Nikołaj Makarow (konstruktor)
![]() | |
Pełne imię i nazwisko | Nikołaj Fiedorowicz Makarow |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie | inżynier, konstruktor broni |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Nikołaj Fiedorowicz Makarow (Николай Федорович Макаров (ur. 9 maja?/ 22 maja 1914 w Sasowie, zm. 14 maja 1988 w Tule) – Rosjanin, radziecki inżynier i konstruktor broni strzeleckiej.
Życiorys
Urodził się w mieście Sasowo, w ówczesnej Guberni Riazańskiej, w rodzinie mechanika kolejowego 22 maja 1914 (9 maja w kalendarzu juliańskim). Po skończeniu szkoły zawodowej pracował jako ślusarz w parowozowni. Wykształcenie uzupełnił na specjalnych fakultetach robotniczych i w latach 1936–1941 studiował w Tulskim Instytucie Mechanicznym.
Po napaści III Rzeszy na ZSRR w czerwcu 1941 roku Makarowa odwołano z praktyki zawodowej, odbywanej przed obroną dyplomu i zaocznie przyznano mu uprawnienia inżyniera. Skierowano go do Zagorska, do fabryki produkującej pistolety maszynowe Szpagina (popularne „pepesze”).


Rozpędzona machina wojenna wymagała każdej ilości broni, a to – dużej intensywności produkcji. Talent Nikołaja Makarowa został dostrzeżony przez Szpagina, po czym szybko awansował on od nadzoru produkcji do stanowiska konstruktora wiodącego zakładu. W 1944 roku w końcu formalnie zakończył naukę w Tulskim Instytucie, otrzymując dyplom inżyniera z wyróżnieniem.
W 1945 roku Makarow wziął udział w konkursie na nową broń osobistą dla oficerów wojska i służb państwowych – następcę pistoletu TT (F.W. Tokariew, „ojciec” TT, także wystartował w tym konkursie). Nowa konstrukcja miała mieć mniejsze gabaryty i wagę od „tetetki”, mieć też lepszą od niej celność i być bardziej niezawodną w walce. Do wyboru dano konstruktorom nabój 7,62 mm (taki jak w TT) oraz nowy nabój 9 × 18 mm ze zmniejszoną ilością prochu w łusce, skonstruowany przez W.W. Siemina. Makarow przygotował w 1947 roku dwa projekty: TKB-412 z nabojem 7,62 mm i TKB-429 kalibru 9 mm, wzorowane na niemieckim pistolecie Walther PP. Projekt na nabój 9 mm zwyciężył w konkursie i po trwających od 1949 roku intensywnych testach serii doświadczalnej, od 1951 roku wszedł na uzbrojenie Armii Radzieckiej jako przepisowy pistolet pod oznaczeniem PM (Pistolet Makarowa) – ПМ (Пистолет Макарова). Przez kolejne 50 lat wyprodukowano w ZSRR ponad 5 milionów tych pistoletów.
Drugim znanym projektem Makarowa było skonstruowane wspólnie z N. Afanasjewem działko lotnicze kaliber 23 mm AM-23 (Afanasjewa-Makarowa 23 mm), używane od 1953 w wielu typach radzieckich bombowców i samolotów transportowych (m.in. transportowe An-12 i Ił-76, strategiczny bombowiec Tu-95). W późniejszych latach Makarow m.in. kierował pracami nad przeciwpancernymi zestawami rakietowymi 9M111 Fagot i 9M113 Konkurs. Na koncie Makarowa znajduje 36 patentów z zakresu konstrukcji broni.
Został odznaczony m.in. Złotym Medalem "Sierp i Młot" Bohatera Pracy Socjalistycznej (19 kwietnia 1974), dwukrotnie Orderem Lenina oraz Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy. Laureat Nagrody Stalinowskiej (1952) i Nagrody Państwowej ZSRR (1967).
W 1974 przeszedł na emeryturę. Zmarł 14 maja 1988, w wieku 74 lat, po ciężkiej chorobie.
Bibliografia
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 129. ISBN 83-86028-01-7.
- http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=12451 (ros.)
Media użyte na tej stronie
Medal State Prize Soviet Union
Soviet Medal For Distinguished Labour Ribbon
Ribbon bar for the Soviet Award "30 Years of Victory"
Source: Drawn by User:Zscout370Ribbon bar for the Soviet medal "20 Years of Victory"
Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"
Source: Drawn by User:Zscout370Medal “Gold Star” of a “Hero of the Soсialist Labor of the Soviet Union”
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
100th Anniversary of Lenin's Birth medal ribbon
Nikolay Fyodorovich Makarov
Stalin Prize Medal
100 лет со дня рождения Н.Ф. Макарова (1914–1988), конструктора стрелкового оружия
Autor: LEhAN, Licencja: CC BY-SA 4.0
Мемориальная доска Макарову (1914-1988).