Niezabitów

Artykuł

51°15′26.4″N 22°7′27.3″E

- błąd

4 m

WD

51°14'N, 22°6'E

- błąd

19899 m

Odległość

1089 m

Niezabitów
wieś
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

opolski

Gmina

Poniatowa

Liczba ludności (2011)

411[1]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

24-320[2]

Tablice rejestracyjne

LOP

SIMC

0389564

Położenie na mapie gminy Poniatowa
Mapa konturowa gminy Poniatowa, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Niezabitów”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Niezabitów”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Niezabitów”
Ziemia51°15′26,4″N 22°07′27,3″E/51,257333 22,124250

Niezabitówwieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Poniatowa[3][4].

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[5]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Poniatowa[6].

Historia

Według opracowania opublikowanego przez UM w Poniatowej:

Pierwsze pisane wzmianki o Niezabitowie pochodzą z 1409 roku. W tym czasie zapisano informacje o rycerzu Drzewoznanie z Niezabitowa. Była to wieś tworząca zaścianek szlachecki. Jeszcze z początku XV wieku pochodzą informacje o mieszkających kmieciach (Piotr i Maciej), ale już z drugiej połowy XV wieku brak takich informacji, odtąd wszyscy mieszkańcy byli stanu szlacheckiego. (…) Wśród rycerzy z Niezabitowa wymienia się w XV wieku takie postacie jak: Gniewomir, Mikołaj Zaskórka, Piotr Konopka, Mikołaj Jurek, Andrzej Osełka, Stanisław Rarożek i wielu innych.

Urząd Miejski w Poniatowej, [7]

Według Liber Beneficiorum Długosza L.B.(t.III, s.256), Niezabitów wieś w parafii Wąwolnica, miał 6 łanów kmiecych i 30 folwarków (łac: triginta praedia?). Dziesięcina szła do Wąwolnicy i miała do 20 grzywien wartości. Dziedzicami wsi byli współcześnie: Bodzanta herbu Wieniawa, Jan Głowacz herbu Nowina i Mikołaj Kurek herbu Nieczuja. W powtórnej wzmiance o tej wsi (t.II, s.569) powiada Długosz: cujus haeredes multi, nullus cmetho[8]. Wartość dziesięciny oznacza na 18 grzywien. Byli to więc widocznie częściowi posiadacze, drobna szlachta małopolska. Akta ziemskie lubelskie wymieniają w wieku XV kilkudziesięciu posiadaczy rodem z Niezabitowa władający wsią w wyniku sukcesji, sprzedaży zastawów, a nawet konfiskat, jak to miało miejsce w roku 1497, kiedy skonfiskowane dobra Jana i Mikołaja Drapskiego z Niezabitowa nadano Pawłowi z Chotczy chorążemu lubelskiemu. W roku 1516 Niezabitów ponownie skonfiskowano za niezapłacenie taksy[9].

Rejestry poborowe z roku 1531–1533 wykazują, że pobór płaciła tu tylko szlachta bez kmieci.

W Niezabitowie istniał majątek rodziny Drewnowskich, w 1846 urodził się tam Ignacy Drewnowski, powstaniec styczniowy i inżynier[10].

Niezabitów, w dokumentach także „Niezabythow” w wieku XIX wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, gminie Karczmiska, parafii Wąwolnica. Według noty słownika z roku 1886 są tu bogate pokłady żwiru pod warstwą ziemi rodzajnej, na przestrzeni kilkudziesięciu morgów[8][a].

W czasie drugiej wojny światowej w majątku Niezabitów miała swoją siedzibę Tajna Szkoła Podchorążych, którą dowodził Mieczysław Zieliński (przed wojną nauczyciel Szkoły Powszechnej w Nałęczowie).[11]

Stefan Żeromski w powieści Nawracanie Judasza sportretował Kazimierza Dulębę (w postaci Piotrowickiego), administratora majątku Brzezińskich w Niezabitowie. Niezabitów w powieści przedstawiono pod nazwą Niebylanka.[12]

Nazwa Niezabitów pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa "niezabyt", które oznaczało pamiątkę lub upominek.[13]

Zobacz też

Uwagi

  1. Rejestr wymienia z nazwiska ówczesnych posiadaczy płacących taksę w osobach: Jan Rej ½ łana, Stanisław Trojan ¾ łana, Mikołaj Pakosz ½ łana, Marcin i Andrzej Garbaczowie ¾ łana, Paweł Pieńkowicz ¾ łana, Maciej Adamowicz ½ łana, Wojciech Pakosz i Stanisław Konisławek ½ łana, Jan Nieczuja ¼ łana, Stanisław Zdrapski ¼ łana, Marcin Adamowicz ze stryjem ½ łana, Bartłomiej Adamowicz ½ łana, Mikołaj, Przecław, Piotr, Bieniasz ¼ łana, Andrzej, Stanisław i inni Pieńkowie ½ łana, Andrzej i Stanisław Kurkowie ¼ łana, Mikołaj Czuryło i Mikołaj Szuba ¼ łana[9]. 1 łan chełmiński wynosił w Polsce – 17,995 ha (to jest około 30 morg)

Przypisy

  1. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-01-28].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  6. Jednostki pomocnicze gminy Poniatowa. Urząd Gminy Poniatowa. [dostęp 2016-08-25].
  7. Niezabitów, Urząd Miejski w Poniatowej [dostęp 2019-06-24].
  8. a b Niezabitów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 138.
  9. a b Niezabitów, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  10. Ś.p. Ignacy Drewnowski. „Kurier Warszawski”. Nr 83, s. 4, 23 marca 1920. 
  11. Michał Tarka, Dzieje Nałęczowa, 1989.
  12. Adam Jarosz, Nałęczów i wieża ariańska w Nawracaniu Judasza, Pamiętnik Literacki, 1960.
  13. Antoni Krasnowolski, Władysław Niedźwiecki, M. Arcta Słownik Staropolski, pl.wikisource.org, 1920 [dostęp 2020-08-02].

Bibliografia

  • Niezabitów [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, s. 160-162.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Szkoła Podstawowa i filia biblioteczna w Niezabitowie podczas remontu, 2019 r..jpg
Autor: Noobyi, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szkoła Podstawowa i filia biblioteczna w Niezabitowie podczas remontu, 2019 r.