla. Jednostki i grupy społeczne w społeczeństwie odróżniają się od siebie na rozmaite sposoby. Rousseau określał te różnice jako „naturalne”, jednak większość z nich jest również społecznie determinowana, zależna od przynależności do określonego środowiska społecznego. Ta społeczna predeterminacja przyczynia się do utrzymania nierówności społecznych.

Rousseau odróżniał dwa rodzaje nierówności między ludźmi: nierówności warunkowane naturą, wynikające np. z różnego wieku, stanu zdrowia, sił fizycznych czy cech osobowościowych, oraz nierówności „moralne” czy „polityczne”. Te drugie tworzone są przez ludzi i przez nich utrwalane, bądź też znoszone. Zależne są od różnie przydzielanych przywilejów, którymi jedni cieszą się na niekorzyść drugich[1].

Pomiary nierówności

W ekonometrii nierówności społeczne można mierzyć w sposób ilościowy. Najczęściej używa się w tym celu współczynnika Giniego, choć istnieją też inne miary, takie jak indeks Hoovera i indeks Theil. Współczynnik Giniego przybiera wartości od 0 do 100, gdzie 0 oznacza pełną równość (wszyscy mają tyle samo), a 100 oznacza pełną nierówność (jedna osoba posiada wszystko, a pozostali nie posiadają nic). Według tego czynnika, krajem o najwyższym poziomie nierówności jest Namibia (70,7 w 2003 roku[2]), a krajem o najniższym poziomie nierówności jest Szwecja (23,0 w 2005 roku[2]).

Według raportu ONZ, 1% najbogatszych ludzi na Ziemi posiada około 40% całego majątku ludzkości, 10% najbogatszych posiada 85%, a biedniejsza połowa ludzkości posiada mniej niż 1%[3].

Działalność państwa

Państwo dobrobytu jest koncepcją wyrównywania nierówności społecznych w zakresie i zasięgu określanym przez kierujących państwem. W systemach demokratycznych poziom wyrównywania nierówności przez państwo jest akceptowany przez większość głosujących obywateli.

Źródła nierówności

W najprostszych modelach klasycznej ekonomii, w warunkach konkurencji doskonałej, ceny i płace są zawsze i ściśle związane z krańcową wartością pracy lub towaru. W bardziej złożonych modelach jednak, oraz w praktyce, zależność ta jest bardziej skomplikowana. Wskutek zawodności państwa i zawodności rynku, oraz nierówności szans, w rzeczywistej gospodarce może się pogłębiać oddalenie cen, płac, szans itp. od ich optymalnych wartości. Ekonomista John H. Cochrane zwraca uwagę, że pojęcie nierówności ekonomicznych obejmuje zarówno negatywne skutki wynikające z tego rodzaju zawodności, jak i takie różnice występujące pomiędzy ludźmi, które są pozytywne społecznie i których nie powinno się zwalczać[4]. Ocena wartości społecznej różnych zjawisk jest częściowo kwestią mierzalną (np. przy pomocy funkcji dobrobytu społecznego), a częściowo zależy od przyjętych w społeczeństwie celów i wartości.

Pozytywne aspekty

Nierówności mogą wynikać ze zjawisk, które są pożądane społecznie:

  • różnic w predyspozycjach, inteligencji poznawczej i emocjonalnej[5],
  • różnego wkładu pracy,
  • różnego wkładu czasu w wykształcenie i specjalizację[6][7],
  • rozwoju technologicznego[8][6][9][10]
  • liberalizacji handlu, która może zmniejszać różnice międzynarodowe, ale zwiększać wewnątrznarodowe[11]

Negatywne aspekty

Zjawiska negatywne społecznie mogą również przyczyniać się do wzrostu nierówności:

