Nikodem Pęczarski

Nikodem Pęczarski

Data i miejsce urodzenia	13 września 1814 Piszczac
Data i miejsce śmierci	25 grudnia 1877 Warszawa
profesor nauk matematycznych
Alma Mater	Uniwersytet w Petersburgu
Profesura	1863
Uczelnia	Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie Szkoła Główna Warszawska Uniwersytet Warszawski
Okres zatrudn.	1852-1871

Nikodem Krzysztof Tomasz Pęczarski (ur. 13 września 1814 w Piszczacu - zm. 25 grudnia 1877 w Warszawie) – polski matematyk, fizyk, wykładowca, encyklopedysta, profesor Uniwersytetu Warszawskiego^[1].

Życiorys

Urodził się w 1814 roku w Piszczacu w departamencie siedleckim Księstwa Warszawskiego jako syn Pawła oraz Anny z Klepackich. Był żonaty i miał córkę. Był poliglotą, który biegle władał kilkoma językami, w tym rosyjskim i francuskim.

Początkowe nauki pobierał w szkole elementarnej w Piszczacu, a w 1827 r. rozpoczął naukę w szkole wojewódzkiej w Łukowie i w gimnazjum w Lublinie. Wyróżniał się w nauce, dzięki czemu uzyskał stypendium rządowe i rozpoczął studia z zakresu fizyki i matematyki w Instytucie Pedagogicznym w Moskwie, a po dwóch latach przeniósł się na Wydział Fizyko-Matematyczny Uniwersytetu w Petersburgu. W 1840 r. ukończył studia uzyskując stopień „kandydata filozofii”^[1].

Od 1841 roku był nauczycielem szkół warszawskich: gimnazjum na Lesznie, II Gimnazjum Męskiego na ul. Nowolipki 5, Powiatowej Szkoły Realnej oraz Gimnazjum Gubernialnego Warszawskiego. Uczył również od 1852 geometrii wykreślnej w Szkole Sztuk Pięknych przy Gimnazjum Realnym w Warszawie, a także w Instytucie Maryjskim Wychowania Panien^[1].

W 1862 roku został zatrudniony na stanowisku adiunkta Szkoły Głównej Warszawskiej. W 1863 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym, a od 6 grudnia 1867 r. pełnił obowiązki profesora zwyczajnego. W latach 1862-1868 był sekretarzem Rady Wydziału Matematyczno-Fizycznego Szkoły Głównej Warszawskiej. W latach 1864-1866 wykładał fizykę doświadczalną oraz specjalne jej działy w Katedrze Fizyki tej uczelni. Prowadził także zajęcia z fizyki oraz matematyki w Seminarium Pedagogicznym Szkoły Głównej. Na uczelni wykładał fizykę ogólną, optykę, wzory dwumianowe Newtona, dynamikę, naukę o cieple, świetle, elektryczności, magnetyzmie, a także geodezję wyższą^[1]. Na emeryturę przeszedł 10 kwietnia 1871.^[2]

Zmarł 25 grudnia 1877 roku w Warszawie, gdzie został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

Dzieła

Publikował artykuły popularno-naukowe w warszawskiej prasie. Wydał 8 skryptów akademickich z matematyki oraz fizyki:

• Kurs fizyki wykładanej w szkole Głównej Warszawskiej (1863-1864),
• Geometria wykreślna (1865),
• Geometria analityczna (1865-1867).

Był również encyklopedystą piszącym hasła z zakresu fizyki oraz matematyki do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii^[3].

Przypisy

Bibliografia

• S. Dobrzycki: „Polski Słownik Biograficzny”, t. XXV, hasło - „Pęczarski Nikodem Krzysztof Tomasz (1814-1877)”. Wrocław-Warszawa-Kraków--Gdańsk: Ossolineum, 1980, s. 724.
• Praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna tom I. Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859.

Linki zewnętrzne

• Dzieła Nikodema Pęczarskiego w bibliotece Polona