Nikołaj Własik
generał major | |
Data i miejsce urodzenia | 22 maja 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914−1953 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Nikołaj Własik, ros. Никола́й Си́дорович Вла́сик (ur. 10 maja?/ 22 maja 1896 w Bobyniczach w rejonie słonimskim, zm. 18 czerwca 1967 w Moskwie) − generał porucznik, funkcjonariusz radzieckich organów bezpieczeństwa, m.in. naczelnik Wydziału I Głównego Zarządu Bezpieczeństwa Państwowego (GUGB) przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych (NKWD) i późniejszych pionów NKWD/NKGB/MGB, odpowiedzialnych za ochronę rządu. Także szef ochrony osobistej Józefa Stalina.
Życiorys
Służył także w armii carskiej jako młodszy oficer. Do organów bezpieczeństwa (wówczas Czeka) przyszedł w 1919 roku z Armii Czerwonej, gdzie służył od listopada 1918 do września 1919 roku w pułku piechoty. Początkowo pracował na różnych stanowiskach, kolejno w Czeka, GPU i w OGPU. W 1929 roku rozpoczął służbę w Oddziale Operacyjnym (OO) OGPU, gdzie kolejno pełnił służbę w Wydziałach 2, 5 i 4. Następnie w 1931 roku, w następstwie rekomendacji ówczesnego szefa OGPU Wiaczesława Mienżyńskiego, rozpoczął służbę jako ochroniarz Józefa Stalina. Od 1 listopada 1933 do 10 lipca 1934 roku pomocnik naczelnika 4 Wydziału Oddziału Operacyjnego. We wrześniu 1938 roku został naczelnikiem Wydziału I odpowiedzialnego za ochronę dostojników państwowych (dawny OORPP – Wydział Ochrony Przywódców Partii i Państwa) w GUGB NKWD. Uniknął czystek, które dotknęły w tym czasie tysiące oficerów Armii Czerwonej i organów bezpieczeństwa i wywiadu tylko dlatego, że (jak o nim mówili) był „przybocznym pieskiem” Stalina. Przez kolejne lata stał na czele organów odpowiedzialnych za ochronę rządu, czyli kolejno Wydziału I GUGB/NKWD 1938-1941, Wydziału I NKGB luty-lipiec 1941, I Oddziału NKWD 1942-1943, Szóstego Zarządu NKGB, oraz 6 Zarządu Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR (MGB). Także pod koniec grudnia 1946 roku został szefem Głównego Zarządu Ochrony MGB, sprawował to stanowisko do 29 kwietnia 1952 roku. Następnie w grudniu, w wyniku intrygi Ławrientija Berii, został zdymisjonowany, wykluczony z WKP(b) i mianowany zastępcą komendanta łagru w Swierdłowsku. Wkrótce jednak aresztowany pod zarzutem utrzymywania kontaktów z podejrzanym o szpiegostwo W. Stenbergiem. Został 17 stycznia 1955 roku skazany na 10 lat zesłania do Krasnogradu (wyrok zmniejszono do pięciu lat w następstwie amnestii) oraz degradację i utratę odznaczeń wojskowych. W 2000 roku pośmiertnie zrehabilitowany z przywróceniem stopnia i odznaczeń.
Stopnie
- grudzień 1935 – major bezpieczeństwa państwowego
- kwiecień 1938 – starszy major bezpieczeństwa państwowego
- koniec 1938 – komisarz bezpieczeństwa państwowego 3 rangi
- lipiec 1945 – generał porucznik
Odznaczenia
- Odznaka „Honorowy Funkcjonariusz Czeki/GPU/OGPU” (dwukrotnie - 20 grudnia 1932 i 16 grudnia 1935)
- Order Czerwonej Gwiazdy (14 maja 1936)
- Order Czerwonego Sztandaru (trzykrotnie - 28 sierpnia 1937, 20 września 1943 i 3 listopada 1944)
- Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” (22 lutego 1938)
- Order Lenina (trzykrotnie - 26 kwietnia 1940, 21 lutego 1945 i 16 września 1945)
- Order Kutuzowa 1 klasy (24 lutego 1945)
- Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945
- Medal „Za obronę Moskwy”
- Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy”
- Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
- Krzyż Zasługi Wojskowego Orderu Świętego Jerzego (Imperium Rosyjskie)
Bibliografia
- Nikita Pietrow, Stalinowski kat Polski Iwan Sierow, Warszawa 2013.
- http://hrono.ru/biograf/bio_we/vlasik_ns.php (ros.)
- http://shieldandsword.mozohin.ru/personnel/vlasik_n_s.htm (ros.)
Media użyte na tej stronie
Central element of the Russian imperial coat of arms.
A red star. 1922-1943. Used as a symbol of communism in some occasions. The symbol can also represent socialism. Also seen on Soviet aircraft.
Ribbon bar for the Soviet decoration Order of Lenin. Drawn by Zscout370.
Ribbon bar of the Order of the Red Banner. The Soviet Union (USSR).
Ribbon bar of the Order of the Red Star. The Soviet Union (USSR).
Н.С. Власик в рабочем кабинете. Конец 1930-х годов
Autor: Васильев Кирилл Сергеевич (Kirill S. Vasilyev), Licencja: CC BY-SA 4.0
Союз Советских Социалистических Республик/Советский Союз/СССР
Вооруженные силы
Рабоче-Крестьянская Красная Армия (РККА)
Знаки различия образца 1943г., погоны повседневные.
Рода войск:
- Пехота
- Кавалерия
- Автобронетанковые войска
- Воинское звание: Генерал-лейтенант.
Первичный источник:
- Указ Президиума Верховного Совета СССР «О введении погон для личного состава Красной армии» от 6 января 1943г., объявленный Приказом Народного Комиссара обороны СССР № 24 от 10 января 1943 г.
- Приказ Народного Комиссара обороны СССР № 25 от 15 января 1943 г .«О введении новых знаков различия и об изменениях в форме одежды Красной Армии»
Вторичный источник:
Харитонов О.В. Иллюстрированное описание обмундирования и знаков различия Советской Армии (1918–1958), АИМ, Л., 1960.Ribbon bar for the Order of Kutuzov 1st Class (public domain by User:Zscout370)