  • pogoń za rentą – czerpanie korzyści z posiadanej przewagi, takich jak renty z kapitału lub nieruchomości[12][13] (przykładowo, ekonomista Thomas Piketty przypisał rentom z kapitału decydującą negatywną rolę we wzroście nierówności w XX wieku, jest to jednak wniosek kontrowersyjny[14][15]),
  • zawodność państwa – np. klientelizm, preferencyjne traktowanie elit lub innych wybranych grup społecznych, obecność instytucji opartych na wyzysku[16][17][18], rosnące koszty podstawowych usług publicznych, takich jak edukacja i opieka zdrowotna,
  • zawodność rynku, np. występowanie monopoli naturalnych lub monopsonu pracodawców, słabość związków zawodowych[19][8][20], dyskryminacji (np. różnic płacowych kobiet i mężczyzn), ograniczonej mobilności pracowników[21] lub skłonności ludzi do podejmowania przedsiębiorczego ryzyka w warunkach prekariatu[22],
  • nadmierna rywalizacja o dobra pozycjonalne

Konsekwencje nierówności

Pozytywne konsekwencje

Badania akademickie nie wskazują na dużą liczbę korzyści mogących płynąć z wysokich nierówności społecznych:

  • w teorii, np. dóbr pozycjonalnych, nierówności motywują ludzi do działania,
  • w modelu krzywej Kuznetsa, w krajach rozwijających się wysoki poziom nierówności jest naturalny i pożyteczny; niektóre badania empiryczne potwierdzają tę tezę[23][24][25]
  • według analizy Bassetta z 1999 r., wysokie nierówności same w sobie nie spowalniają rozwoju gospodarczego, jeśli zachodzi takie spowolnienie to jest ono zapośredniczone przez procesy polityczne[26]

Negatywne konsekwencje

Ekonomiczne

Dla tych danych, wariancja PKB na głowę z parytetem siły nabywczej jest wyjaśniona w 15% szacunkowym współczynnikiem Giniego.

Ekonomiczne badania związku nierówności ze wzrostem gospodarczym cieszą się dużą popularnością. Wiele badań z różnych krajów wskazuje na to, że wysokie nierówności spowalniają rozwój gospodarczy[27][28], w szczególności w krajach rozwiniętych[24], i jeśli wynikają z czerpania rent ekonomicznych[12][13]. Niektóre mechanizmy tego zjawiska jakie zaobserwowano to zwiększenie liczby konfliktów politycznych[29], obniżanie kapitału społecznego[30] i produktywności[31], oraz tendencję do podnoszenia podatków[13][32]. Relacja przyczynowa działa w obie strony, przy czym rozwój zwiększa nierówności, a nierówności spowalniają rozwój[33]. Gospodarki bardziej równe rozwijają się, według opublikowanych przez OECD analiz i raportu, w sposób szybszy i stabilniejszy niż gospodarki o wysokiej nierówności[34][35][36].

Opublikowana w 2016 r. metaanaliza badań odkryła niedużą tendencyjność publikacji w tym obszarze, ale potwierdziła wniosek, że większe nierówności prowadzą do wolniejszego rozwoju gospodarczego[37]. Spowodowane to jest ograniczeniem popytu – biednych nie stać na duże zakupy, a bardzo bogaci nie są w stanie wydać posiadanych pieniędzy, z których cześć lokowana jest w spekulacyjne instrumenty finansowe, które nie mają wpływu na realną gospodarkę[38].

Społeczne

Wyższe nierówności (poprzez różne aspekty i mechanizmy), według badań naukowych, prowadzą do szeregu negatywnych skutków społecznych:

  • osłabiają więzi, zaangażowanie i zaufanie społeczne[39][40][41],
  • zwiększają przestępczość[42][43][44], szczególnie w lokalnych skupiskach biedy[45],
  • obniżają jakość edukacji i instytucji publicznych[12][32],
  • zwiększają dzietność wśród ubogich[32],
  • obniżają poziom zdrowia publicznego, średnią długość życia, zwiększają zachorowalność i otyłość[41][46][47],
  • Obniżenie ruchliwości społecznej ilustrowaną Krzywą Wielkiego Gatsby’ego(ang.). Przy dużym rozwarstwieniu dochodów biedniejsze rodziny maja mniejsze możliwości inwestowania w dzieci przy jednocześnie większych wydatkach w stosunku do dochodów, więc preferują mniej ambitne, ale bezpieczniejsze strategie awansu społecznego, ponieważ niepowodzenie przynosi więcej złych konsekwencji w krajach o dużej nierówności. W takich krajach bogatsze rodziny inwestują więcej w swoje dzieci i mocniej używają swoich wpływów, aby pomóc w karierze dzieci, bo spadek do niższej klasy jest bardziej bolesny [48].

