Nikołaj Gułajew

Nikołaj Gułajew

Николай Дмитриевич Гулаев

55 zwycięstw
generał pułkownik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	26 lutego 1918 Aksajskaja, obwód rostowski, ZSRR
Data i miejsce śmierci	27 września 1985 Moskwa, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1938–1979
Siły zbrojne	Armia Czerwona Armia Radziecka
Jednostki	27 pułk lotnictwa myśliwskiego 129 pułk lotnictwa myśliwskiego
Stanowiska	dowódca 133 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego 10 Armia PWO
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Bell P-39Q Airacobra w barwach WWS

Nikołaj Dmitrijewicz Gułajew, ros. Николай Дмитриевич Гулаев (ur. 26 lutego 1918, zm. 27 września 1985) – radziecki pilot, generał pułkownik lotnictwa, as myśliwski okresu II wojny światowej.

Życiorys

Urodził się we wsi Aksajskaja w obwodzie rostowskim w rodzinie robotniczej. Uczęszczał do 7-klasowej szkoły podstawowej, po czym ukończył przyzakładową szkołę zawodową. Pracował jako ślusarz w jednej z rostowskich fabryk. Wieczorami uczył się w aeroklubie. W 1938 wstąpił do Armii Czerwonej. W 1940 ukończył Wojskową Szkołę Lotniczą w Stalingradzie, następnie służył w Wojskach Obrony Przeciwlotniczej.

Od sierpnia 1942 brał udział w wojnie, szczególnie wyróżniał się w bitwach na Łuku Kurskim i rejonie Biełgorodu. 28 września 1943 uzyskał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, z Orderem Lenina i Złotą Gwiazdą, za 95 lotów bojowych i 13 zestrzelonych samolotów indywidualnie oraz 5 zespołowo. Na początku 1944 został dowódcą eskadry. Brał udział w wyzwoleniu Prawobrzeżnej Ukrainy. Podczas jednej z walk nad rzeką Prut lecąc na czele 6 samolotów P-39 zaatakował formację 27 bombowców wroga osłanianą przez 8 myśliwców. W cztery minuty zestrzelono 11 niemieckich maszyn, 5 z nich strącił Gułajew. 1 lipca 1944, już jako kapitan i dowódca eskadry 129 pułku lotnictwa myśliwskiego otrzymał po raz drugi Złotą Gwiazdę za 125 lotów bojowych i 42 zestrzelone samoloty indywidualnie oraz 5 zespołowo. W tym samym roku, nadszedł rozkaz o nadaniu majorowi Gułajewowi trzeciej Złotej Gwiazdy a innym pilotom drugiej, lecz żaden z nich nie otrzymał odznaczenia z powodu rozpusty jaka urządzili w moskiewskiej restauracji. Rozkaz został unieważniony^[1]. Według S. Buczkina, skrzydłowego Gułajewa, nigdy nie było rozkazu o nadaniu Złotej Gwiazdy po raz trzeci a rozpusta miała miejsce z innego powodu^[2]. W jednej z walk został ciężko ranny lecz wrócił do latania bojowego.

Nikołaj Gułajew odbył 250 lotów bojowych, stoczył 49 walk w których zestrzelił 55 samolotów indywidualnie oraz 5 zespołowo co czyni go trzecim radzieckim asem II wojny światowej (po Iwanie Kożedubie i Aleksandrze Pokryszkinie).

Po wojnie służył na stanowiskach dowódczych Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Kraju. W końcu 1950 ukończył Akademię Inżynieryjno-Lotniczą im. prof. Żukowskiego w Moskwie. Od 1955 był przez pięć lat dowódcą 133 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Jarosławiu. W 1960 ukończył Wojskową Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych. W latach 1966 – 1974 w randze generała-pułkownika, dowodził 10 Armią PWO (Obrony Przeciwlotniczej) w Archangielsku. W 1979 przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Moskwie.

Nikołaj Dmitrijewicz Gułajew zmarł 27 września 1985.

Odznaczenia

Popiersie N.D. Gułajewa w Aksaju

• Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie
• Order Lenina – dwukrotnie
• Order Czerwonego Sztandaru - czterokrotnie
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy,
• Order Czerwonej Gwiazdy – dwukrotnie
• Medal „Za zasługi bojowe”
• Medal „Za zdobycie Berlina”
• Medal „Za zdobycie Wiednia”
• Medal „100-lecia urodzin Lenina”
• Medal „Za obronę Stalingradu”
• Medal „Za wyzwolenie Pragi”
• Medal „Za zwycięstwo nad Japonią”
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
• Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
• Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
• Medal „Za nienaganną służbę”
• Order Tudora Vladimirescu (Rumunia)
• Medal 30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej (Bułgaria)
• Medal 30-lecia Zwycięstwa nad Faszystowskimi Niemcami (Bułgaria)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Czechosłowacja)

Upamiętnienie

• Brązowe popiersie N.D. Gułajewa wzniesione w mieście Aksaj
• Ulica w Aksaju
• Dziecięcy obóz zdrowotny Sił Powietrznych im. Gułajewa w Anapie^[3].
• Tablice pamiątkowe w Jarosławiu, Archangielsku i Moskwie.
• Gimnazjum nr. 3 w Aksaju^[4].

Przypisy

Bibliografia

• Печорский В. Ас из первой десятки // Северный край. 2006. 18 февраля. N 30. С. 3: портр.
• Беляков С. В тройке с Кожедубом и Покрышкиным: в Ярославле открылась мемориальная доска в честь прославленного летчика, дважды Героя Советского Союза Николая Гулаева // Городские новости. 2007. 28 февраля. N 13. С. 2. фот.
• Андрианов И. Дерзкий ас Гулаев // Золотое кольцо. 2007. 14 марта. N 44. С. 4: портр.
• Wilfried Kopenhagen: Lexikon Sowjetluftfahrt. Klitzschen: Elbe-Dnjepr, 2007, s. 82/83. ISBN 978-3-933395-90-0.

Linki zewnętrzne

• Герои Советского Союза — уроженцы Дона. dspl.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-28)]..
• Мастерство и мужество — Николай Дмитриевич Гулаев.
• Детский оздоровительный лагерь Военно-воздушных сил им. Н. Д. Гулаева. dolgulaeva.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-14)]..
• Гулаев Николай Дмитриевич.