Niezłomny (film 1958)

Niezłomny

Коммунист

Jewgienij Urbanski w scenie z filmu w grafice z 2003 roku
Gatunek	dramat społeczno-obyczajowy
Rok produkcji	1957
Data premiery	3 lutego 1958
Kraj produkcji	ZSRR
Język	rosyjski
Czas trwania	111 min
Reżyseria	Julij Rajzman
Scenariusz	Jewgienij Gabriłowicz
Główne role	Jewgienij Urbanski
Muzyka	Rodion Szczedrin
Scenografia	Michaił Bogdanow, Giennadij Mjasnikow
Kostiumy	Walientin Pierielotow
Produkcja	Mosfilm
Wytwórnia	Mosfilm
Dystrybucja	Mosfilm
Nagrody
1959 – II WFF (Kijów), nagrody w kategoriach: najlepsza reżyseria, najlepsza rola męska, najlepszy film fabularny

Niezłomny (org. Коммунист) – radziecki dramat społeczno-obyczajowy z 1957 roku w reżyserii Julija Rajzmana. Jeden z najgłośniejszych obrazów radzieckiego kina produkcyjnego, pierwszy w karierze jednego z najwybitniejszych aktorów kina radzieckiego lat 60. Jewgienija Urbanskiego^[1].

Fabuła

Rok 1918, okres rewolucji bolszewickiej w Rosji. Do niedużej wsi Zagory przybywa frontowiec-komunista Wasilij Gubanow, aby pracować na budowie miejscowej elektrowni. Od razu napotyka na wiele trudności, typowych dla pierwszego okresu industrializacji Rosji Radzieckiej. Za miejsce do spania na podłodze u miejscowego chłopa musi wręczyć „łapówkę” w postaci kilku grudek cukru.

Partia, jako zaufanemu człowiekowi, powierza mu stanowisko kierownika budowlanego magazynu. Nie jest to w smak miejscowym kułakom pod wodzą byłego popa Jakowa – dotychczasowego kierownika magazynu. Przed przyjazdem Gubanowa traktowali oni magazyn jako źródło sowitych zysków pochodzących z defraudacji. Gubanow zaprowadza nowe porządki, zwalnia dotychczasową obsadę magazynu wraz z Jakowem i zaczyna prowadzić go w sposób rzetelny. Okazuje się być człowiekiem bez reszty oddanym swojej pracy i ideom partii komunistycznej. Celem pozyskania materiałów niezbędnych do prowadzenia budowy nie waha się nawet udać do Moskwy by na Kremlu spotkać z samym Lenienm. Szybko zyskuje sobie wrogów w postaci kułaków i wszelkiego rodzaju kombinatorów, jednak również uznanie prostych chłopów i robotników. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że Gubanow zakochuje się z w pięknej Aniucie – żonie gospodarza u którego onegdaj wynajął kąt do spania. Aniuta odwzajemnia uczucie, i szykanowana przez męża i jego popleczników, w końcu porzuca go, rozpoczynając pracę na budowie elektrowni. Mieszka w baraku wraz z innymi niewykwalifikowanymi robotnicami. Ponieważ nie umie nawet czytać i pisać, zapisuje się na wieczorowe kursy. Gubanow spotyka się z nią pewnego wieczora, jednak nie jest świadom jej sytuacji – bez reszty pochłania go praca na budowie.

W tym samym czasie „biali” kontratakują, większość mężczyzn odchodzi na front, a lokalna społeczność głoduje pozbawiona dostaw. Gubanow samotnie wyrusza na poszukiwanie pociągu z mąką, który utkwił gdzieś po drodze. Gdy go odnajduje, okazuje się, że skład stoi z powodu braku węgla. Gubanow chwyta do ręki siekierę i samotnie, wykpiwany przez obsługę składu, zaczyna rąbać drzewa w pobliskim lesie celem uzyskania paliwa dla lokomotywy. Po całej nocy rąbania, nad ranem, zachęcona jego przykładem do wycinki przystępuje również obsługa pociągu. W końcu wyrąbują ilość drzew odpowiednią, aby napalić pod kotłem lokomotywy i uruchomić pociąg. W tym samym czasie Aniuta leży w szpitalu w połogu po urodzeniu dziecka będącego owocem schadzki z Gubanowem. Jest świadkiem wielkiego pożaru będącego wynikiem podpalenia budowy przez ludzi Jakowa (spaleniu ulegają niemal wszystkie drewniane obiekty). Banda Jakowa napada również na pociąg z mąką. Grabieży mienia próbuje próbuje zapobiec Głubow, jednak ginie zastrzelony przez Stiepana – jednego z kułaków i byłego konkurenta Aniuty. Po pogrzebie Gubanowa, Aniuta z noworodkiem na ręku opuszcza wieś odchodząc ku nowemu życiu.

Cała ta filmowa historia opowiedziana zostaje przez głos zza kadru – syna Aniuty i Wasilija, który po latach wspomina okoliczności spotkania się swoich rodziców.

Obsada aktorska

• Jewgienij Urbanski – Wasilij Gubanow
• Sofia Pawłowa – Aniuta
• Boris Smirnow – Lenin
• Jewgienij Szutow – Fiodor, mąż Aniuty
• Siergiej Jakowlew – Denis, najbliższy współpracownik Gubanowa
• Walientin Zubkow – kułak Stiepan, zabójca Gubanowa
• Wiktor Kołpakow – były pop Jakow
• Władimir Adlerow – tow. Zimnij
• Iwan Kaszyrin – maszynista
• Arkadij Smirnow – tow. Chramczenko
• Iwan Kowal-Samborski – brodaty robotnik
• Władimir Picek – zawiadowca stacji
• Daniił Nietriebin – maszynista
• Walentina Ananina – Frosia
• Bykadorow Jewgienij – maszynista
• Władimir Fierapontow – wartownik na Kremlu
• Parfionow Nikołaj – działacz partyjny
• Wiaczesław Niewinnyj – robotnik
• Walentina Władimirowa – robotnica
• Izolda Izwicka – sekretarka Lenina

i inni.

Przypisy

Bibliografia

• Rostisław Jurieniew: Historia filmu radzieckiego. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1977, s. 235-236.
• Zbigniew Pitrea: Zbigniew Pitera: Nowy film radziecki. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1967, s. 83.

Linki zewnętrzne

• Plakat do filmu
• Niezłomny w bazie IMDb (ang.)
• Niezłomny w bazie Filmweb
• Niezłomny w portalu „Kinopoisk” (ros.)
• Niezłomny w portalu „Kino-Tieatr” (ros.)
• Niezłomny w „Encikłopedii otczestwiennogo kino”. 2011.russiancinema.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-11)]. (ros.)
• Niezłomny w portalu „Russkino” (ros.)