Metaanaliza z 2009 r. potwierdza wnioski, że większe nierówności negatywnie odbijają się na zdrowiu publicznym[49]. Badanie z 2016 r. sugeruje także, że nierówności międzynarodowe zwiększają zjawisko terroryzmu[50].

Tendencje

Badania tendencji zmian w nierównościach wskazują na to, że wewnątrznarodowo nierówności rosną[33]. Wzrost nierówności jest szczególnie dobrze przebadany w Stanach Zjednoczonych[51][52]. W skali globalnej jednakże, możliwe jest że nierowności maleją[53][54]. Zjawisko zmniejszania się globalnych nierówności (doganiania krajów bogatych przez biedne) nazywa się konwergencją.

Rozwiązania negatywnych aspektów nierówności

Wysuwa się liczne propozycje metod okiełznania nierówności ekonomicznych. Ekonomiści zwracają jednak uwagę, że próby państwowego rozwiązania zawodności rynku mogą doprowadzić do zastąpienia ich gorszymi zawodnościami państwa. Dlatego konieczne jest ich właściwe zaprojektowanie i ograniczona do niezbędnego minimum skala.

Podatki i regulacje

Instrumenty podatkowe, ze względu na to że z reguły tworzą zniekształcenia ekonomiczne, powinny być jak najlepiej wymierzone i dopasowane do lokalnej postaci problemu. Skuteczne wobec nierówności ekonomicznych mogą być takie rozwiązania, jak[36]:

Programy publiczne

Programy publiczne mogą być realizowane zarówno przez instytucje państwowe, jak i rynkowe – jak np. w przypadku edukacji prywatnej finansowanej przez publiczne bony oświatowe. Skuteczne wobec nierówności ekonomicznych wydaje się szczególnie stosowanie:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Jean-Jacques Rousseau, Rozprawa o pochodzeniu nierówności między ludźmi.
  2. ↑ a b Distribution of family income – Gini index. The World Factbook, CIA. [dostęp 2012-02-23]. (ang.).
  3. ↑ James Randerson: World’s richest 1% own 40% of all wealth, UN report discovers. The Guardian, 6 grudnia 2006. [dostęp 2012-02-24]. (ang.).
  4. ↑ John H. Cochrane, The Grumpy Economist: Why and how we care about inequality, The Grumpy Economist, 29 września 2014 [dostęp 2017-01-06].
  5. ↑ Hai i inni, Inequality in Human Capital and Endogenous Credit Constraints, „NBER”, 29 grudnia 2016 [dostęp 2017-01-06].
  6. ↑ a b Goldin i inni, The Race between Education and Technology: The Evolution of U.S. Educational Wage Differentials, 1890 to 2005, „NBER”, 22 marca 2007 [dostęp 2017-01-06].
  7. ↑ Inequality and Skills | IGM Forum, www.igmchicago.org [dostęp 2017-01-06].
  8. ↑ a b Max Roser, Jesus Crespo Cuaresma, Why is Income Inequality Increasing in the Developed World?, „Review of Income and Wealth”, 1, 2016, s. 1–27, DOI: 10.1111/roiw.12153, ISSN 1475-4991 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  9. ↑ Philippe Aghion, Eve Caroli, Cecilia García-Peñalosa, Inequality and Economic Growth: The Perspective of the New Growth Theories, „Journal of Economic Literature”, 4, 1999, s. 1615–1660, JSTOR: 2565487 [dostęp 2017-01-06].
  10. ↑ Daron Acemoglu, Technical Change, Inequality, and the Labor Market, „Journal of Economic Literature”, 1, 2002, s. 7–72, JSTOR: 2698593 [dostęp 2017-01-06].
  11. ↑ Autor i inni, The China Shock: Learning from Labor Market Adjustment to Large Changes in Trade, „NBER”, 21 stycznia 2016 [dostęp 2017-01-06].
  12. ↑ a b c William Easterly, Inequality does cause underdevelopment: Insights from a new instrument, „Journal of Development Economics”, 2, 2007, s. 755–776, DOI: 10.1016/j.jdeveco.2006.11.002 [dostęp 2017-01-06].
  13. ↑ a b c Alberto Alesina, Dani Rodrik, Distributive Politics and Economic Growth, „The Quarterly Journal of Economics”, 2, 1994, s. 465–490, DOI: 10.2307/2118470, ISSN 0033-5533, JSTOR: 2118470 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  14. ↑ Auerbach i inni, Capital Taxation in the 21st Century, „NBER”, 15 stycznia 2015 [dostęp 2017-01-06].
  15. ↑ Piketty on Inequality | IGM Forum, www.igmchicago.org [dostęp 2017-01-06].
  16. ↑ Acemoglu i inni, The Colonial Origins of Comparative Development: An Empirical Investigation, „NBER”, 1 czerwca 2000 [dostęp 2017-01-06].
  17. ↑ Adam Bonica i inni, Why Hasn’t Democracy Slowed Rising Inequality?, „Journal of Economic Perspectives”, 3, 2013, s. 103–124, DOI: 10.1257/jep.27.3.103, ISSN 0895-3309 [dostęp 2017-01-06].
  18. ↑ Acemoglu i inni, The Rise and Decline of General Laws of Capitalism, „NBER”, 18 grudnia 2014 [dostęp 2017-01-06].
  19. ↑ Daniele Checchi, Cecilia García-Peñalosa, Labour Market Institutions and the Personal Distribution of Income in the OECD, „Economica”, 307, 2010, s. 413–450, DOI: 10.1111/j.1468-0335.2009.00776.x, ISSN 1468-0335 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  20. ↑ Paul Krugman, Knowledge Isn’t Power, „The New York Times”, 23 lutego 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-01-06].
  21. ↑ Chetty i inni, Where is the Land of Opportunity? The Geography of Intergenerational Mobility in the United States, „NBER”, 23 stycznia 2014 [dostęp 2017-01-06].
  22. ↑ E. Xavier-Oliveira, A.O. Laplume, S. Pathak, What motivates entrepreneurial entry under economic inequality? The role of human and financial capital, „Human Relations”, 7, 2015, s. 1183–1207, DOI: 10.1177/0018726715578200 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  23. ↑ Robert J Barro, Inequality, Growth, and Investment, „NBER”, 1 marca 1999 [dostęp 2017-01-06].
  24. ↑ a b Markus Brueckner, Daniel Lederman, Effects of Income Inequality on Aggregate Output, Rochester, NY: Social Science Research Network, 22 czerwca 2015 [dostęp 2017-01-06].
  25. ↑ Hongyi Li, Heng-fu Zou, Income Inequality Is Not Harmful for Growth: Theory and Evidence, China Economics and Management Academy, Central University of Finance and Economics, 1998 [dostęp 2017-01-06].
  26. ↑ William F. Bassett, John P. Burkett, Louis Putterman, Income distribution, government transfers, and the problem of unequal influence, „European Journal of Political Economy”, 2, 1999, s. 207–228, DOI: 10.1016/S0176-2680(99)00004-X [dostęp 2017-01-06].
  27. ↑ Oded Galor, Joseph Zeira, Income Distribution and Macroeconomics, „The Review of Economic Studies”, 1, 1993, s. 35–52, DOI: 10.2307/2297811, ISSN 0034-6527, JSTOR: 2297811 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  28. ↑ George R.G. Clarke, More evidence on income distribution and growth, „Journal of Development Economics”, 2, 1995, s. 403–427, DOI: 10.1016/0304-3878(94)00069-O [dostęp 2017-01-06].
  29. ↑ Alesina i inni, Distributive Politics and Economic Growth, „NBER”, 1 marca 1991 [dostęp 2017-01-06].
  30. ↑ Persson i inni, Is Inequality Harmful for Growth? Theory and Evidence, „NBER”, 1991 [dostęp 2017-01-06].
  31. ↑ William J. Baumol, On income distribution and growth, „Journal of Policy Modeling”, 4, Income Distribution, 2007, s. 545–548, DOI: 10.1016/j.jpolmod.2007.05.004 [dostęp 2017-01-06].
  32. ↑ a b c Roberto Perotti, Growth, income distribution, and democracy: What the data say, „Journal of Economic Growth”, 2, s. 149–187, DOI: 10.1007/BF00138861, ISSN 1381-4338 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  33. ↑ a b Dierk Herzer, Sebastian Vollmer, Rising top incomes do not raise the tide, „Journal of Policy Modeling”, 4, 2013, s. 504–519, DOI: 10.1016/j.jpolmod.2013.02.011 [dostęp 2017-01-06].
  34. ↑ Jonathan David Ostry, Andrew Berg, Inequality and Unsustainable Growth; Two Sides of the Same Coin?, International Monetary Fund, 2011 [dostęp 2017-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-07].
  35. ↑ Jonathan Ostry, Andrew Berg, Charalambos Tsangarides, Redistribution, Inequality, and Growth, International Monetary Fund, 17 lutego 2014 [dostęp 2017-01-06].
  36. ↑ a b In It Together: Why Less Inequality Benefits All – en – OECD, www.oecd.org [dostęp 2017-01-06].
  37. ↑ Pedro Cunha Neves, Óscar Afonso, Sandra Tavares Silva, A Meta-Analytic Reassessment of the Effects of Inequality on Growth, „World Development”, 78, 2016, s. 386–400, DOI: 10.1016/j.worlddev.2015.10.038 [dostęp 2017-01-06].
  38. ↑ Prof. Mączyńska komentuje: Duże pieniądze w rękach tak nielicznych zagrażają demokracji. SE.pl, luty 2018. [dostęp 2018-02-27].
  39. ↑ E.M. Uslaner, Inequality, Trust, and Civic Engagement, „American Politics Research”, 6, 2016, s. 868–894, DOI: 10.1177/1532673x04271903 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  40. ↑ Christian Albrekt Larsen, The Rise and Fall of Social Cohesion: The Construction and De-construction of Social Trust in the US, UK, Sweden and Denmark, OUP Oxford, 20 czerwca 2013, ISBN 0-19-968184-8 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  41. ↑ a b Kate. Pickett, The spirit level. Why more equal societies almost always do better, Allen Lane, 2009, ISBN 978-1-84614-039-6, OCLC 276648834.
  42. ↑ Matthew R. Lee, William B. Bankston, political structure, economic inequality, and homicide: a cross-national analysis, „Deviant Behavior”, 1, 1999, s. 27–55, DOI: 10.1080/016396299266588, ISSN 0163-9625 [dostęp 2017-01-06].
  43. ↑ Jerome L Neapolitan, A comparative analysis of nations with low and high levels of violent crime, „Journal of Criminal Justice”, 3, 1999, s. 259–274, DOI: 10.1016/S0047-2352(98)00064-6 [dostęp 2017-01-06].
  44. ↑ Daniel Lederman, Pablo Fajnzylber, Norman Loayza, Inequality and Violent Crime, Rochester, NY: Social Science Research Network, 1 maja 2002 [dostęp 2017-01-06].
  45. ↑ Songman Kang, Inequality and crime revisited: effects of local inequality and economic segregation on crime, „Journal of Population Economics”, 2, 2015, s. 593–626, DOI: 10.1007/s00148-015-0579-3, ISSN 0933-1433 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  46. ↑ George A. Kaplan i inni, Inequality in income and mortality in the United States: analysis of mortality and potential pathways, „British Medical Journal”, 7037, 1996, s. 999–1003, DOI: 10.1136/bmj.312.7037.999, ISSN 0959-8138, PMID: 8616393 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  47. ↑ Roberto De Vogli i inni, Has the relation between income inequality and life expectancy disappeared? Evidence from Italy and top industrialised countries, „Journal of Epidemiology and Community Health”, 2, 2005, s. 158–162, DOI: 10.1136/jech.2004.020651, ISSN 1470-2738, PMID: 15650149, PMCID: PMC1733006 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  48. ↑ Grzegorz Sroczyński: W Polsce o awansie decyduje pozycja rodziców. Dr Szarfenberg: Dzieci z "dobrych" rodzin trafiają trzy szczeble wyżej. Gazeta.pl, luty 2020. [dostęp 2020-02-07].
  49. ↑ Naoki Kondo i inni, Income inequality, mortality, and self rated health: meta-analysis of multilevel studies, „British Medical Journal”, 339, 2009, b4471, DOI: 10.1136/bmj.b4471, ISSN 0959-8138, PMID: 19903981, PMCID: PMC2776131 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  50. ↑ Roberto Ezcurra, David Palacios, Terrorism and spatial disparities: Does interregional inequality matter?, „European Journal of Political Economy”, 42, 2016, s. 60–74, DOI: 10.1016/j.ejpoleco.2016.01.004 [dostęp 2017-01-06].
  51. ↑ Attanasio i inni, The Evolution of Income, Consumption, and Leisure Inequality in The US, 1980-2010, „NBER”, 6 kwietnia 2012 [dostęp 2017-01-06].
  52. ↑ Piketty i inni, Distributional National Accounts: Methods and Estimates for the United States, „NBER”, 15 grudnia 2016 [dostęp 2017-01-06].
  53. ↑ Finance and Development, Finance and Development | F&D [dostęp 2017-01-06].
  54. ↑ Global Economic Inequality, „Our World In Data” [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  55. ↑ Christina D. Romer, The Minimum Wage, Employment and Income Distribution, „The New York Times”, 2 marca 2013, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-01-05].
  56. ↑ David Neumark, William Wascher, Using The EITC to Help Poor Families: New Evidence and a Comparison with the Minimum Wage, „National Tax Journal”, n. 2, 2001, s. 281–318 [dostęp 2017-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-05].
  57. ↑ Daniel Shaviro, The Minimum Wage, the Earned Income Tax Credit, and Optimal Subsidy Policy, „The University of Chicago Law Review”, 2, 1997, s. 405–481, DOI: 10.2307/1600288, JSTOR: 1600288 [dostęp 2017-01-05].
  58. ↑ R.V. Burkhauser, K.A. Couch, A.J. Glenn, Public policies for the working poor: The earned income tax credit versus minimum wage legislation, University of Wisconsin Institute for Research on Poverty [dostęp 2017-01-05].
  59. ↑ David Neumark, William Wascher, Minimum Wages, the Earned Income Tax Credit, and Employment: Evidence from the Post-Welfare Reform Era, Rochester, NY: Social Science Research Network, 1 lutego 2007 [dostęp 2017-01-05].
  60. ↑ Arindrajit Dube, Designing Thoughtful Minimum Wage Policy at the State and Local Levels | Brookings Institution, „Brookings”, 2014 [dostęp 2017-01-05] (ang.).
  61. ↑ P. Moyes, A note on minimally progressive taxation and absolute income inequality, „Social Choice and Welfare”, 2-3, s. 227–234, DOI: 10.1007/BF00735763, ISSN 0176-1714 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  62. ↑ Piketty i inni, Optimal Taxation of Top Labor Incomes: A Tale of Three Elasticities, „NBER”, 23 listopada 2011 [dostęp 2017-01-06].
  63. ↑ Mankiw i inni, Optimal Taxation in Theory and Practice, „NBER”, 11 czerwca 2009 [dostęp 2017-01-06].
  64. ↑ Thomas Piketty, Emmanuel Saez, A Theory of Optimal Inheritance Taxation, „Econometrica”, 5, 2013, s. 1851–1886, DOI: 10.3982/ECTA10712, ISSN 1468-0262 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  65. ↑ Jonathan Temple, The New Growth Evidence, „Journal of Economic Literature”, 1, 1999, s. 112–156, DOI: 10.1257/jel.37.1.112, ISSN 0022-0515 [dostęp 2017-01-06].
  66. ↑ The Rate of Return to the HighScope Perry Preschool Program | Heckman, heckmanequation.org [dostęp 2017-01-05].
  67. ↑ Chetty i inni, The Effects of Exposure to Better Neighborhoods on Children: New Evidence from the Moving to Opportunity Experiment, „NBER”, 7 maja 2015 [dostęp 2017-01-06].
  68. ↑ David Bradley i inni, Distribution and Redistribution in Postindustrial Democracies, „World Politics”, 2, 2003, s. 193–228, DOI: 10.1353/wp.2003.0009, ISSN 1086-3338 [dostęp 2017-01-06].
  69. ↑ L. Kenworthy, Do Social-Welfare Policies Reduce Poverty? A Cross-National Assessment, „Social Forces”, 3, 1999, s. 1119–1139, DOI: 10.1093/sf/77.3.1119, ISSN 0037-7732 [dostęp 2017-01-06].
  70. ↑ Roberto Perotti, Growth, income distribution, and democracy: What the data say, „Journal of Economic Growth”, 2, s. 149–187, DOI: 10.1007/BF00138861, ISSN 1381-4338 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  71. ↑ Suresh de Mel, David McKenzie, Christopher Woodruff, One-Time Transfers of Cash or Capital Have Long-Lasting Effects on Microenterprises in Sri Lanka, „Science”, 6071, 2012, s. 962–966, DOI: 10.1126/science.1212973, ISSN 0036-8075, PMID: 22363007 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  72. ↑ Popova i inni, Cash transfers and temptation goods. A review of global evidence, 1 maja 2014 [dostęp 2017-01-06] (ang.).
  73. ↑ Cally Ardington, Anne Case, Victoria Hosegood, Labor supply responses to large social transfers: Longitudinal evidence from South Africa, „American Economic Journal. Applied Economics”, 1, 2009, s. 22–48, DOI: 10.1257/app.1.1.22, ISSN 1945-7782, PMID: 19750139, PMCID: PMC2742429 [dostęp 2017-01-06].
  74. ↑ Orazio Attanasio, Alice Mesnard, The impact of a conditional cash transfer programme on consumption in Colombia [dostęp 2017-01-06].
  75. ↑ Randall K.Q. Akee i inni, Parents’ Incomes and Children’s Outcomes: A Quasi-Experiment, „American economic journal. Applied economics”, 1, 2017, s. 86–115, DOI: 10.1257/app.2.1.86, ISSN 1945-7782, PMID: 20582231, PMCID: PMC2891175 [dostęp 2017-01-06].
  76. ↑ Amarante i inni, Do Cash Transfers Improve Birth Outcomes? Evidence from Matched Vital Statistics, Social Security and Program Data, „NBER”, 22 grudnia 2011 [dostęp 2017-01-06].
  77. ↑ Jesse Cunha, Testing Paternalism: Cash vs. In-kind Transfer in Rural Mexico, Stanford Institute for Economic Policy Research, 2010 [dostęp 2017-01-06].

Literatura

  • Jean-Jacques Rousseau: Discours sur l’inégalité.
  • Karl Marx: Dzieła wszystkie
  • Pierre Bourdieu (1979): La distinction. Critique sociale du jugement. Paris, Ed. de Minuit.
  • Raymond Boudon: La logique du social und L’inégalité des chances: la mobilité sociale dans les sociétés industrielles
  • Richard Bauman: Voices of modernity:language ideologies and the politics of inequality

Media użyte na tej stronie

GDP per capita PPP vs Gini index 2016.svg
Autor: PawełS, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dla tych danych, wariancja PKB na głowę z parytetem siły nabywczej jest wyjaśniona w 15 % szacunkowym współczynnikiem Giniego. Dane PKB są z tego samego roku co dane współczynnika Giniego.

Kody krajów: https://pl.wikipedia.org/wiki/ISO_3166-1#Kody

Współczynnik Giniego dla Polski i Filipin nie był dostępny na stronie Banku Światowego i są z kompilacji danych Banku Światowego w WIID https://www4.wider.unu.edu/